تواتر معنوی

[ویکی فقه] ـــ متواتر معنوی آن است، که یک مطلب به الفاظ گوناگون نقل و موجب یقین شود؛ مانند شجاعت علی ـ علیه السلام ـ به نحوی که تمام راویان، شجاعت او را نقل کرده اند؛ اگر چه عبارات آن ها مختلف است. ـــ تواتر معنوی به کثرت اخبار مشترک به حسب معنا فقط به تعداد یقین آور اطلاق می شود.
تواتر معنوی، به معنای اخبار گروهی به مطلبی خاص با خبرهای جداگانه دارای الفاظ مختلف ولی مفاد و معنای واحد می باشد که این معنای واحد متواتر است، مانند این که اخبار زیادی با کلمات متفاوت در مورد شرکت امام علی علیه السّلام در سرایا و غزوات و به هلاکت رساندن بسیاری از پهلوانان مشرکان نقل شده است، که مضمون همه آنها به طور متواتر بر شجاعت آن حضرت دلالت می نماید و از آن جایی که الفاظ این اخبار یکسان نبوده ولی معنا و مضمون آن یکسان است، به این تواتر، تواتر معنوی می گویند.
دیدگاه شهید صدر
شهید صدر می گوید: در تواتر معنوی، خبرهای متعدد در مدلول تضمنی یا التزامی اشتراک دارند.
تعریف صاحب معالم
صاحب معالم می نویسد: «گاهی اخبار در وقایع زیاد می شود؛ ولی هر یک مشتمل بر معنایی است که بین تمام آن ها اشتراک دارد و این اشتراک معنوی، یا به نحو تضمن است، یا به گونه التزام و در نتیجه، به این قدر مشترک علم حاصل می شود، و نامش متواتر معنوی است؛ مثل جزئیات کارهای امیرمؤمنان که در غزوات نقل شده و از مجموع آن ها به طور التزام استفاده می شود، که آن حضرت، شجاع بوده است.»
نمونه هایی از احادیث متواتر معنوی
...