[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام است
کاشت نطفه در رحم از غیر طریق آمیزش
بارورسازی یا تلقیح مصنوعی در انسان بر اثر پیشرفت بشر در دانش پزشکی از مرحله امکان به واقعیت پیوسته و با تزریق نطفه مرد به رحم زن و یا ترکیب نطفه مرد و زن در خارج پس از انتقال به رحم، عینیت خارجی پیدا کرده است. از این عنوان در بخش مسائل مستحدثه بحث شده است.
منشأ تکوّن انسان یعنی نطفه از دو عنصر؛ اسپرم "emreps" (جزئی از منیّ مرد) و اوول "eluvo" (جزئی از منیّ زن) تشکیل می شود. از آنجا که عناصر زنده در منیّ یعنی همان اسپرم برای مدتی محدود استعداد دوام دارد می توان از راه آمیزش و عزل یا ابزار پزشکی آن را بدست آورد؛ چنان که اوول را نیز به وسیله همین دستگاه ها می توان استحصال کرد و با ترکیب آن دو در خارج و یا تزریق نطفه مرد به رحم زن زمینه تلقیح را فراهم آورد.
عمل تلقیح یا با ترکیب اسپرم با تخمک زن در بیرون رحم و سپس انتقال به رحم صورت می گیرد و یا با گرفتن اسپرم مرد و تزریق آن به رحم زن و ترکیب آن دو در رحم زن. در هر دو صورت، صاحب اسپرم و تخمک یا زن و شوهر هستند و یا اجنبی از یکدیگر. تخمک نیز در هر دو صورت یا در رحم خود صاحب تخمک پرورش می یابد یا در رحم زنی دیگر و یا در رحم مصنوعی.
پیش از پرداختن به فتاوای فقها، اشاره به پیشینه فقهی بحث از این موضوع خالی از فایده نیست. فقها در باب حدود با استفاده از مضمون روایت رسیده از معصومین علیهم السلام مسئله ای را مطرح کرده اند و آن این که زنی که پس از آمیزش با شوهرش با دختری عمل مساحقه انجام داده و آن دختر - به سبب انتقال نطفه مرد از طریق مساحقه - حامله شده است، حکمش چیست و فرزند به چه کسی ملحق می شود؟ به صاحب نطفه یا به دختر؟
نظر بسیاری از فقها بلکه مشهور، به دلیل نص خاص، الحاق مولود به صاحب نطفه است. ابن ادریس در این مسئله نظر دیگری دارد؛ چه این که ایشان نسب را تنها در صورت عقد ازدواج یا آمیزش به شبهه ثابت می داند و چون در مسئله یاد شده هر دو منتفی است وجهی برای الحاق مولود به صاحب نطفه نخواهد بود. چنان که برخی دیگر با این که نسب را تنها از راه آمیزش مشروع و وطی به شبهه ثابت دانسته اند لیکن در مورد بحث به جهت وجود نصّ، قائل به الحاق مولود به صاحب نطفه (مرد) شده اند.
اما موضوع الحاق مولود به دختر، نظر اکثر بلکه منسوب به مشهور عدم الحاق است. لیکن بسیاری از معاصران، مولود را به دختر نیز ملحق کرده اند؛ چنان که در بحث از تلقیح امروزی در ادامه مقاله بدان اشاره خواهد شد. اینک احکام صور مختلف بارورسازی از دو بعد تکلیفی و وضعی.
کاشت نطفه در رحم از غیر طریق آمیزش
بارورسازی یا تلقیح مصنوعی در انسان بر اثر پیشرفت بشر در دانش پزشکی از مرحله امکان به واقعیت پیوسته و با تزریق نطفه مرد به رحم زن و یا ترکیب نطفه مرد و زن در خارج پس از انتقال به رحم، عینیت خارجی پیدا کرده است. از این عنوان در بخش مسائل مستحدثه بحث شده است.
منشأ تکوّن انسان یعنی نطفه از دو عنصر؛ اسپرم "emreps" (جزئی از منیّ مرد) و اوول "eluvo" (جزئی از منیّ زن) تشکیل می شود. از آنجا که عناصر زنده در منیّ یعنی همان اسپرم برای مدتی محدود استعداد دوام دارد می توان از راه آمیزش و عزل یا ابزار پزشکی آن را بدست آورد؛ چنان که اوول را نیز به وسیله همین دستگاه ها می توان استحصال کرد و با ترکیب آن دو در خارج و یا تزریق نطفه مرد به رحم زن زمینه تلقیح را فراهم آورد.
عمل تلقیح یا با ترکیب اسپرم با تخمک زن در بیرون رحم و سپس انتقال به رحم صورت می گیرد و یا با گرفتن اسپرم مرد و تزریق آن به رحم زن و ترکیب آن دو در رحم زن. در هر دو صورت، صاحب اسپرم و تخمک یا زن و شوهر هستند و یا اجنبی از یکدیگر. تخمک نیز در هر دو صورت یا در رحم خود صاحب تخمک پرورش می یابد یا در رحم زنی دیگر و یا در رحم مصنوعی.
پیش از پرداختن به فتاوای فقها، اشاره به پیشینه فقهی بحث از این موضوع خالی از فایده نیست. فقها در باب حدود با استفاده از مضمون روایت رسیده از معصومین علیهم السلام مسئله ای را مطرح کرده اند و آن این که زنی که پس از آمیزش با شوهرش با دختری عمل مساحقه انجام داده و آن دختر - به سبب انتقال نطفه مرد از طریق مساحقه - حامله شده است، حکمش چیست و فرزند به چه کسی ملحق می شود؟ به صاحب نطفه یا به دختر؟
نظر بسیاری از فقها بلکه مشهور، به دلیل نص خاص، الحاق مولود به صاحب نطفه است. ابن ادریس در این مسئله نظر دیگری دارد؛ چه این که ایشان نسب را تنها در صورت عقد ازدواج یا آمیزش به شبهه ثابت می داند و چون در مسئله یاد شده هر دو منتفی است وجهی برای الحاق مولود به صاحب نطفه نخواهد بود. چنان که برخی دیگر با این که نسب را تنها از راه آمیزش مشروع و وطی به شبهه ثابت دانسته اند لیکن در مورد بحث به جهت وجود نصّ، قائل به الحاق مولود به صاحب نطفه (مرد) شده اند.
اما موضوع الحاق مولود به دختر، نظر اکثر بلکه منسوب به مشهور عدم الحاق است. لیکن بسیاری از معاصران، مولود را به دختر نیز ملحق کرده اند؛ چنان که در بحث از تلقیح امروزی در ادامه مقاله بدان اشاره خواهد شد. اینک احکام صور مختلف بارورسازی از دو بعد تکلیفی و وضعی.
wikiahlb: تلقیح_مصنوعى