[ویکی فقه] تقدم زمانی مقدمات یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تقدم زمانی مقدمات برهان بر نتیجه در معرفت و نزد قایس (قیاس کننده) است.
یکی از شرایط مقدمات برهان، تقدم زمانی آنها بر نتیجه، نزد عقل است، به این بیان که لازم است مقدمات قیاس نزد قایس (قیاس کننده) به حسب زمانی، مقدم بر نتیجه باشد؛ زیرا نزد قایس، نتیجه جز از طریق مقدمات شناخته نمی شود. ناگفته پیداست که تقدم زمانی مقدمات نزد عقل (عقل قایس) متلازم با تقدم خارجی آنها بر نتیجه حاصل از آنها نیست؛ بنابراین مقدمات قیاس، گاهی هم در عالم واقع، بر نتیجه آن، تقدم ذاتی دارند و علت وجود آن هستند و هم در مقام شناخت و معرفت تقدم زمانی دارند و گاهی فقط در مقام معرفت و شناخت، علت برای نتیجه اند و تقدم زمانی دارند، ولی در عالم واقع معلول نتیجه اند و تاخر ذاتی دارند.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).• مظفر، محمدرضا، المنطق.
۱. ↑ ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۱۰۶.۲. ↑ ابوالبرکات ابن ملکا، هبه الله بن علی، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۲۱۷.۳. ↑ صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی، ص۱۷۸.
...
یکی از شرایط مقدمات برهان، تقدم زمانی آنها بر نتیجه، نزد عقل است، به این بیان که لازم است مقدمات قیاس نزد قایس (قیاس کننده) به حسب زمانی، مقدم بر نتیجه باشد؛ زیرا نزد قایس، نتیجه جز از طریق مقدمات شناخته نمی شود. ناگفته پیداست که تقدم زمانی مقدمات نزد عقل (عقل قایس) متلازم با تقدم خارجی آنها بر نتیجه حاصل از آنها نیست؛ بنابراین مقدمات قیاس، گاهی هم در عالم واقع، بر نتیجه آن، تقدم ذاتی دارند و علت وجود آن هستند و هم در مقام شناخت و معرفت تقدم زمانی دارند و گاهی فقط در مقام معرفت و شناخت، علت برای نتیجه اند و تقدم زمانی دارند، ولی در عالم واقع معلول نتیجه اند و تاخر ذاتی دارند.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).• مظفر، محمدرضا، المنطق.
۱. ↑ ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۱۰۶.۲. ↑ ابوالبرکات ابن ملکا، هبه الله بن علی، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۲۱۷.۳. ↑ صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی، ص۱۷۸.
...
wikifeqh: تقدم_زمانی_مقدمات