[ویکی اهل البیت] تفسیر من وحى القرآن. تفسیر« من وحی القرآن»، سلسله درس های قرآنی علامه سید محمد حسین فضل اللّه برای جمعی از دانش آموختگان حوزه و غیر حوزه می باشد. این تفسیر از تفاسیر علمی، ارشادی تربیتی و حرکت زاست، که به روش نوین به سبک تفسیر« فی ظلال القرآن» سید قطب مطالب را ارائه داده است، با این تفاوت که دیدگاه اهل بیت عصمت و طهارت« علیهم السلام» را مطرح می نماید.
شخصیت علمی، اجتماعی، سیاسی مصنف که از اوان تحصیل با مسائل روز مسلمانان درگیر و آشنا بوده، هجرت او به لبنان و خطیب جمعه بودن نیز که بیش از پیش او را با مسائل اجتماعی و فکری مسلمانان پیوند زد، جو لبنان و درگیری های فکری، فرهنگی، سیاسی بین ادیان، اقوام و ملیت های مختلف، و انگیزه مصنف در ایجاد حرکتی جهت زنده کردن روح حیات بخشی قرآنی و استمداد از آن در مسائل و مشکلات زندگی انسانی، این تفسیر را به تفسیری زنده و امروزی با در نظر گرفتن مقتضیات زمانی و مکانی، جهت هدایت انسان حاضر، تبدیل کرده است.
مؤلف در مقدمه چاپ اول می نویسد: این کتاب به عنوان تفسیر قرآن نگاشته نشد، بلکه به شکل مباحثی قرآنی، جهت ایجاد روح بیداری در جامعه اسلامی، مطرح شده، و از آنجا که فرهنگ قرآن، عنصر اساسی، در عمل بر مبنای اسلام است و قرآن منبع معصوم این فرهنگ، مبادرت به این بحثها نمودم. در ادامه می نویسد: مبنای بحث خود را بر دو چیز نهادم:
1- قرآن منحصر به واقعه شأن نزول نمی شود، بلکه آیات آن به امتداد زمان و مکان استمرار خواهد داشت، کما اینکه ائمه« علیهم السلام» فرموده اند:« قرآن به مانند ماه و آفتاب در جریان است.»
2- معانی آیات قرآنی در توسعه خود، ما را به معانی دیگری غیر از معانی لغوی، امّا هماهنگ با آن می کشاند، و از آن به نوعی تأویل در روایات نام برده شده است، برای نمونه در کافی از امام محمد باقر« علیه السّلام» در مورد آیه 32 سوره مائده و من احیاها فکانّما احیا الناس جمیعامی فرماید: من حرق او غرق قلت: فمن اخرجها من ضلال الی هدی؟ قال ذاک تأویلها الاعظم. امام فرمود: مراد نجات از غرق شدن یا آتش گرفتن است، راوی پرسید: اگر فردی را از ضلالت نجات دهد و هدایت کند، آیا مصداق زنده کردن است؟ امام فرمود: این معنا، تأویل اعظم آیه است.
مصنف می نویسد:« ما در دروس تفسیری خود از این نکته در تطبیق اوضاع، مسائل و مشکلات امروز بر آیات قرآن، استفاده فراوان نمودیم.»
در ادامه می نویسد:« ادعای تفسیر جدید را نداریم، بلکه غالب مطالب ما از بیانات مفسرین و محققین قرآنی است، فقط انطباقات و استنتاجات به آن اضافه گردیده است. سلسله این دروس، توسط طلاب و دانش پژوهان از نوار پیاده شده و من با توجه به فرصت اندک، نظر اجمالی بر آنها نموده و به دست چاپ سپرده شد.»
تفسیر شامل همه آیات قرآن می باشد و طبق ترتیب سور قرآنی به پیش رفته است. در ابتدای سوره ها، با ذکر نام سوره و احیانا معنا و وجه تسمیه آن آغاز می کند، مکی یا مدنی بودن را به همراه تعداد آیات، به دنبال آن ذکر می نماید.
شخصیت علمی، اجتماعی، سیاسی مصنف که از اوان تحصیل با مسائل روز مسلمانان درگیر و آشنا بوده، هجرت او به لبنان و خطیب جمعه بودن نیز که بیش از پیش او را با مسائل اجتماعی و فکری مسلمانان پیوند زد، جو لبنان و درگیری های فکری، فرهنگی، سیاسی بین ادیان، اقوام و ملیت های مختلف، و انگیزه مصنف در ایجاد حرکتی جهت زنده کردن روح حیات بخشی قرآنی و استمداد از آن در مسائل و مشکلات زندگی انسانی، این تفسیر را به تفسیری زنده و امروزی با در نظر گرفتن مقتضیات زمانی و مکانی، جهت هدایت انسان حاضر، تبدیل کرده است.
مؤلف در مقدمه چاپ اول می نویسد: این کتاب به عنوان تفسیر قرآن نگاشته نشد، بلکه به شکل مباحثی قرآنی، جهت ایجاد روح بیداری در جامعه اسلامی، مطرح شده، و از آنجا که فرهنگ قرآن، عنصر اساسی، در عمل بر مبنای اسلام است و قرآن منبع معصوم این فرهنگ، مبادرت به این بحثها نمودم. در ادامه می نویسد: مبنای بحث خود را بر دو چیز نهادم:
1- قرآن منحصر به واقعه شأن نزول نمی شود، بلکه آیات آن به امتداد زمان و مکان استمرار خواهد داشت، کما اینکه ائمه« علیهم السلام» فرموده اند:« قرآن به مانند ماه و آفتاب در جریان است.»
2- معانی آیات قرآنی در توسعه خود، ما را به معانی دیگری غیر از معانی لغوی، امّا هماهنگ با آن می کشاند، و از آن به نوعی تأویل در روایات نام برده شده است، برای نمونه در کافی از امام محمد باقر« علیه السّلام» در مورد آیه 32 سوره مائده و من احیاها فکانّما احیا الناس جمیعامی فرماید: من حرق او غرق قلت: فمن اخرجها من ضلال الی هدی؟ قال ذاک تأویلها الاعظم. امام فرمود: مراد نجات از غرق شدن یا آتش گرفتن است، راوی پرسید: اگر فردی را از ضلالت نجات دهد و هدایت کند، آیا مصداق زنده کردن است؟ امام فرمود: این معنا، تأویل اعظم آیه است.
مصنف می نویسد:« ما در دروس تفسیری خود از این نکته در تطبیق اوضاع، مسائل و مشکلات امروز بر آیات قرآن، استفاده فراوان نمودیم.»
در ادامه می نویسد:« ادعای تفسیر جدید را نداریم، بلکه غالب مطالب ما از بیانات مفسرین و محققین قرآنی است، فقط انطباقات و استنتاجات به آن اضافه گردیده است. سلسله این دروس، توسط طلاب و دانش پژوهان از نوار پیاده شده و من با توجه به فرصت اندک، نظر اجمالی بر آنها نموده و به دست چاپ سپرده شد.»
تفسیر شامل همه آیات قرآن می باشد و طبق ترتیب سور قرآنی به پیش رفته است. در ابتدای سوره ها، با ذکر نام سوره و احیانا معنا و وجه تسمیه آن آغاز می کند، مکی یا مدنی بودن را به همراه تعداد آیات، به دنبال آن ذکر می نماید.
wikiahlb: تفسیر_من_وحى_القرآن