تقی بختیاری ( محمد جان ) ( زاده سال ۱۳۵۴ هجری شمسی ) یکی از نویسندگان معاصر افغانستان است. از بختیاری دو رمان به نامهای بلوای خفتگان و گمنامی و تعدادی داستان کوتاه به چاپ رسیده است، این دو رمان تاثیر عمیقی در بین مخاطبینش داشته و بختیاری را در رده برترین نویسندگان معاصر افغانستان قرار داده است.
تقی بختیاری در قریه سرخ بیدگ از توابع ولایت غزنی دیده به جهان گشود. در مکتب ابتدایهٔ ( کته سنگ ) جاغوری سواد آموخت، در لیسه عالی فیضیه صنف دوازده را به پایان رساند و سپس در دانشگاه بلخ ود در رشته ٔ روزنامه نگاری فارغ التحصیل گردید. از تقی بختیاری چند داستان کوتاه به طور پراکنده در نشریات افغانی داخل و خارج از کشور چاپ شده است. وی مدتی مدیر مسئول هفته نامه «نگاه نو» در کابل بود. وی اکنون در خارج از افغانستان و در استرالیا زندگی را می گذراند.
بلوای خفتگان اولین رمان تقی بختیاری با واکنش های مثبتی رو به رو گردید ومورد توجه داستان نویسان بزرگی چون زریاب و جواد خاوری و. . . قرار گرفته است. «بلوای خفتگان» رمانی است که سبک تازه ای از نویسندگی را در افغانستان نشان می دهد و از این نظر دارای اهمیت ویژه ایست. این رمان در ۳۵۰ صفحه و در سالهای ۱۳۸۸ - ۱۳۸۰ به نگارش در آمد. [ ۱] کتاب دوم وی تحت عنوان گمنامی دومین اثر وی است که در سال در ۲۷۲ صفحه در سال ۱۳۹۱ به چاپ رسید.
بلوای خفتگان
بلوای خفتگان ( رمان ) کابل، خانه ادبیات افغانستان، چاپ اول، ۱۳۸۸، ۱۰۰۰ نسخه، ۳۵۲ ص. تهران، نشر افراز، ۱۳۸۹، ۱۲۰۰ نسخه، ۳۵۶ ص.
خلاصه: داستان با تحولاتی آغاز می شود که طی آن افغانستان حاکمیت های متفاوت را از سر گذراند و با تجربه جنگ های پیهم وارد قرن بیست و یک شد. کمتر از یک قرن قبل مردمی که زمین های حاصلخیز و هموارشان مصادره شده بود، به نقطه ای در کوه پایه های مرکزی پناه آورده و قریه «بلاق دره» را بنا نهادند. داستان با شرح دشواری های زندگی در این قریه آغاز می شود. دشواری هایی که صرفاً زاده قهر و خشونت طبیعت نیستند، بلکه عامل عمده آن سلطه انسان بر انسان است. سیدمردان شاه آخوند، از قریه «شش دره» سعی دارد بلاق دره ای ها را تحت قیمومیت خودش نگهدارد. او به این منظور تلاش می کند که مردم بلاق دره به مسجد و قبرستانی که در قریه او و از آن اوست، وابسته بمانند. اما ناگهان قحطی فرامی رسد و سرما در بلاق دره جان شانزده تن را می گیرد. قدم زوار، خسته از انتقال مرده ها به قبرستان قریه مجاور و برسم اعتراض تابوت منقش به آیات قرآنی را آتش می زند. با این وجود او از سرما نجات نمی یابد و هر ده انگشت پاهایش سیاه و قطع شده در حومه بلاق دره دفن می شوند. به این ترتیب، برای اولین بار بلاق دره به قبرستان و سپس به مسجدی دست می یابد که از آن خودش است. حاجی ملک فرد زمیندار و پرنفوذ، باور دارد که از مسجد بی ملا، درمسال هندو بهتر است و بنابرین مردم بازهم دست به دامن سیدمردان شاه آخوند می شوند. او هم از روی خیرخواهی و دوراندیشی