تَهم خسرو ( خسرو نیرومند ) سپهدار ارتش ساسانی که در جنگ های ایرانی و رومی سده ششم میلادی حضور داشت. همان طور که از نام او بر می آید، در میان ایرانیان بسیار مورد احترام و یکی از سپهداران عمده ارتش خسرو اول - انوشیروان - بود. ( ۵۳۱–۵۷۹ میلادی )
... [مشاهده متن کامل]
تهم خسرو را نخستین بار در سال ۵۷۵ سراغ داریم. در سال ۵۷۴ پس از جنگی که از سال ۵۷۲ آغاز شده بود، یک سال گفتگوهای ترک مخاصمه و آتش بس میان امپراتوری روم شرقی ( بیزانس ) و ایران جریان داشت. ایرانیان بر پنج سال قرار داد آتش بس تأکید داشتند اما فرستادگان رومی تنها با سه سال آتش بس موافقت می کردند. در چنین شرایطی سپهدار مهبد دستور داد که سپهدار تهم خسرو حمله ای را علیه رومی ها تدارک ببیند. تهم خسرو به قلعه دارا در شمال میان رودان یورش برد در نتیجه قرار داد سه ساله ای میان دو طرف عقد شد و رومی ها سی هزار سکه طلا سولیدوس به ایران پرداختند.
در نتیجه این عهدنامه، ادامه نبرد مجدداً متوجه ارمنستان ساسانی شد. در آنجا بیزانسی ها موفقیت زیادی به دست آوردند و دسته عظیمی از نیروهای ایرانی که توسط انوشیروان فرماندهی می شدند را عقب راندند. مذاکراتی که تا حدودی منافع بیزانس را تأمین می کرد دوباره از سر گرفته شد. در سال ۵۷۷ تهم خسرو به ارمنستان لشکرکشی کرد و ژنرال ژوستینیان را شکست داد و پس از آن ایرانیان مذاکرات را ترک کردند. در سال ۵۷۸ همچنان تهم خسرو در ارمنستان به عنوان فرمانده ارشد باقی ماند. از آنجایی که قوایش به لحاظ شماره از قوای موریس کمتر بود. پس از آنکه به حیله نشان داد قوایش را متوجه ارزروم کرده، به سیلوان و امیدا حمله کرد. تصمیم خودسرانه او به عنوان عملی ناآزموده مورد نکوهش ایرانیان قرار گرفت بنابراین از فرماندهی ارمنستان خلع شد و وهرز وزور را جایگزین او کردند.
در سال ۵۸۱ به درجه مرزبان ارتقاء یافت و ارتش ایران را در شمال میان رودان رهبری کرد. پس از اینکه یک دور دیگر از مذاکرات به شکست انجامید، تهم خسرو به همراه آذرماهان خاک روم را اشغال کرده و به سمت ویرانشهر حرکت کردند. موریس که در انتظار این حمله بود، در جون ۵۸۲ میلادی با ایرانیان، بیرون شهر روبه رو شد و لشکر ایران شکست سنگینی خورد و تهم خسرو در این میان به قتل رسید.
↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ( Martindale، Jones و Morris 1992، صص. 1215–1216 ) . ↑ ( Greatrex و Lieu 2002، ص. 152 ) . ↑ ( Greatrex و Lieu 2002، صص. 152–158 ) . ↑ ( Greatrex و Lieu 2002، صص. 159–160 ) . ↑ ( Greatrex و Lieu 2002، صص. 160–162 ) . ↑ ( Greatrex و Lieu 2002، ص. 166 ) .
... [مشاهده متن کامل]
تهم خسرو را نخستین بار در سال ۵۷۵ سراغ داریم. در سال ۵۷۴ پس از جنگی که از سال ۵۷۲ آغاز شده بود، یک سال گفتگوهای ترک مخاصمه و آتش بس میان امپراتوری روم شرقی ( بیزانس ) و ایران جریان داشت. ایرانیان بر پنج سال قرار داد آتش بس تأکید داشتند اما فرستادگان رومی تنها با سه سال آتش بس موافقت می کردند. در چنین شرایطی سپهدار مهبد دستور داد که سپهدار تهم خسرو حمله ای را علیه رومی ها تدارک ببیند. تهم خسرو به قلعه دارا در شمال میان رودان یورش برد در نتیجه قرار داد سه ساله ای میان دو طرف عقد شد و رومی ها سی هزار سکه طلا سولیدوس به ایران پرداختند.
در نتیجه این عهدنامه، ادامه نبرد مجدداً متوجه ارمنستان ساسانی شد. در آنجا بیزانسی ها موفقیت زیادی به دست آوردند و دسته عظیمی از نیروهای ایرانی که توسط انوشیروان فرماندهی می شدند را عقب راندند. مذاکراتی که تا حدودی منافع بیزانس را تأمین می کرد دوباره از سر گرفته شد. در سال ۵۷۷ تهم خسرو به ارمنستان لشکرکشی کرد و ژنرال ژوستینیان را شکست داد و پس از آن ایرانیان مذاکرات را ترک کردند. در سال ۵۷۸ همچنان تهم خسرو در ارمنستان به عنوان فرمانده ارشد باقی ماند. از آنجایی که قوایش به لحاظ شماره از قوای موریس کمتر بود. پس از آنکه به حیله نشان داد قوایش را متوجه ارزروم کرده، به سیلوان و امیدا حمله کرد. تصمیم خودسرانه او به عنوان عملی ناآزموده مورد نکوهش ایرانیان قرار گرفت بنابراین از فرماندهی ارمنستان خلع شد و وهرز وزور را جایگزین او کردند.
در سال ۵۸۱ به درجه مرزبان ارتقاء یافت و ارتش ایران را در شمال میان رودان رهبری کرد. پس از اینکه یک دور دیگر از مذاکرات به شکست انجامید، تهم خسرو به همراه آذرماهان خاک روم را اشغال کرده و به سمت ویرانشهر حرکت کردند. موریس که در انتظار این حمله بود، در جون ۵۸۲ میلادی با ایرانیان، بیرون شهر روبه رو شد و لشکر ایران شکست سنگینی خورد و تهم خسرو در این میان به قتل رسید.
↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ( Martindale، Jones و Morris 1992، صص. 1215–1216 ) . ↑ ( Greatrex و Lieu 2002، ص. 152 ) . ↑ ( Greatrex و Lieu 2002، صص. 152–158 ) . ↑ ( Greatrex و Lieu 2002، صص. 159–160 ) . ↑ ( Greatrex و Lieu 2002، صص. 160–162 ) . ↑ ( Greatrex و Lieu 2002، ص. 166 ) .
