تمیستوکل. [ ت ِ ت ُ ]( اِخ ) سردار آتنی که در 525 ق.م. متولد شد. او بعد از اولین جنگ مدیک به آتن رفت و به ریاست دسته آزادی خواهان رسید وی در جنگ سالامین فرمانده نیروی دریائی آتن بود. وی در جنگ خشایارشا با یونانیها عهده دار فرماندهی و رهبری قشون متحد یونان بود و بر اثر دسایسی از یونان نفی بلد شد آنگاه به پادشاه ایران ( اردشیر ) پناه برد و در حدود 460 ق.م درگذشت. از سخنان مشهور اوست : «بزن ولی گوش کن ». ( از لاروس و قاموس الاعلام ترکی ). در ایران باستان آرد: تمیستوکل پس از جنگ سالامین شهرت تام در یونان یافت بعدها اول شخص دولت آتن شد ولی چنانکه پلوتارک گوید... او شخصی بود بسیار جاه طلب و خودپسند یا بقول هرودوت بی اندازه طماع. او پس از جنگ پلاته امیرالبحر سفائن آتن در جزایری که جزو اتحاد دِلُس بودند گردیددر آنجا به این بهانه که اشخاص باطناً طرفدار ایرانند بنای تعقیب این و آن را گذارد. هر کس که پول می داد پاک و الا از مسکن و مأوای خود آواره می شد. بالاخره متعرض شاعری ، تی موکران نام گردید... تی موکران کارهای بی رویه او را به آتنی ها اطلاع داد. از طرف دیگر نفوذ تمیستوکل در آتن باعث حسد کسانی شد که طرفدار حکومت ملی بودند... پس از آن ، او به آرگس رفته در آنجا انتظار پیش آمد مساعدی را داشت... ولی چیزی نگذشت... او را به محکمه جلب کردند... بالاخره حکمی صادر شد که او را تحت الحفظ برای محاکمه به آتن آورند. چون این خبر به او رسید فرار کرد و پس از پناهنده شدن به نقاط مختلف به ایران آمد. وی زمانی به ایران رسید که خشایار شاه درگذشته و اردشیر پسر وی به پادشاهی رسیده بود. ( از تاریخ ایران باستان ج 2 صص 911-914 ). رجوع به لاروس و قاموس الاعلام ترکی و تاریخ ایران باستان ج 1 ص 674، 680، 758، 759، 760،790، 796، 804، 828، 866، 878، 884 و ج 2 ص 911، 923،941، 951، 983، 1114، 1502، 1527 و ج 3 ص 2351 شود.
