تمایز دونقطه ای

تمایز دونقطه ای ( 2PD ) توانایی تشخیص این نکته است که دو جسمِ نزدیک که پوست را لمس می کنند واقعاً دو نقطه مجزا هستند، نه یک نقطه. این آزمایش اغلب با دو شیء نوک تیز در حین معاینه عصبی انجام می شود[ ۱] :   632  [ ۲] :   71  و فرض بر این است که این آزمایش نشان می دهد ناحیه ای از پوست دارای عصب محیطی توانمند است یا خیر. در شرایط بالینی، تمایز دونقطه ای یک روش با کاربرد گسترده برای ارزیابی ادراک لمسی است. [ ۳] این امر به توانایی و/یا تمایل بیمار برای گزارش ذهنیِ آنچه که احساس می کند متکی است و باید با چشمان بسته بیمار تکمیل شود. درمانگر ممکن است از کولیس یا گیرهٔ کاغذِ تغییرشکل یافته برای انجام آزمایش استفاده کند. [ ۴] [ ۵] درمانگر ممکن است به طور تصادفی بین یک نقطه یا دو نقطه در ناحیه مورد آزمایش را امتحان کند ( به عنوان مثال انگشت دست، بازو، ران، انگشت پا ) . [ ۴] از بیمار خواسته می شود که بگوید آیا یک نقطه لمس شده یا دو نقطه. کمترین فاصله بین دو نقطه که هنوز منجر به درک دو محرک متمایز می شود به عنوان آستانه دونقطه ایِ بیمار ثبت می شود. عملکرد بیمار در دو اندام را می توان از نظر اختلاف مقایسه کرد. [ ۶] اگرچه این آزمایش هنوز هم اغلب به صورت بالینی مورد استفاده قرار می گیرد، اما از سوی بسیاری از محققان مورد انتقاد قرار گرفته است زیرا اندازه گیری نامعتبری از دقت فضایی لمسی را ارائه می دهد و چندین آزمایش جایگزین بسیار معتبر برای آن پیشنهاد شده است.
نواحی بدن هم از نظر تراکم گیرنده لمسی و هم از نظر نمای قشری بساوایی متفاوت هستند. به طور معمول، فرد باید بتواند دو نقطه با فاصلهٔ بین ۲ تا ۸ میلی متر را روی انگشتان دست تشخیص دهد. . روی لب ها این فاصله ۲ تا ۴ میلی متر، و در کف دست، ۸ تا ۱۲ میلی متر و در ساق ها یا کمر، ۳۰–۴۰ میلی متر است ( با فرض اینکه نقاط در یک درماتوم قرار بگیرند ) . [ ۱] :   632  راه ستون پشتی - نوارداخلی مسئول حمل اطلاعات مربوط به لمس صحیح و افتراقی است؛ بنابراین، افتراق دونقطه ای می تواند با آسیب به این مسیر یا عصب محیطی مختل شود. [ ۶]
اگرچه آزمایش دونقطه ای معمولاً به صورت بالینی مورد استفاده قرار می گیرد، اما شواهد جمع آوری شده از بسیاری از تحقیقات نشان می دهد که 2PD معیاری نامناسب برای اندازه گیری دقت فضایی لمسی است. مطالعات تحقیقاتی نشان داده است که آزمون دونقطه ای ممکن است حساسیت پایینی داشته باشد، نمی تواند آسیب های حسی را تشخیص دهد یا آنها را کمتر از حد واقعی برآورد می کند، [ ۷] [ ۸] فقط بازگشتِ عملکرد سالم به دنبال آسیب عصبی و ترمیم را اندازه گیری می کند، , [ ۹] [ ۸] [ ۱۰] رواییِ آزمون - بازآزمون آن ضعیف است[ ۱۱] و معیارهای معتبر دقت مکانی لمسی مانند افتراق جهت گیری شبکه ای همبستگی ندارد. [ ۸] [ ۱۲] آزمایش دو نقطه ای به دلیل عملکرد بسیار متغیر در شرکت کنندگان یکسان و شرکت کنندگان متفاوت، متکی بودن به معیار ذهنی اتخاذ شده توسط شرکت کننده برای گزارش «یک» در مقایسه با «دو» و ارائهٔ عملکردی که چنان خوب است که نمی تواند صحیح باشد، مورد انتقاد قرار گرفته است. آستانه دونقطه ای اندازه گیری شده می تواند به صورت غیرواقعی بسیار کمتر از فاصله گیرنده های پوست باشد. [ ۱۳] [ ۱۴] [ ۱۵] [ ۱۶] [ ۱۷]