سید مونس آخوند را در مسجد بلاق دره به ملایی می گمارد. نخستین عاشورایی که در مسجد بلاق دره برپا می شود با آمدن دو حواله دار حکومتی اخلال می گردد. حواله دارها «مراد» این تنها فرد باسواد قریه را باخود می برند. مراد دو ونیم سال خدمت زیر بیرق را در کنر به پایان می رساند اما ترخیص او سال ها به تعویق می افتد، زیرا حکومت های مختلف هرکدام یک دوره ای او را به خدمت می گیرند. مراد با سی وپنج تن از افسران قول اردوی اسمار به اسارت مجاهدین در می آید. با قرار گرفتن در جوخه اعدام مرمی ها بر بازو و رانهایش اثابت می کند و از مرگ حتمی نجات می یابد اما مراد تا ماه ها حاضر نمی شود که بگوید او زنده است. در پنجشیر پای درس مولوی آستانه می نشیند و به عناصر اقلیدس و کتاب سید قطب مصری آشنا می شود. مراد از پنجشیر تا بامیان و دایکندی در جبهات گوناگون برضد حکومت مرکزی می جنگد. زیور خواهر و یگانه بازمانده مراد برای تنها برادرش دلتنگی می کند. قدم زوار برای یافتن مراد راهی کابل می شود اما مدت ها بعد بجای یافتن مراد خودش را در پایتخت بلوچستان پاکستان در هیئت یک قوماندان زبردست و ماهر می یابد. او همراه با حاجی ملک اتحادیه اسلامی مجاهدین بلاق دره را تأسیس می کند. دربازگشت جنگ های خونینی میان گروه آنان و حزب پر قدرت شورای اتفاق انقلاب اسلامی افغانستان ( ش اااا ) به نمایندگی سیدمردان شاه آخوند در می گیرد. حاجی ملک اعدام و قدم زوار فراری و در منطقه «چیک تومور» پناه می برد. او درانجا به تجدید قوا می پردازد. قدم زوار علی رغم بی سوادی اش بگونه ای غریزی خطابه های پرشوری ایراد می کند. مردم در کنار او و همه باهم یک جاده موتر رو را از چیک تومور تا بلاق دره و با عبور از سنگلاخ ها به سمت شمال اعمار می کنند. اینک مردم بلاق دره که روزگاری از دیدن پودر خشک که «آب را به شیر تبدیل می نمود» حیرت می کردند، اکنون شاهد جنگ افزارها و لاری های پیشرفته «بیورکولن» هستند. قوماندان مراد که سال ها در ارزگان و بامیان برای حزب ش اااا جنگیده بود، با رهبر این حکومت که در ورس موقعیت دارد، اختلاف نظر یافته و انشعاب می کند. مراد با افراد تحت امرش و پس از جنگ های فراوان در دره ترکمن، ناهور و غزنی سرانجام به بلاق دره می رسد. مراد در بلاق دره استقرار می یابد و خیلی زود قلمرو حاکمیتش را تا چندین دره دیگر وسعت می بخشد. بدلیل حاکمیت دولت مرکزی بر شاهراه های مواصلاتی، بلاق دره تنها راه عبور و مرور کاروان های اکمالاتی و نقطه وصل شمال و جنوب کشور می گردد. تورگل یکی از همراهان دوران سربازی قوماندان مراد در بلاق دره از مشرقی به او ملحق می شود. سال ها قبل، حاجی بیگم ( بیوه حاجی ملک ) و زیور خواهر مراد که در خفا دل به قدم زوار سپرده بوده، هردو به دسیسه حاجی بنیادکربلایی و سید مونس آخوند گرفتار شده بودند. اولی بخاطر میراث شوهر اعدام شده اش و دومی بخاطر تن دست نخورده اش. قدم زوار روزگاری از قول رادیو پیشگویی کرده بود که میلیون ها سال