تماثل حقیقی

[ویکی فقه] تماثل حقیقی یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تماثل حاصل از سبب واحد مشترک است.
تماثل دو صورت دارد: ۱. حقیقی، که از سبب واحد مشترک بین دو چیز کشف می کند. ۲. مصطنع، که از سبب واحد مشترک کشف نمی کند و فرض سبب واحد هم نمی شود. مثلاً اگر سکه ای را چند مرتبه بالا بیندازیم و در مرتبه اول و دوم، طرف خط سکه بیاید، تماثل حقیقی است که از آن کشف می شود، سبب آمدن خط در هر دو مرتبه، ویژگی هایی است که میان مرتبه اول و دوم مشترک است، اما اگر در بازی شیر یا خط، شخصی پیش گویی کند که در بار اول، خط و بار دوم شیر، بار سوم خط و بار چهارم شیر و… می آید، در چنین حالتی میان آمدن خط در بار اول و شیر در بار دوم و خط در بار سوم و شیر در بار چهارم، تماثلی وجود دارد، زیرا همه این فرض ها در اینکه صدق تصادفیِ پیشگویی آن شخص را نشان می دهند، متماثل اند، ولی این تماثل، ساختگی است، زیرا ثابت نمی کند همان امری که سبب آمدن خط در بار اول بود بعینه سبب آمدن شیر در بار دوم است.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • صدر، محمدباقر، الاسس المنطقیة للاستقراء.