[ویکی نور] «تنبیه المغترین»، اثر عبدالوهاب بن احمد شعرانی، با تحقیق احمد عبدالرحیم سایح و توفیق علی وهبه، کتابی است در موضوع فضایل و رذایل اخلاقی که به زبان عربی و در سال 761ق نوشته شده است.
کتاب با دو مقدمه از محققین و نویسنده آغاز و مطالب در چهار باب، تنظیم شده است. در هریک از ابواب کتاب، برخی از اخلاقیات مربوط به سلف صالح ذکر گردیده، اما در این تقسیم بندی مطالب و اخلاقیات، شیوه خاصی مد نظر نبوده و ترتیب خاصی به چشم نمی خورد.
در مقدمه نخست، به موضوع کتاب و اهمیت آن، اشاره کوتاهی شده است. در مقدمه نویسنده، ضمن بیان اهمیت کتاب، به انگیزه نگارش آن، اشاره شده است. در باب نخست، اولین خلق از اخلاق سلف صالح، ملازمت با کتاب و سنت دانسته شده است. نویسنده، معتقد است ایشان، اقدام به ارشاد و راهنمایی مردم نمی کردند مگر زمانی که خویش تبحر در علوم شریعت داشته باشند. نویسنده سپس از برخی از معاصرین خویش که برخوردار از این صفت نمی باشند انتفاد کرده و از اینکه برخی از ایشان، در رفتار یا گفتار، مرتکب عمل یا سخنی می شوند که در کتاب و سنت نیست، ابراز ناراحتی و ناخرسندی کرده است. برخی دیگر از اخلاقیات مذکور در این باب، عبارتند از: اخلاص؛ ترک نفاق و دورویی و یکی بودن باطن و ظاهر؛ کثرت صبر؛ کثرت خوف از خدا؛ کثرت عبرت گیری و بکاء؛ یاد مرگ و سکرات آن؛ نگریستن به دنیا با دیده عبرت نه محبت؛ کثرت عفو؛ تعظیم حرمت مسلمین؛ صبر بر اذیت همسران؛ ترک طلب ریاست؛ حسن ادب با کوچک و بزرگ؛ مواظبت بر شب زنده داری در تابستان و زمستان و.... از جمله اخلاقیات مذکور در باب دوم، عبارتند از: کثرت یاد خداوند؛ شدت جوع و گرسنگی البته به طرق شرعی؛ دیدن نیکی های مردم؛ کثرت شکر خداوند؛ کثرت ادب؛ شدت ورع؛ تقدیم اعمال آخرت بر اعمال دنیا؛ زیارت قبور مسلمین و.... شدت ترس از عاقبت به خیر نشدن؛ عدم مبادرت به دعای بر شفا هنگام مریض شدن؛ عدم خرید و فروش مگر پس از معرفت احکام آن؛ کثرت حلم در برابر کسی که جنایتی در مورد ایشان مرتکب شده است؛ تسلیم در برابر امر خدا و کثرت سکوت و سخن گفتن با حکمت، از جمله اخلاقیات مذکور در باب سوم است. از جمله اخلاقیات مذکور در آخرین باب نیز می توان به امور زیر اشاره نمود: کثرت عزلت از مردم؛ تواضع؛ کثرت توبه و استغفار؛ عدم عجب به اعمال؛ کثرت مجاهدت در عبادات و ترک شهوات؛ کثرت صدقه و....
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است. در پاورقی ها، به ذکر منابع پرداخته شده است.
مطالعه کتاب الدرر فی إختصار المغازی و السیر در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور
کتاب با دو مقدمه از محققین و نویسنده آغاز و مطالب در چهار باب، تنظیم شده است. در هریک از ابواب کتاب، برخی از اخلاقیات مربوط به سلف صالح ذکر گردیده، اما در این تقسیم بندی مطالب و اخلاقیات، شیوه خاصی مد نظر نبوده و ترتیب خاصی به چشم نمی خورد.
در مقدمه نخست، به موضوع کتاب و اهمیت آن، اشاره کوتاهی شده است. در مقدمه نویسنده، ضمن بیان اهمیت کتاب، به انگیزه نگارش آن، اشاره شده است. در باب نخست، اولین خلق از اخلاق سلف صالح، ملازمت با کتاب و سنت دانسته شده است. نویسنده، معتقد است ایشان، اقدام به ارشاد و راهنمایی مردم نمی کردند مگر زمانی که خویش تبحر در علوم شریعت داشته باشند. نویسنده سپس از برخی از معاصرین خویش که برخوردار از این صفت نمی باشند انتفاد کرده و از اینکه برخی از ایشان، در رفتار یا گفتار، مرتکب عمل یا سخنی می شوند که در کتاب و سنت نیست، ابراز ناراحتی و ناخرسندی کرده است. برخی دیگر از اخلاقیات مذکور در این باب، عبارتند از: اخلاص؛ ترک نفاق و دورویی و یکی بودن باطن و ظاهر؛ کثرت صبر؛ کثرت خوف از خدا؛ کثرت عبرت گیری و بکاء؛ یاد مرگ و سکرات آن؛ نگریستن به دنیا با دیده عبرت نه محبت؛ کثرت عفو؛ تعظیم حرمت مسلمین؛ صبر بر اذیت همسران؛ ترک طلب ریاست؛ حسن ادب با کوچک و بزرگ؛ مواظبت بر شب زنده داری در تابستان و زمستان و.... از جمله اخلاقیات مذکور در باب دوم، عبارتند از: کثرت یاد خداوند؛ شدت جوع و گرسنگی البته به طرق شرعی؛ دیدن نیکی های مردم؛ کثرت شکر خداوند؛ کثرت ادب؛ شدت ورع؛ تقدیم اعمال آخرت بر اعمال دنیا؛ زیارت قبور مسلمین و.... شدت ترس از عاقبت به خیر نشدن؛ عدم مبادرت به دعای بر شفا هنگام مریض شدن؛ عدم خرید و فروش مگر پس از معرفت احکام آن؛ کثرت حلم در برابر کسی که جنایتی در مورد ایشان مرتکب شده است؛ تسلیم در برابر امر خدا و کثرت سکوت و سخن گفتن با حکمت، از جمله اخلاقیات مذکور در باب سوم است. از جمله اخلاقیات مذکور در آخرین باب نیز می توان به امور زیر اشاره نمود: کثرت عزلت از مردم؛ تواضع؛ کثرت توبه و استغفار؛ عدم عجب به اعمال؛ کثرت مجاهدت در عبادات و ترک شهوات؛ کثرت صدقه و....
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است. در پاورقی ها، به ذکر منابع پرداخته شده است.
مطالعه کتاب الدرر فی إختصار المغازی و السیر در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور
wikinoor: تنبیه_المغترین