بعد مهتاب به بلاق دره برخورد خواهد کرد زیرا ماه هر سال به اندازه یک بند انگشت به زمین نزدیک تر می شود. اکنون قوماندان مراد اگرچند در کسوت یک رهبر نظامی پر هیبت، بر بخش هایی از غزنین و ارزگان حکم می راند، اما شبی ناگهان از دیدن نیم کره سفید و نورانی که سه چهارم آسمان بلاق دره را در برگرفته، به شدت هراسان می شود. حاجی بنیادکربلایی با ترس و لرز پیشگویی قدم زوار را برای قوماندان مراد باز می گوید و نظر می دهد که شاید بدلیل کثرت گناهان میلیون ها سال تنها به چند سال کاهش یافته باشد. قوماندان مراد نه تنها برای همیشه با قدم زوار متارکه جنگ می کند بلکه حاضر می شود زیور خواهرش را نیز طبق میل او به قدم زوار دهد. اما این وصلت به خودکشی عروس می انجامد. زیرا سیدمونس آخوند که روزگاری این دختر جوان را در خفا به عقد و نکاح شرعی خودش درآورده بود، اکنون بی هیچ طلاقی، قرار است با زبان خود زنش را به عقد قدم زوار دراورد. زیور این وضع را تحمل نمی تواند و باکوبیدن چراغ بر سر سید مونس آخوند از مجلس عقد فرار و از فراز بلندترین جابه سنگ خودش را به دریای بلاق دره می اندازد و بطرز بسیار تراژیک کشته می شود. کشمیرخان یک مجاهد تندرو و بنیادگرا که سال ها قبل در منطقه اسمار کنر مراد و سی وپنج سرباز اسیر را به رگبار مسلسل بسته بود؛ در جنگ با قوماندان مراد در منطقه «دهراوود» کشته می شود. نبرد دهراوود؛ نقطه عطفی در تاریخ جنگ های قوماندان مراد می گردد. زیرا او به دسیسه تورگل، پی می برد که سوار بر شتر کشمیرخان از معرکه گریخته بود. قوماندان مراد به بدگمانی گرفتار و از قدم زوار حساب پس می گیرد. بر جاده عامه صندوق حق العبور نصب می کند، از دره های اطراف افراد را به خدمت می کشاند. چمن و بوستان از قدیمی ترین باشندگان قریه شب هنگام کوچ می کنند. فرزندان خلیفه قاسم نیز مدت ها قبل فرار کرده اند. قوماندان مراد آنان را تا دور دست ها دنبال می نماید و از دست نیافتن برآنان غضب ناک می شود. سیدمونس آخوند را علی رغم شفاعت ریش سفیدان بطرز فجیعی عذاب کُش می کند. اما حاجی بنیادکربلایی با گفتن اینکه بلاق دره به مقبره یک سید نیازمند است؛ قوماندان مراد را متقاعد می سازد که جسد سید مونس آخوند را در دریا نیانداخته بلکه در همواری ای دفن کنند که از بیست سال قبل هر ده انگشت بریده شده قدم زوار آنجا خاک شده است. مردان پنجاپی و عربی با قواره ها و ظواهر بسیار متفاوت ولی باطن سخت یکسان از گوشه وکنار عالم به بلاق دره می آیند. آنان به جنگ عشق می ورزند، هرگز به ستاره ای زل نزده اند و بازنی نخوابیده اند. در بازار بلاق دره هیچ چیزی به اندازه اسلحه و اشیای مردانه خریدار ندارد. بلاق دره که از حمله گرگ های کشمیری، قحطی مفرط، سرمای استخوان سوز، بمباران هواپیماهای جنگی و هجوم لاشخورها قدبرفراشته بود؛ اکنون کمرش زیر بار جنگ جویان ابدی خم می شود. تمامی خانواده ها از بلاق دره رفته اند، حتی از شش دره سیدمردان شاه آخوند نیز جلای وطن