[ویکی نور] «تقریرات بحث الاستاذ آیت الله نائینی فی اجتماع الامر و النهی» تقریرات بحث اجتماع امر و نهی آیت الله نائینی به قلم شاگرد ایشان شیخ موسی خوانساری است.
کتاب در ضمن دو فصل یا جهت تدوین شده است. در بحث اول کفایت تعدد جهت و عدم آن در ضمن ده امر و در بحث دوم کفایت مندوحه و عدم آن با چند تنبیه بیان شده است. به نظر مولف مرحوم نائینی در تنقیح و تبیین موضوعات مسائل اصولی و تحریر محل های مورد نزاع در آن تلاش بسیار کرده و با نقدهایی که بر پاره ای از دیدگاه های مطروحه پیش از خود انجام داده است، به تکامل و پیشرفت هرچه بیشتر اصول فقه یاری کرده است.
اجتماع امر و نهی در موردی که دارای یک عنوان باشد محال است و هیچ گونه اختلافی میان علما در این مسأله وجود ندارد امّا اگر آن چیز دارای دو عنوان باشد آیا اجتماع امر و نهی در شی واحد امکان پذیر است یا خیر؟ مانند نماز که در مکان غصبی دارای دو عنوان است. الف- نماز که با امر «صلّ» واجب شده است. ب- غصب که با نهی «لاتغصب» حرام گشته است. آیا می توان به چنین نمازی به عنوان نماز بودن امر، و به اعتبار غصبیّت نهی کرد. در این مورد دو دیدگاه وجود دارد: 1- اغلب علمای اشاعره و برخی از علمای امامیه قائل به جواز هستند؛ 2- معتزله و اکثر علمای شیعه قائل به امتناع هستند.
در اینجا به برخی از نظریات مرحوم نائینی در رابطه با بحث اجتماع امر و نهی اشاره می کنیم:
1- آیا بحث از اجتماع امر و نهی مسأله اصولی است یا کلامی؟ برخی می گویند که این مساله، یک مسأله کلامی است و لذا مرحوم نائینی این قول را نقل کرده که بعضی ها این مسأله را کلامی گرفته اند؛ چرا که علم کلام آنست که در جواز و امتناع بحث می کند بحث ما نیز راجع به جواز، استحاله و امتناع است به این معنی که «هل یجوز اجتماع الامر و النهی فی شی واحد أم لا؟». مرحوم نائینی نسبت به این قول اشکال کرده و فرموده درست است که علم کلام بحث در اشیاء جایز، واجب و ممتنع می کند ولی بحث ما صغروی است یعنی این گونه بحث می کنیم که آیا «تعدّد عنوان» موجب تعدّد معنون است یا خیر؟ آیا اجتماع هست یا نیست؟ ولی اگر بحث ما کبروی بود مسأله ما کلامی می شد.
کتاب در ضمن دو فصل یا جهت تدوین شده است. در بحث اول کفایت تعدد جهت و عدم آن در ضمن ده امر و در بحث دوم کفایت مندوحه و عدم آن با چند تنبیه بیان شده است. به نظر مولف مرحوم نائینی در تنقیح و تبیین موضوعات مسائل اصولی و تحریر محل های مورد نزاع در آن تلاش بسیار کرده و با نقدهایی که بر پاره ای از دیدگاه های مطروحه پیش از خود انجام داده است، به تکامل و پیشرفت هرچه بیشتر اصول فقه یاری کرده است.
اجتماع امر و نهی در موردی که دارای یک عنوان باشد محال است و هیچ گونه اختلافی میان علما در این مسأله وجود ندارد امّا اگر آن چیز دارای دو عنوان باشد آیا اجتماع امر و نهی در شی واحد امکان پذیر است یا خیر؟ مانند نماز که در مکان غصبی دارای دو عنوان است. الف- نماز که با امر «صلّ» واجب شده است. ب- غصب که با نهی «لاتغصب» حرام گشته است. آیا می توان به چنین نمازی به عنوان نماز بودن امر، و به اعتبار غصبیّت نهی کرد. در این مورد دو دیدگاه وجود دارد: 1- اغلب علمای اشاعره و برخی از علمای امامیه قائل به جواز هستند؛ 2- معتزله و اکثر علمای شیعه قائل به امتناع هستند.
