اِتروسک تمدنی است که از حدود سال ۷۰۰ پیش از میلاد تا میانه های سده اول پیش از میلاد در شبه جزیره ایتالیا دوام داشت و هم زمان با شکوفایی امپراطوری روم ناپدید گردید.
اخیراً از طریق مهندسی ژنتیک اثبات شده که اتروسکی ها ریشه و تبار هیتی و لیدیایی دارند البته خود منابع اتروسکی نیز بر این اشاره دارند که آن ها از آناتولی به ایتالیا مهاجرت کرده اند. همچنین برخی ها آن ها را به باسکهای اسپانیا ربط می دهند. [ نیازمند منبع]
خاستگاه اتروسک ها به پیشاتاریخ برمی گردد. هیچ متن ادبیات، مذهبی یا فلسفی از این قوم به مورخان نرسیده و تقریباً همه دانسته های ما از کاوشهای باستانشناختی سرچشمه می گیرد.
دربارهٔ اتروسک ها دو نظریهٔ غالب وجود دارد؛ برخی بر این باورند که اتروسک ها بومی منطقه هستند و از فرهنگ ویلانوا سربرآورده اند درحالی که برخی دیگر آن ها را مهاجرانی از آناتولی می دانند. [ ۱] به هر روی از سده ششم پیش از میلاد قلمرو اتروسک ها از منطقهٔ اتروریا در شمال غربی ایتالیای امروزی رو به گسترش گذاشت، به طوری که از شمال به آن سوی کوه های آپنین و از جنوب به کامپانیا رسید.
پیشتر گروهی از مهاجران یونانی بخش هایی از جنوب ایتالیا را به اشغال خود درآورده کشوری برپا کرده بودند که به یونان بزرگ ( Magna Graecia ) نامور بود. همسایگی با مستعمرات یونانی نشین باعث تأثیر پذیرفتن اتروسک ها از فرهنگ یونانی و بعدتر رقابت های سیاسی و اقتصادی میان دو کشور شد. بهره برداری از معادن و تجارت آهن و مس برای اتروسک ها ثروت سرشاری حاصل کرد و حوزهٔ نفوذ آن ها را در شبه جزیره ایتالیا وسعت بخشید. از سوی دیگر یونانی ها موفق به ایجاد شهرک های بازرگانی در سواحل فرانسه و اسپانیا و جزیره کرس شده بودند. اتروسک ها که با کارتاژ همپیمان بودند، احساس می کردند منافع اقتصادیشان در خطر افتاده و در آلالیا به جنگ یونانیان رفتند ( ۵۴۰ پیش از میلاد ) ؛ نتیجه این نبرد دریایی عقب رانده شدن یونانی ها و چیرگی اتروسکان بر شمال دریای تیرنی و جزیرهٔ کرس بود.
با دگرگونی های قدرت های منطقه در نیمه اول سده پنجم پیش از میلاد جایگاه اتروسکان رو به افول رفت. ابتدا کارتاژ متحد آن ها از یونانی ها شکست خورد و چند سال بعد هییرو حاکم سیراکوز اتروسک ها را نیز شکست سختی داد و باعث شد رومیان تازه از راه رسیده شهرهای لاتیوم و کامپانیا را از چنگ آن ها درآورند. با یورش گلها مناطق شمالی دریای آدریاتیک هم جدا شد. رومیان هم یک به یک شهرهای اتروسکان را زیر پرچم خود می کشیدند تا اینکه در سده سوم پیش از میلاد اتروریا به تصرف روم درآمد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاخیراً از طریق مهندسی ژنتیک اثبات شده که اتروسکی ها ریشه و تبار هیتی و لیدیایی دارند البته خود منابع اتروسکی نیز بر این اشاره دارند که آن ها از آناتولی به ایتالیا مهاجرت کرده اند. همچنین برخی ها آن ها را به باسکهای اسپانیا ربط می دهند. [ نیازمند منبع]
خاستگاه اتروسک ها به پیشاتاریخ برمی گردد. هیچ متن ادبیات، مذهبی یا فلسفی از این قوم به مورخان نرسیده و تقریباً همه دانسته های ما از کاوشهای باستانشناختی سرچشمه می گیرد.
دربارهٔ اتروسک ها دو نظریهٔ غالب وجود دارد؛ برخی بر این باورند که اتروسک ها بومی منطقه هستند و از فرهنگ ویلانوا سربرآورده اند درحالی که برخی دیگر آن ها را مهاجرانی از آناتولی می دانند. [ ۱] به هر روی از سده ششم پیش از میلاد قلمرو اتروسک ها از منطقهٔ اتروریا در شمال غربی ایتالیای امروزی رو به گسترش گذاشت، به طوری که از شمال به آن سوی کوه های آپنین و از جنوب به کامپانیا رسید.
پیشتر گروهی از مهاجران یونانی بخش هایی از جنوب ایتالیا را به اشغال خود درآورده کشوری برپا کرده بودند که به یونان بزرگ ( Magna Graecia ) نامور بود. همسایگی با مستعمرات یونانی نشین باعث تأثیر پذیرفتن اتروسک ها از فرهنگ یونانی و بعدتر رقابت های سیاسی و اقتصادی میان دو کشور شد. بهره برداری از معادن و تجارت آهن و مس برای اتروسک ها ثروت سرشاری حاصل کرد و حوزهٔ نفوذ آن ها را در شبه جزیره ایتالیا وسعت بخشید. از سوی دیگر یونانی ها موفق به ایجاد شهرک های بازرگانی در سواحل فرانسه و اسپانیا و جزیره کرس شده بودند. اتروسک ها که با کارتاژ همپیمان بودند، احساس می کردند منافع اقتصادیشان در خطر افتاده و در آلالیا به جنگ یونانیان رفتند ( ۵۴۰ پیش از میلاد ) ؛ نتیجه این نبرد دریایی عقب رانده شدن یونانی ها و چیرگی اتروسکان بر شمال دریای تیرنی و جزیرهٔ کرس بود.
با دگرگونی های قدرت های منطقه در نیمه اول سده پنجم پیش از میلاد جایگاه اتروسکان رو به افول رفت. ابتدا کارتاژ متحد آن ها از یونانی ها شکست خورد و چند سال بعد هییرو حاکم سیراکوز اتروسک ها را نیز شکست سختی داد و باعث شد رومیان تازه از راه رسیده شهرهای لاتیوم و کامپانیا را از چنگ آن ها درآورند. با یورش گلها مناطق شمالی دریای آدریاتیک هم جدا شد. رومیان هم یک به یک شهرهای اتروسکان را زیر پرچم خود می کشیدند تا اینکه در سده سوم پیش از میلاد اتروریا به تصرف روم درآمد.
wiki: تمدن اتروسک