اختیار می کند. وقتی نخستین شفاخانه در بلاق دره افتتاح می گردد، بخش نسایی ولادی آن سخت بیهوده به نظر می رسد زیرا دیگر در بلاق دره، هیچ زنی نیست تا زایمانی اتفاق بیفتد قوماندان مراد به موسسه خیره نامه می نویسد و پیشاپیش بجای اعمار یک مکتب از واریز شدن نقدینگی هزینه آن در خزانه جبهه جنگ سپاسگزاری می کند و استدلال می نماید که در بلاق دره هیچ کودکی نیست تا مکتب برود. برای نخستین بار در تاریخ بلاق دره دریای توفنده آن ایست نمی کند بلکه کاملاً خشک می شود. دلاور آسیابان به کمک مردان قوماندان مراد می شتابد و همه در بستر خشکیده دریا یک چاه حفر می کنند. پس از سی سال، زمانی که بلاق دره ای ها مصوبات اهل «حل و عقد» را سبک سنگین می کنند، میان کابل و زابل سرها و دست های بریده شده رد و بدل می شود. تحریم های متوالی بلاق دره را به ستوه می آورد. خط جنگ از دو انتهای بلاق دره بسوی پایگاه لمبریک نزدیک تر می شود. قوماندان مراد به سختی مقاومت می کند. کشته شدن مردان همراهش قبرستان بلاق دره را وسعت می دهد. خودش نیز بدست مولوی تورگل اعدام می شود. قدم زوار با سید مومن شاه ( پسر سید مردان شاه آخوند ) و یک سبد اوراق زردکاهی و رادیو که یادگار حاجی ملک است، در غار اژدر پناه می برند. در تحولی تازه تر سربازانی که کلاه های آهنی شان مملو از خزه های دریای اتلانتیک است، مولوی تورگل را از بلاق دره می رانند. سیدمومن شاه از لای کاغذهای زرد کاهی فتوای قدیمی پدرش را برای قدم زوار می خواند که طی آن قدم زوار تکفیر و املاکش شرعاً مصادره شده بود. سید مردان شاه آخوند باز گشته و یک عَلَم متبرک را که هزاران کیلومتر بردوش کشیده برفراز قبر سیدمونس آخوند نصب می کند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفتقی بختیاری در قریه سرخ بیدگ از توابع ولایت غزنی دیده به جهان گشود. در مکتب ابتدایهٔ ( کته سنگ ) جاغوری سواد آموخت، در لیسه عالی فیضیه صنف دوازده را به پایان رساند و سپس در دانشگاه بلخ ود در رشته ٔ روزنامه نگاری فارغ التحصیل گردید. از تقی بختیاری چند داستان کوتاه به طور پراکنده در نشریات افغانی داخل و خارج از کشور چاپ شده است. وی مدتی مدیر مسئول هفته نامه «نگاه نو» در کابل بود. وی اکنون در خارج از افغانستان و در استرالیا زندگی را می گذراند.
بلوای خفتگان اولین رمان تقی بختیاری با واکنش های مثبتی رو به رو گردید ومورد توجه داستان نویسان بزرگی چون زریاب و جواد خاوری و. . . قرار گرفته است. «بلوای خفتگان» رمانی است که سبک تازه ای از نویسندگی را در افغانستان نشان می دهد و از این نظر دارای اهمیت ویژه ایست. این رمان در ۳۵۰ صفحه و در سالهای ۱۳۸۸ - ۱۳۸۰ به نگارش در آمد. [ ۱] کتاب دوم وی تحت عنوان گمنامی دومین اثر وی است که در سال در ۲۷۲ صفحه در سال ۱۳۹۱ به چاپ رسید.
بلوای خفتگان
بلوای خفتگان ( رمان ) کابل، خانه ادبیات افغانستان، چاپ اول، ۱۳۸۸، ۱۰۰۰ نسخه، ۳۵۲ ص. تهران، نشر افراز، ۱۳۸۹، ۱۲۰۰ نسخه، ۳۵۶ ص.