در اینجا به برخی از نظریات مرحوم نائینی در رابطه با بحث اجتماع امر و نهی اشاره می کنیم:
1- آیا بحث از اجتماع امر و نهی مسأله اصولی است یا کلامی؟ برخی می گویند که این مساله، یک مسأله کلامی است و لذا مرحوم نائینی این قول را نقل کرده که بعضی ها این مسأله را کلامی گرفته اند؛ چرا که علم کلام آنست که در جواز و امتناع بحث می کند بحث ما نیز راجع به جواز، استحاله و امتناع است به این معنی که «هل یجوز اجتماع الامر و النهی فی شی واحد أم لا؟». مرحوم نائینی نسبت به این قول اشکال کرده و فرموده درست است که علم کلام بحث در اشیاء جایز، واجب و ممتنع می کند ولی بحث ما صغروی است یعنی این گونه بحث می کنیم که آیا «تعدّد عنوان» موجب تعدّد معنون است یا خیر؟ آیا اجتماع هست یا نیست؟ ولی اگر بحث ما کبروی بود مسأله ما کلامی می شد.
wikinoor: تقریرات_بحث_فی_اجتماع_الامر_و_النهی
[ویکی فقه] تقریرات بحث فی اجتماع الامر و النهی (کتاب). «تقریرات بحث الاستاذ آیت الله نائینی فی اجتماع الامر و النهی » تقریرات بحث اجتماع امر و نهی آیت الله نائینی به قلم شاگرد ایشان شیخ موسی خوانساری است.
کتاب در ضمن دو فصل یا جهت تدوین شده است. در بحث اول کفایت تعدد جهت و عدم آن در ضمن ده امر و در بحث دوم کفایت مندوحه و عدم آن با چند تنبیه بیان شده است. به نظر مولف مرحوم نائینی در تنقیح و تبیین موضوعات مسائل اصولی و تحریر محل های مورد نزاع در آن تلاش بسیار کرده و با نقدهایی که بر پاره ای از دیدگاه های مطروحه پیش از خود انجام داده است، به تکامل و پیشرفت هرچه بیشتر اصول فقه یاری کرده است.
گزارش محتوا
اجتماع امر و نهی در موردی که دارای یک عنوان باشد محال است و هیچ گونه اختلافی میان علما در این مساله وجود ندارد اما اگر آن چیز دارای دو عنوان باشد آیا اجتماع امر و نهی در شی واحد امکان پذیر است یا خیر؟ مانند نماز که در مکان غصبی دارای دو عنوان است. الف- نماز که با امر «صل» واجب شده است. ب- غصب که با نهی «لاتغصب» حرام گشته است. آیا می توان به چنین نمازی به عنوان نماز بودن امر، و به اعتبار غصبیت نهی کرد. در این مورد دو دیدگاه وجود دارد: ۱- اغلب علمای اشاعره و برخی از علمای امامیه قائل به جواز هستند؛ ۲- معتزله و اکثر علمای شیعه قائل به امتناع هستند.
نظریات مرحوم نائینی
در اینجا به برخی از نظریات مرحوم نائینی در رابطه با بحث اجتماع امر و نهی اشاره می کنیم:
← نظریه اول
...
کتاب در ضمن دو فصل یا جهت تدوین شده است. در بحث اول کفایت تعدد جهت و عدم آن در ضمن ده امر و در بحث دوم کفایت مندوحه و عدم آن با چند تنبیه بیان شده است. به نظر مولف مرحوم نائینی در تنقیح و تبیین موضوعات مسائل اصولی و تحریر محل های مورد نزاع در آن تلاش بسیار کرده و با نقدهایی که بر پاره ای از دیدگاه های مطروحه پیش از خود انجام داده است، به تکامل و پیشرفت هرچه بیشتر اصول فقه یاری کرده است.
گزارش محتوا
اجتماع امر و نهی در موردی که دارای یک عنوان باشد محال است و هیچ گونه اختلافی میان علما در این مساله وجود ندارد اما اگر آن چیز دارای دو عنوان باشد آیا اجتماع امر و نهی در شی واحد امکان پذیر است یا خیر؟ مانند نماز که در مکان غصبی دارای دو عنوان است. الف- نماز که با امر «صل» واجب شده است. ب- غصب که با نهی «لاتغصب» حرام گشته است. آیا می توان به چنین نمازی به عنوان نماز بودن امر، و به اعتبار غصبیت نهی کرد. در این مورد دو دیدگاه وجود دارد: ۱- اغلب علمای اشاعره و برخی از علمای امامیه قائل به جواز هستند؛ ۲- معتزله و اکثر علمای شیعه قائل به امتناع هستند.
نظریات مرحوم نائینی
در اینجا به برخی از نظریات مرحوم نائینی در رابطه با بحث اجتماع امر و نهی اشاره می کنیم:
← نظریه اول
...