تهال

- - -
1. اوستایی
در اوستایی، تهال معمولاً با شکل spərəza یا sparəzan - ثبت شده است. این واژه در متون اوستایی به معنای اندامی از سیستم گوارشی یا طحال به کار رفته است. واژه شناسان و دستور زبان شناسان اوستایی این شکل را با توجه به ریشه های هندواروپایی مرتبط با اندام های داخلی بررسی کرده اند.
منابع کتابی:
Darmesteter, J. ( 1892 ) . The Zend Avesta, Sacred Books of the East, Vol. 4. Oxford University Press.
West, E. W. ( 1880 ) . An Avesta Grammar. Clarendon Press.
Bartholomae, C. ( 1904 ) . Altiranisches W�rterbuch. Strassburg: Tr�bner.
- - -
2. پهلوی ( فارسی میانه )
در فارسی میانه، معادل اوستایی تهال به شکل spurz ثبت شده است. این واژه در متون پزشکی و آناتومیکی پهلوی همان کاربرد را داشته و به تدریج در فارسی نو به صورت �تهال� درآمده است. برخی نسخه ها و متون پزشکی پهلوی، این واژه را به صراحت برای اشاره به تهال به کار برده اند.
منابع کتابی:
Darmesteter, J. ( 1895 ) . Pahlavi Texts. Oxford University Press.
Henning, W. B. ( 1957 ) . A Guide to Pahlavi. Oxford University Press.
MacKenzie, D. N. ( 1971 ) . A Concise Pahlavi Dictionary. London: Oxford University Press.
- - -
3. سانسکریت
در سانسکریت، برای تهال واژه ای مانند plih�n یا pleeh�n ثبت شده است. این واژه در متون پزشکی سنتی هند و منابع طب آیورودا برای همین عضو بدن به کار می رفته است و نشان دهنده ی اشتراک ریشه ای و معنایی با واژه های اوستایی و پهلوی است.
منابع کتابی:
Monier - Williams, M. ( 1899 ) . A Sanskrit - English Dictionary. Oxford University Press.
Macdonell, A. A. ( 1916 ) . A Sanskrit Grammar for Students. Oxford University Press.
Apte, V. S. ( 1965 ) . The Practical Sanskrit - English Dictionary. Poona: Prasad Prakashan.
- - -
جمع بندی
واژه ی �تهال� در اوستایی، پهلوی و سانسکریت هم از نظر معنا و هم از نظر کاربرد پزشکی و آناتومیکی شباهت معناداری دارد. این شباهت ها نشان دهنده ی پیوند واژگانی و فرهنگی در حوزه پزشکی و آناتومی میان زبان های باستانی هندواروپایی و ایرانی است.
- - -