خلاصه: داستان با تحولاتی آغاز می شود که طی آن افغانستان حاکمیت های متفاوت را از سر گذراند و با تجربه جنگ های پیهم وارد قرن بیست و یک شد. کمتر از یک قرن قبل مردمی که زمین های حاصلخیز و هموارشان مصادره شده بود، به نقطه ای در کوه پایه های مرکزی پناه آورده و قریه «بلاق دره» را بنا نهادند. داستان با شرح دشواری های زندگی در این قریه آغاز می شود. دشواری هایی که صرفاً زاده قهر و خشونت طبیعت نیستند، بلکه عامل عمده آن سلطه انسان بر انسان است. سیدمردان شاه آخوند، از قریه «شش دره» سعی دارد بلاق دره ای ها را تحت قیمومیت خودش نگهدارد. او به این منظور تلاش می کند که مردم بلاق دره به مسجد و قبرستانی که در قریه او و از آن اوست، وابسته بمانند. اما ناگهان قحطی فرامی رسد و سرما در بلاق دره جان شانزده تن را می گیرد. قدم زوار، خسته از انتقال مرده ها به قبرستان قریه مجاور و برسم اعتراض تابوت منقش به آیات قرآنی را آتش می زند. با این وجود او از سرما نجات نمی یابد و هر ده انگشت پاهایش سیاه و قطع شده در حومه بلاق دره دفن می شوند. به این ترتیب، برای اولین بار بلاق دره به قبرستان و سپس به مسجدی دست می یابد که از آن خودش است. حاجی ملک فرد زمیندار و پرنفوذ، باور دارد که از مسجد بی ملا، درمسال هندو بهتر است و بنابرین مردم بازهم دست به دامن سیدمردان شاه آخوند می شوند. او هم از روی خیرخواهی و دوراندیشی سید مونس آخوند را در مسجد بلاق دره به ملایی می گمارد. نخستین عاشورایی که در مسجد بلاق دره برپا می شود با آمدن دو حواله دار حکومتی اخلال می گردد. حواله دارها «مراد» این تنها فرد باسواد قریه را باخود می برند. مراد دو ونیم سال خدمت زیر بیرق را در کنر به پایان می رساند اما ترخیص او سال ها به تعویق می افتد، زیرا حکومت های مختلف هرکدام یک دوره ای او را به خدمت می گیرند. مراد با سی وپنج تن از افسران قول اردوی اسمار به اسارت مجاهدین در می آید. با قرار گرفتن در جوخه اعدام مرمی ها بر بازو و رانهایش اثابت می کند و از مرگ حتمی نجات می یابد اما مراد تا ماه ها حاضر نمی شود که بگوید او زنده است. در پنجشیر پای درس مولوی آستانه می نشیند و به عناصر اقلیدس و کتاب سید قطب مصری آشنا می شود. مراد از پنجشیر تا بامیان و دایکندی در جبهات گوناگون برضد حکومت مرکزی می جنگد. زیور خواهر و یگانه بازمانده مراد برای تنها برادرش دلتنگی می کند. قدم زوار برای یافتن مراد راهی کابل می شود اما مدت ها بعد بجای یافتن مراد خودش را در پایتخت بلوچستان پاکستان در هیئت یک قوماندان زبردست و ماهر می یابد. او همراه با حاجی ملک اتحادیه اسلامی مجاهدین بلاق دره را تأسیس می کند. دربازگشت جنگ های خونینی میان گروه آنان و حزب پر قدرت شورای اتفاق انقلاب اسلامی افغانستان ( ش اااا ) به نمایندگی سیدمردان شاه آخوند در می گیرد. حاجی ملک اعدام و قدم زوار فراری و در منطقه «چیک تومور» پناه می برد. او درانجا به تجدید قوا می پردازد. قدم زوار علی رغم بی سوادی اش بگونه ای غریزی خطابه های پرشوری ایراد