تهدید کلیشه یا تهدید تفکر قالبی یا تهدید طرحواره ای ( به انگلیسی: Stereotype threat ) ، اضطرابی است که فرد تجربه می کند وقتی ممکن است به خاطر تعلقش به یک گروه اجتماعی خاص با کلیشه هایی منفی قضاوت شود. [ ۲] از زمان مطرح شدنش در مطالعات دانشگاهی، این مبحث به صورت گسترده ای در حوزه روان شناسی اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است. [ ۳] مطالعات نشان می دهد که اضطراب ناشی از تهدید کلیشه باعث کاهش عملکرد افرادی می شود که متعلق به گروه های کلیشه ای منفی هستند. [ ۴] به این صورت که اگر کلیشه های منفی در مورد یک گروه خاص وجود داشته باشد، اعضای آن گروه به احتمال زیاد دچار اضطراب در مورد عملکرد خود خواهند شد، و این ممکن است مانع بروز توانایی آن ها برای انجام کار به بهترین شکل خود شود. به عنوان مثال، تهدید کلیشه می تواند عملکرد فکری آمریکایی های آفریقایی تبار در آزمون استدلال س. ا. ت ( امتحانی برای ورودی کالج در ایالات متحده ) را کاهش دهد، به این دلیل کلیشه ای که آمریکایی های آفریقایی تبار از هوش کمتری نسبت به گروه های دیگر برخوردارند. [ ۵] نکته مهم این است که برای اینکه اثرات تهدید کلیشه روی شخصی گذاشته شود نیازی نیست آن شخص حتماً به آن کلیشه باور قلبی داشته باشد. نکته جالب دیگر اینکه، مکانیزم خاصی که توسط آن اضطراب ( حاصل از فکر به اثر کلیشه ) عملکرد را کاهش می دهد به وسیله تخلیه حافظه کاری شخص است، که به ویژه شامل قسمت های فونولوژیکال ( واجی ) حافظه کاری می شود.
تهدید کلیشه یکی از عوامل مؤثر بالقوه در شکاف دیرپای جنسیتی و نژادی در عملکرد تحصیلی است. این پدیده می تواند زمانی رخ دهد که کاری که فرد انجام می دهد در ارتباط نزدیکی است با کلیشه منفی ای که به او نسبت می دهند، چرا که اینگونه به نظر می رسد که تهدید کلیشه ای بیشتر از آنکه تابع ویژگی های شخصیتی انسان باشد، زاییده شرایط و موقعیت ایجاد شده است. بسیاری از افراد حداقل یک هویت اجتماعی دارند که شامل کلیشه ای منفی می شود، بنابراین بیشتر مردم نسبت به این پدیده آسیب پذیرند، به خصوص اگر در موقعیتی قرار بگیرند که مرتبط به آن کلیشه باشد. از جمله عواملی که می توانند اثر این نوع اضطراب را در افراد افزایش دهند، می توان به سخت بودن مسئله مطرح شده، قبول این که هدف این مسئله سنجش توانایی های آن ها است و همچنین میزان ارتباط مسئله با کلیشه مربوط به آن ها اشاره کرد. درجه بالاتری از این تأثیر را می توان تحت دو حالت دید: وقتی که فرد تمایل به انجام کاری را به بهترین نحو ممکن دارد یا زمانی که قویا به یک کلیشه منفی ارتباط داده می شود. به علاوه، زمانی که افراد انتظار آن را دارند که به دلیل انتساب خود به یک کلیشه منفی دچار تبعیض شوند، اثر این پدیده حتی می تواند بیشتر افزایش پیدا کنند. [ ۶] در صورتی که فرد به طور مکرر اضطراب ناشی از این کلیشه بندی ها را تجربه کند، می تواند وارد یک دور باطل از دست دادن اعتماد به نفس، افت در عملکرد، و در نهایت از دست دادن علاقه در زمینه مربوطه شود. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفتهدید کلیشه یکی از عوامل مؤثر بالقوه در شکاف دیرپای جنسیتی و نژادی در عملکرد تحصیلی است. این پدیده می تواند زمانی رخ دهد که کاری که فرد انجام می دهد در ارتباط نزدیکی است با کلیشه منفی ای که به او نسبت می دهند، چرا که اینگونه به نظر می رسد که تهدید کلیشه ای بیشتر از آنکه تابع ویژگی های شخصیتی انسان باشد، زاییده شرایط و موقعیت ایجاد شده است. بسیاری از افراد حداقل یک هویت اجتماعی دارند که شامل کلیشه ای منفی می شود، بنابراین بیشتر مردم نسبت به این پدیده آسیب پذیرند، به خصوص اگر در موقعیتی قرار بگیرند که مرتبط به آن کلیشه باشد. از جمله عواملی که می توانند اثر این نوع اضطراب را در افراد افزایش دهند، می توان به سخت بودن مسئله مطرح شده، قبول این که هدف این مسئله سنجش توانایی های آن ها است و همچنین میزان ارتباط مسئله با کلیشه مربوط به آن ها اشاره کرد. درجه بالاتری از این تأثیر را می توان تحت دو حالت دید: وقتی که فرد تمایل به انجام کاری را به بهترین نحو ممکن دارد یا زمانی که قویا به یک کلیشه منفی ارتباط داده می شود. به علاوه، زمانی که افراد انتظار آن را دارند که به دلیل انتساب خود به یک کلیشه منفی دچار تبعیض شوند، اثر این پدیده حتی می تواند بیشتر افزایش پیدا کنند. [ ۶] در صورتی که فرد به طور مکرر اضطراب ناشی از این کلیشه بندی ها را تجربه کند، می تواند وارد یک دور باطل از دست دادن اعتماد به نفس، افت در عملکرد، و در نهایت از دست دادن علاقه در زمینه مربوطه شود. [ ۲]
wiki: تهدید کلیشه