تَهم رَییش ( که در منابع یونانی به صورت Tómuris آمده ) فرمان روای قوم ماساگت بود که از اقوام ایرانی آسیای میانه و از زمرهٔ سکاها بوده اند. بر پایهٔ گفتهٔ هرودوت، این شخص که در رویارویی با سپاه کوروش بزرگ فرمانده سپاه ماساگت ها بود، کوروش را شکست داد و وی را کشت. نام های تومیریس و پسرش اسپارگاپیسس که فرمانده ارتش او بود، اصالت ایرانی دارند. از آنجا که مورخانی که نخستین بار دربارهٔ او نوشتند یونانی بودند، از تلفظ نام هلنی بیشتر اوقات استفاده می کنند. نویسندگان یونانی نام او را Τόμυρις نوشته اند.
... [مشاهده متن کامل]
نام این شخصیت را که در کتاب هرودوت به صورت Tómuris آمده می توان در زبان اوستایی به صورت - tahma - rayiš* بازسازی کرد که جزء اول آن همان واژهٔ تَهم در تهمتن به معنی «تنومند، قوی تن» و تهماسب به معنی «دارندهٔ اسب نیرومند» است و جزء دوم آن به معنی «شکوه و توانگری» است. نام پسر وی که در منابع یونانی به صورت اسپَرگَپِش ( Spargapísēs ) آمده در زبان اوستایی به شکل - sparəγa - paēsa یعنی «کسی که زیبایی اش به مانند جوانه است» دیده می شود. احتمال های دیگری را نیز برای ریشه شناسی نام تومریس ارائه کرده اند که در مجامع علمی از آن ها استقبال نشده است.
کوروش هخامنشی در این بخش از شاهنشاهی هخامنشی هفت دژ مرزبانی ساخت که نیرومندترین این دژها به نام کوروش کده، توانست برابر اسکندر مقدونی درایستد و دستیابی او به این منطقه را ناممکن کند.
نام لاتین تّمیریس ریشه در نام یونانی تّموریس ( Τομυρις] که آن هم یونانیزه شده نام سکایی و فارسی باستانی Taumuriyaʰ به معنی «از خاندان» مشتق شده از هم ریشه لغت اوستایی taoxman و فارسی باستان taumā به معنی «تخم»، «جنین»، «خویشی» است.
... [مشاهده متن کامل]
نام این شخصیت را که در کتاب هرودوت به صورت Tómuris آمده می توان در زبان اوستایی به صورت - tahma - rayiš* بازسازی کرد که جزء اول آن همان واژهٔ تَهم در تهمتن به معنی «تنومند، قوی تن» و تهماسب به معنی «دارندهٔ اسب نیرومند» است و جزء دوم آن به معنی «شکوه و توانگری» است. نام پسر وی که در منابع یونانی به صورت اسپَرگَپِش ( Spargapísēs ) آمده در زبان اوستایی به شکل - sparəγa - paēsa یعنی «کسی که زیبایی اش به مانند جوانه است» دیده می شود. احتمال های دیگری را نیز برای ریشه شناسی نام تومریس ارائه کرده اند که در مجامع علمی از آن ها استقبال نشده است.
کوروش هخامنشی در این بخش از شاهنشاهی هخامنشی هفت دژ مرزبانی ساخت که نیرومندترین این دژها به نام کوروش کده، توانست برابر اسکندر مقدونی درایستد و دستیابی او به این منطقه را ناممکن کند.
نام لاتین تّمیریس ریشه در نام یونانی تّموریس ( Τομυρις] که آن هم یونانیزه شده نام سکایی و فارسی باستانی Taumuriyaʰ به معنی «از خاندان» مشتق شده از هم ریشه لغت اوستایی taoxman و فارسی باستان taumā به معنی «تخم»، «جنین»، «خویشی» است.
داستانِ کشته شدن کورش بزرگ به دست تومریس ساخت ذهن خیال پرداز هرودت است و در دیگر منابع تاریخی هیچ ذکری از آن نشده است و بر پایه ی نظر مورخان، کورش بزرگ در نبردهای خود با ماساگتها همواره پیروز بوده است.