[ویکی فقه] تمسک به عام در شبهه مفهومی به استناد به عموم عام ، هنگام شک در گستره مفهومیِ دلیل مخصِّص اطلاق می شود.
گاهی عواملی ایجاد شبهه می کند مبنی بر این که آیا فلان فرد یا افراد زیر عنوان دلیل عام قرار دارد تا عام در آن حجت باشد، یا زیر عنوان دلیل خاص قرار دارد، تا از تحت عام خارج باشد. یکی از عوامل ایجاد چنین شبهه ای، شک در مفهوم خاص است.در مثال «اکرم کل فقیر» و «لا تکرم الفقیر الفاسق»؛ شخص می داند که فقیری مرتکب گناه صغیره شده اما، با این حال، نسبت به شمول عام بر آن مطمئن نیست، زیرا شک دارد آیا مفهوم فاسق فقط بر مرتکب کبیره صدق می کند یا شامل مرتکب کبیره و صغیره، هر دو، می شود. به تمسک به عام در این گونه موارد «تمسک به عام در شبهه مفهومی» گفته می شود.
دیدگاه اصولیون
اصولیون در جواز تمسک به عام در شبهه مفهومی اختلاف دارند.
گاهی عواملی ایجاد شبهه می کند مبنی بر این که آیا فلان فرد یا افراد زیر عنوان دلیل عام قرار دارد تا عام در آن حجت باشد، یا زیر عنوان دلیل خاص قرار دارد، تا از تحت عام خارج باشد. یکی از عوامل ایجاد چنین شبهه ای، شک در مفهوم خاص است.در مثال «اکرم کل فقیر» و «لا تکرم الفقیر الفاسق»؛ شخص می داند که فقیری مرتکب گناه صغیره شده اما، با این حال، نسبت به شمول عام بر آن مطمئن نیست، زیرا شک دارد آیا مفهوم فاسق فقط بر مرتکب کبیره صدق می کند یا شامل مرتکب کبیره و صغیره، هر دو، می شود. به تمسک به عام در این گونه موارد «تمسک به عام در شبهه مفهومی» گفته می شود.
دیدگاه اصولیون
اصولیون در جواز تمسک به عام در شبهه مفهومی اختلاف دارند.
wikifeqh: تمسک_به_عام_در_شبهه_مفهومی