تلخه رود

آجی چای ( تلخه رود، شور سو ) یکی از مهم ترین و اصلی ترین رودخانه های جاری در استان آذربایجان شرقی می باشد. مساحت حوزهٔ آبریز این رودخانه، ۹٬۲۰۰ کیلومتر مربع و حداکثر دبی آن ۴۰٫۶ متر مکعب در ثانیه است. طول این رودخانه ۲۶۵ کیلومتر است و در مناطق مرکزی استان آذربایجان شرقی در جریان می باشد. رود آجی چای از به هم پیوستن رودخانه های بیوک چای، تاجیار، پسلار، رازلیق و وانق چای در نزدیکی شهرستان سراب تشکیل می شود. این رودخانه که بیشتر جهت شرقی - غربی دارد، از سمت شمال به کوه های سبلان، قوشه داغ و ارسباران و از سمت جنوب به کوه های سهند و بزقوش محدود شده است. [ ۲] این رود پس از گذر از شمال شهر تبریز ( درهٔ شمال کوه عینالی ) و جلگهٔ تبریز از شمال شرقی جزیرهٔ شاهی به سمت دریاچهٔ ارومیه سرازیر می شود. از شاخه های اصلی آجی چای می توان به رودخانه های آب شهد، چکی چای شهر مهربان، زرنق رود ( چایلیخ ) شهر زرنق، روستای کیوج، اوجان چای، زینجناب، سعیدآباد و مهران رود اشاره کرد.
آجی چای از دامنه های سبلان سرچشمه گرفته و پس از طی حدود ۲۲۰ کیلومتر و عبور از درهٔ ونیار در شمال شهر تبریز و پس از پیوستن آب های سرچشمه گرفته از کوه سهند، به دشت وسیع تبریز وارد می شود. آجی چای پس از مشروب کردن دشت تبریز به دریاچهٔ ارومیه می ریزد. [ ۳]
فرتور مندرج در این برگه به پل ونیار اختصاص دارد که از دیرباز ( دوران صفوی ) در شمال شرق شهر تبریز ( جادهٔ قدیم اهر - تبریز ) روی پهنهٔ آجی چای بناشده بود که ناگهان به دلیل ساخت نافرجام پل مدنی، این پل تاریخی که دارای سه طاق و دیواره های بلند متشکل از سنگ و گچ بود در بهار سال ۱۳۹۲ و به صورت شبانه و پنهانی کوبیده و زدوده و روبیده شد. [ ۴]

تَلْخِه رود
رودخانه ای دایمی در استان آذربایجان شرقی با درازای ۲۶۸ کیلومتر. از دامنۀ جنوبی کوه سبلان، واقع در شهرستان سراب، سرچشمه می گیرد و به سوی غرب شمالی روان می شود، از کلوانق و بخشایش می گذرد و به سوی غرب جریان می یابد و پس از عبور از خواجه و تبریز در شرق شبه جزیرۀ شاهی به دریاچۀ ارومیه می ریزد. میانگین آب دهی سالانۀ این رودخانه ۵۸۰ میلیون متر مکعب است.