می کند. مردم در کنار او و همه باهم یک جاده موتر رو را از چیک تومور تا بلاق دره و با عبور از سنگلاخ ها به سمت شمال اعمار می کنند. اینک مردم بلاق دره که روزگاری از دیدن پودر خشک که «آب را به شیر تبدیل می نمود» حیرت می کردند، اکنون شاهد جنگ افزارها و لاری های پیشرفته «بیورکولن» هستند. قوماندان مراد که سال ها در ارزگان و بامیان برای حزب ش اااا جنگیده بود، با رهبر این حکومت که در ورس موقعیت دارد، اختلاف نظر یافته و انشعاب می کند. مراد با افراد تحت امرش و پس از جنگ های فراوان در دره ترکمن، ناهور و غزنی سرانجام به بلاق دره می رسد. مراد در بلاق دره استقرار می یابد و خیلی زود قلمرو حاکمیتش را تا چندین دره دیگر وسعت می بخشد. بدلیل حاکمیت دولت مرکزی بر شاهراه های مواصلاتی، بلاق دره تنها راه عبور و مرور کاروان های اکمالاتی و نقطه وصل شمال و جنوب کشور می گردد. تورگل یکی از همراهان دوران سربازی قوماندان مراد در بلاق دره از مشرقی به او ملحق می شود. سال ها قبل، حاجی بیگم ( بیوه حاجی ملک ) و زیور خواهر مراد که در خفا دل به قدم زوار سپرده بوده، هردو به دسیسه حاجی بنیادکربلایی و سید مونس آخوند گرفتار شده بودند. اولی بخاطر میراث شوهر اعدام شده اش و دومی بخاطر تن دست نخورده اش. قدم زوار روزگاری از قول رادیو پیشگویی کرده بود که میلیون ها سال بعد مهتاب به بلاق دره برخورد خواهد کرد زیرا ماه هر سال به اندازه یک بند انگشت به زمین نزدیک تر می شود. اکنون قوماندان مراد اگرچند در کسوت یک رهبر نظامی پر هیبت، بر بخش هایی از غزنین و ارزگان حکم می راند، اما شبی ناگهان از دیدن نیم کره سفید و نورانی که سه چهارم آسمان بلاق دره را در برگرفته، به شدت هراسان می شود. حاجی بنیادکربلایی با ترس و لرز پیشگویی قدم زوار را برای قوماندان مراد باز می گوید و نظر می دهد که شاید بدلیل کثرت گناهان میلیون ها سال تنها به چند سال کاهش یافته باشد. قوماندان مراد نه تنها برای همیشه با قدم زوار متارکه جنگ می کند بلکه حاضر می شود زیور خواهرش را نیز طبق میل او به قدم زوار دهد. اما این وصلت به خودکشی عروس می انجامد. زیرا سیدمونس آخوند که روزگاری این دختر جوان را در خفا به عقد و نکاح شرعی خودش درآورده بود، اکنون بی هیچ طلاقی، قرار است با زبان خود زنش را به عقد قدم زوار دراورد. زیور این وضع را تحمل نمی تواند و باکوبیدن چراغ بر سر سید مونس آخوند از مجلس عقد فرار و از فراز بلندترین جابه سنگ خودش را به دریای بلاق دره می اندازد و بطرز بسیار تراژیک کشته می شود. کشمیرخان یک مجاهد تندرو و بنیادگرا که سال ها قبل در منطقه اسمار کنر مراد و سی وپنج سرباز اسیر را به رگبار مسلسل بسته بود؛ در جنگ با قوماندان مراد در منطقه «دهراوود» کشته می شود. نبرد دهراوود؛ نقطه عطفی در تاریخ جنگ های قوماندان مراد می گردد. زیرا او به دسیسه تورگل، پی می برد که سوار بر شتر کشمیرخان از معرکه گریخته بود. قوماندان مراد به بدگمانی گرفتار و از قدم زوار حساب پس می گیرد. بر جاده عامه صندوق حق العبور