[ویکی فقه] تلفن (در ایران)، دومین فنّاوری مخابرات پس از تلگراف که از نخستین سالهای اختراع، در ایران نیز از آن استفاده شد.
سابقه اندیشه بهره گیری از ابزار تلگراف برای ارسال گفتار به کمک جریان برق به ۱۲۷۰/ ۱۸۵۴ برمی گردد. شارل بورسول ، تلگرافچی فرانسوی، شش سال قبل از پیشنهاد یوهان فیلیپ رایس و ۲۲ سال قبل از گراهام بل ، برای نخستین بار در مجله لیلوستراسیون دوپاری اساس تلفن را مطرح نمود. چند سال بعد رایس، فیزیکدان آلمانی، دستگاهی بر اساس ساختمان گوش انسان ساخت که به دلیل کمیاب بودن انباره مدار آن، در حد نمونه ای آزمایشگاهی باقی ماند. سرانجام، در ۱۴ فوریه ۱۸۷۶ گراهام بل تلفن اختراعی خود را به ثبت رساند. مخترع دیگری به نام الیشا گِری نیز تلفن اختراعی خود را دو ساعت پس از بل به اداره ثبت عرضه کرد. در ۱۸۷۷ نیز ادیسون تلفن بل را تکمیل کرد که اساس تلفن امروزی محسوب می شود.
ورود به ایران
یازده یا دوازده سال پس از اختراع آن، تلفن به ایران وارد شد. ناصرالدین شاه در یادداشتهای خود، در شرح وقایع جمادی الاخری ۱۳۰۲، به تلفنی اشاره می کند که ره آورد سفر فرنگ معین الملک (سفیر ایران در عثمانی) بوده و از آن برای برقراری تماس از شمس العماره تا باغ سپهسالار استفاده می شده و ظاهراً این نخستین تماس تلفنی در ایران بوده است.
نخستین خطهای تلفن
از سوی دیگر کمپانی بلژیکی «شرکت خط آهن ایران»، صاحب امتیاز راه آهن تهران ـ ری و واگن اسبی، برای برقراری تماس میان دو ایستگاه ماشین دودی تهران و ری و نیز بین گاریِ شهری با واگنخانه، از تلفن استفاده می کرد که تاریخ دقیق آن مشخص نیست. ظاهراً کامران میرزا ، نایب السلطنه و وزیر جنگ، پس از اطلاع از این امر، چگونگی آن را از کمپانی مذکور جویا شد و کمپانی به امید کسب امتیاز تلفن ایران، و ظاهراً با راهنمایی بواتال فرانسوی بین کامرانیه شمیران (محل اقامت کامران میرزا) و دارالحکومه تهران و وزارت جنگ یک خط تلفن دایر کرد. بدینگونه کامران میرزا توانست در مواقع غیبت از دارالخلافه از تمامی اخبار حکومت و وزارت جنگ اطلاع یابد. اشاره ناصرالدین شاه به تلفن کامران میرزا متعلق به شوال ۱۳۰۳ است بنابراین، کمپانی پیش از این تاریخ سیم کشی تلفن را انجام داده بوده است. کمپانی کوشید تا با برقراری تماس تلفنی میان مقر ییلاقی شاه (احتمالاً سلطنت آباد ) و عمارات سلطنتی تهران و در پی آن پارک اتابک و عمارات دولتی، نظر شاه و صدراعظم را برای کسب امتیاز جلب کند ولی موفقیتی کسب نکرد.
نخستین دستگاه دولتی و نخستین امتیاز تلفن
...
سابقه اندیشه بهره گیری از ابزار تلگراف برای ارسال گفتار به کمک جریان برق به ۱۲۷۰/ ۱۸۵۴ برمی گردد. شارل بورسول ، تلگرافچی فرانسوی، شش سال قبل از پیشنهاد یوهان فیلیپ رایس و ۲۲ سال قبل از گراهام بل ، برای نخستین بار در مجله لیلوستراسیون دوپاری اساس تلفن را مطرح نمود. چند سال بعد رایس، فیزیکدان آلمانی، دستگاهی بر اساس ساختمان گوش انسان ساخت که به دلیل کمیاب بودن انباره مدار آن، در حد نمونه ای آزمایشگاهی باقی ماند. سرانجام، در ۱۴ فوریه ۱۸۷۶ گراهام بل تلفن اختراعی خود را به ثبت رساند. مخترع دیگری به نام الیشا گِری نیز تلفن اختراعی خود را دو ساعت پس از بل به اداره ثبت عرضه کرد. در ۱۸۷۷ نیز ادیسون تلفن بل را تکمیل کرد که اساس تلفن امروزی محسوب می شود.
ورود به ایران
یازده یا دوازده سال پس از اختراع آن، تلفن به ایران وارد شد. ناصرالدین شاه در یادداشتهای خود، در شرح وقایع جمادی الاخری ۱۳۰۲، به تلفنی اشاره می کند که ره آورد سفر فرنگ معین الملک (سفیر ایران در عثمانی) بوده و از آن برای برقراری تماس از شمس العماره تا باغ سپهسالار استفاده می شده و ظاهراً این نخستین تماس تلفنی در ایران بوده است.
نخستین خطهای تلفن
از سوی دیگر کمپانی بلژیکی «شرکت خط آهن ایران»، صاحب امتیاز راه آهن تهران ـ ری و واگن اسبی، برای برقراری تماس میان دو ایستگاه ماشین دودی تهران و ری و نیز بین گاریِ شهری با واگنخانه، از تلفن استفاده می کرد که تاریخ دقیق آن مشخص نیست. ظاهراً کامران میرزا ، نایب السلطنه و وزیر جنگ، پس از اطلاع از این امر، چگونگی آن را از کمپانی مذکور جویا شد و کمپانی به امید کسب امتیاز تلفن ایران، و ظاهراً با راهنمایی بواتال فرانسوی بین کامرانیه شمیران (محل اقامت کامران میرزا) و دارالحکومه تهران و وزارت جنگ یک خط تلفن دایر کرد. بدینگونه کامران میرزا توانست در مواقع غیبت از دارالخلافه از تمامی اخبار حکومت و وزارت جنگ اطلاع یابد. اشاره ناصرالدین شاه به تلفن کامران میرزا متعلق به شوال ۱۳۰۳ است بنابراین، کمپانی پیش از این تاریخ سیم کشی تلفن را انجام داده بوده است. کمپانی کوشید تا با برقراری تماس تلفنی میان مقر ییلاقی شاه (احتمالاً سلطنت آباد ) و عمارات سلطنتی تهران و در پی آن پارک اتابک و عمارات دولتی، نظر شاه و صدراعظم را برای کسب امتیاز جلب کند ولی موفقیتی کسب نکرد.
نخستین دستگاه دولتی و نخستین امتیاز تلفن
...
wikifeqh: تلفن_در_ایران