«تقابل شهریار و شیر» یا «نبرد شاه با شیر»، گاو، شیر بالدار و شیردال اشاره به سنگ نگاره هایی دارد که در سه تالار تخت جمشید به خصوص تالار صدستون که در دوره گذر از جامعه جنگاور و مقتدر عصر داریوش به دوره عدم جنگ زمان خشایارشا به منظور نمایاندن او به عنوان شهریاری سازنده و انتظام دهنده ساخته شده اند.
... [مشاهده متن کامل]
در حکومت هخامنشیان و از دوره خشایارشا تصویر کردن شهریار در تقابل با موجودات ماورایی و حیوانات بیش تر دیده می شود هم زمان با به سلطنت رسیدن وی آشوب هایی در کشور روی داد، شکست ایرانیان از یونان و شورش هایی که در بابل و مصر رخ داد موجب گردید شهریار نیمه دوم حکومت خود را در کشور بماند و نقش نمایندگی از طرف ایزدان برای حفظ صلح و آرامش را در امور مملکت ایفا کند.
تاریخ هخامنشیان نشان می دهد هرگز به لحاظ فرهنگی درصدد وحدت بخشیدن به متصرفات و قلمروهای خود نبودند، یعنی سعی در یکسان کردن زبان، مذهب و پرستشگاه ها نداشتند بلکه قدرت خود را از طرق مختلف اعمال می کردند و یکی از آن ها بازنمایی تصاویر است که به عنوان ابزاری برای بیان اراده قدرت و طرح مسئله مشروعیت مورد استفاده آنان قرار گرفته است، در واقع تحلیل های تصویر شناختی و تصویرنگارانه نشان می دهند که کتیبه ها و بازنمایی ها تصویر قدرت را تحمیل و منتقل می کنند.
باید توجه داشت هنرمندان و صنعتگرانی که در کارگاه های مختلف کار می کردند، در آفرینش هنری آزادی نداشتند، آنان ناچار بودند رهنمودهای دقیق مشاوران شاه بزرگ را به دقت دنبال کنند.
از کتیبه هایی که از دوره خشایارشا در دروازه ملل، پلکان های آپادانا و ایوان جنوبی، کاخ تچر و ایوان شمالی، کاخ هدیش و الواح سنگی حرمسرا باقی مانده، مشروعیت طلبی وی از اهورامزدا به عنوان شهریاری سازنده و نظم دهنده در جامعه دیده می شود.
در کتیبه دیوان که یکی از مهم ترین کتیبه های دوره خشایارشا می باشد این چنین نوشته شده: «اهورامزدا به من یاری داد تا به خواست او این سرزمین را شکست دادم و نظم را به آن بازگرداندم و در میان این سرزمین ها مکانی بود که در گذشته آیین پرستش دیوها را در آن به جای می آوردند پس از آن به نیروی اهورامزدا، پرستشگاه های دیوان را ویران کردم…»
در نقش برجسته های این دوره نیز تحولاتی رخ داد که می توان به افزایش نقوش حیوانی و ترکیبی اشاره کرد، نقوش دروازه ملل، گاوهای نر بالدار با سر انسان، تکرار نقوش شیر گاوشکن و تکرار و تأکید نقوش نبرد شهریار با حیوانات ترکیبی و اهریمنان از این دوره به بعد دیده
... [مشاهده متن کامل]
در حکومت هخامنشیان و از دوره خشایارشا تصویر کردن شهریار در تقابل با موجودات ماورایی و حیوانات بیش تر دیده می شود هم زمان با به سلطنت رسیدن وی آشوب هایی در کشور روی داد، شکست ایرانیان از یونان و شورش هایی که در بابل و مصر رخ داد موجب گردید شهریار نیمه دوم حکومت خود را در کشور بماند و نقش نمایندگی از طرف ایزدان برای حفظ صلح و آرامش را در امور مملکت ایفا کند.
تاریخ هخامنشیان نشان می دهد هرگز به لحاظ فرهنگی درصدد وحدت بخشیدن به متصرفات و قلمروهای خود نبودند، یعنی سعی در یکسان کردن زبان، مذهب و پرستشگاه ها نداشتند بلکه قدرت خود را از طرق مختلف اعمال می کردند و یکی از آن ها بازنمایی تصاویر است که به عنوان ابزاری برای بیان اراده قدرت و طرح مسئله مشروعیت مورد استفاده آنان قرار گرفته است، در واقع تحلیل های تصویر شناختی و تصویرنگارانه نشان می دهند که کتیبه ها و بازنمایی ها تصویر قدرت را تحمیل و منتقل می کنند.
باید توجه داشت هنرمندان و صنعتگرانی که در کارگاه های مختلف کار می کردند، در آفرینش هنری آزادی نداشتند، آنان ناچار بودند رهنمودهای دقیق مشاوران شاه بزرگ را به دقت دنبال کنند.
از کتیبه هایی که از دوره خشایارشا در دروازه ملل، پلکان های آپادانا و ایوان جنوبی، کاخ تچر و ایوان شمالی، کاخ هدیش و الواح سنگی حرمسرا باقی مانده، مشروعیت طلبی وی از اهورامزدا به عنوان شهریاری سازنده و نظم دهنده در جامعه دیده می شود.
در کتیبه دیوان که یکی از مهم ترین کتیبه های دوره خشایارشا می باشد این چنین نوشته شده: «اهورامزدا به من یاری داد تا به خواست او این سرزمین را شکست دادم و نظم را به آن بازگرداندم و در میان این سرزمین ها مکانی بود که در گذشته آیین پرستش دیوها را در آن به جای می آوردند پس از آن به نیروی اهورامزدا، پرستشگاه های دیوان را ویران کردم…»
در نقش برجسته های این دوره نیز تحولاتی رخ داد که می توان به افزایش نقوش حیوانی و ترکیبی اشاره کرد، نقوش دروازه ملل، گاوهای نر بالدار با سر انسان، تکرار نقوش شیر گاوشکن و تکرار و تأکید نقوش نبرد شهریار با حیوانات ترکیبی و اهریمنان از این دوره به بعد دیده