نصب می کند، از دره های اطراف افراد را به خدمت می کشاند. چمن و بوستان از قدیمی ترین باشندگان قریه شب هنگام کوچ می کنند. فرزندان خلیفه قاسم نیز مدت ها قبل فرار کرده اند. قوماندان مراد آنان را تا دور دست ها دنبال می نماید و از دست نیافتن برآنان غضب ناک می شود. سیدمونس آخوند را علی رغم شفاعت ریش سفیدان بطرز فجیعی عذاب کُش می کند. اما حاجی بنیادکربلایی با گفتن اینکه بلاق دره به مقبره یک سید نیازمند است؛ قوماندان مراد را متقاعد می سازد که جسد سید مونس آخوند را در دریا نیانداخته بلکه در همواری ای دفن کنند که از بیست سال قبل هر ده انگشت بریده شده قدم زوار آنجا خاک شده است. مردان پنجاپی و عربی با قواره ها و ظواهر بسیار متفاوت ولی باطن سخت یکسان از گوشه وکنار عالم به بلاق دره می آیند. آنان به جنگ عشق می ورزند، هرگز به ستاره ای زل نزده اند و بازنی نخوابیده اند. در بازار بلاق دره هیچ چیزی به اندازه اسلحه و اشیای مردانه خریدار ندارد. بلاق دره که از حمله گرگ های کشمیری، قحطی مفرط، سرمای استخوان سوز، بمباران هواپیماهای جنگی و هجوم لاشخورها قدبرفراشته بود؛ اکنون کمرش زیر بار جنگ جویان ابدی خم می شود. تمامی خانواده ها از بلاق دره رفته اند، حتی از شش دره سیدمردان شاه آخوند نیز جلای وطن اختیار می کند. وقتی نخستین شفاخانه در بلاق دره افتتاح می گردد، بخش نسایی ولادی آن سخت بیهوده به نظر می رسد زیرا دیگر در بلاق دره، هیچ زنی نیست تا زایمانی اتفاق بیفتد قوماندان مراد به موسسه خیره نامه می نویسد و پیشاپیش بجای اعمار یک مکتب از واریز شدن نقدینگی هزینه آن در خزانه جبهه جنگ سپاسگزاری می کند و استدلال می نماید که در بلاق دره هیچ کودکی نیست تا مکتب برود. برای نخستین بار در تاریخ بلاق دره دریای توفنده آن ایست نمی کند بلکه کاملاً خشک می شود. دلاور آسیابان به کمک مردان قوماندان مراد می شتابد و همه در بستر خشکیده دریا یک چاه حفر می کنند. پس از سی سال، زمانی که بلاق دره ای ها مصوبات اهل «حل و عقد» را سبک سنگین می کنند، میان کابل و زابل سرها و دست های بریده شده رد و بدل می شود. تحریم های متوالی بلاق دره را به ستوه می آورد. خط جنگ از دو انتهای بلاق دره بسوی پایگاه لمبریک نزدیک تر می شود. قوماندان مراد به سختی مقاومت می کند. کشته شدن مردان همراهش قبرستان بلاق دره را وسعت می دهد. خودش نیز بدست مولوی تورگل اعدام می شود. قدم زوار با سید مومن شاه ( پسر سید مردان شاه آخوند ) و یک سبد اوراق زردکاهی و رادیو که یادگار حاجی ملک است، در غار اژدر پناه می برند. در تحولی تازه تر سربازانی که کلاه های آهنی شان مملو از خزه های دریای اتلانتیک است، مولوی تورگل را از بلاق دره می رانند. سیدمومن شاه از لای کاغذهای زرد کاهی فتوای قدیمی پدرش را برای قدم زوار می خواند که طی آن قدم زوار تکفیر و املاکش شرعاً مصادره شده بود. سید مردان شاه آخوند باز گشته و یک عَلَم متبرک را که هزاران کیلومتر بردوش کشیده برفراز قبر سیدمونس آخوند نصب می کند.
wiki: تقی بختیاری