تلازم شرطیات

[ویکی فقه] تلازم شرطیات یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای از احکام و لواحق قضایا است.
بعضی از منطقی ها بعد از مباحث قضایا به احکام و لواحق قضایا می پردازند و از جمله مباحثی که به عنوان مباحث الحاقی از آن یاد می کنند بحث تلازم شرطیات است. در این بحث، اَشکالی از قضایا بیان می شود که مستلزم برخی از قضایای شرطیه است:
قضیه متصله لزومیه
قضایای مستلزم قضیه متصله لزومیه موجبه کلیه؛هرگاه در قضیه شرطیه، لزوم کلی بین مقدم و تالی صادق باشد (مانند: کلما کانت الشمس طالعة فالنهار موجود) دو قضیه دیگر را لازم دارد: ا) قضیه منفصله ای که مضمون آن منع اجتماع بین عین مقدم و نقیض تالی قضیه اول است؛ مانند: دائما امّا ان یکون الشمس طالعة و امّا ان لا یکون النهار موجوداً. ب) قضیه منفصله ای که مضمون آن منع خلو بین نقیض مقدم و عین تالی قضیه اول است؛ مانند: دائما امّا ان لایکون الشمس طالعة و امّا ان یکون النهار موجوداً. این دو قضیه، عکس قضیه اول اند و گرنه اگر متعاکس نباشند لزوم و انفصال باطل می شود.
قضیه منفصله حقیقیه
قضایای مستلزم قضیه منفصله عنادیه حقیقیه؛ قضیه منفصله حقیقیه، مثل: «العدد امّا زوج و امّا فرد»، مستلزم چهار قضیه متصله است: ا) کلّما کان العدد زوجاً فلیس بفردٍ. ب) کلّما کان العدد فرداً فلیس بزوجٍ. ج) کلّما لم یکن العدد زوجاً فهو فردٌ. د) کلّما لم یکن العدد فرداً فهو زوجٌ.
قضیه منفصله مانعة الجمع
...