[ویکی فقه] تفسیر مأثور از صحابه. در این نوشتار تفسیر مأثور از صحابه، بررسی می شود.
ثعالمان عامّه در حجیّت روایات و اجتهادات صحابه به تفصیل بحث کرده اند. گروهی از آنان به افراط گراییده و بر پایه نظریه عدالت صحابه سنت آنان را یکسر حجت دانسته اند؛ ابوحاتم رازی ، یوسف بن عبدالله قرطبی ، ابن اثیر علی بن محمد الجزری ، خطیب بغدادی و ابن حجر عسقلانی از این جمله اند. ابن حجر نوشته است:اهل سنت اتفاق دارند که تمام صحابیان عادل اند و از این سخن جز اندکی بدعتگذار روی برنتافته اند. نخستین نتیجه این دیدگاه، یکسان بودن همه صحابیان است که به هیچ روی پذیرفتنی نیست. افزون بر اینکه واقع زندگانی بسیاری از صحابیان همچون ولید بن عقبه که با توجه به نزول آیه نبأ در باره وی فاسق بود و تا آخر نیز فاسق ماند ، ثعلبة بن حاطب که از حکم رسول الله (صلی الله علیه وآله) روی بر تافت ، حکم بن ابی العاص بن امیه که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) او و فرزندانش را لعنت کرد این دیدگاه را نقض می کند.
ثعالمان عامّه در حجیّت روایات و اجتهادات صحابه به تفصیل بحث کرده اند. گروهی از آنان به افراط گراییده و بر پایه نظریه عدالت صحابه سنت آنان را یکسر حجت دانسته اند؛ ابوحاتم رازی ، یوسف بن عبدالله قرطبی ، ابن اثیر علی بن محمد الجزری ، خطیب بغدادی و ابن حجر عسقلانی از این جمله اند. ابن حجر نوشته است:اهل سنت اتفاق دارند که تمام صحابیان عادل اند و از این سخن جز اندکی بدعتگذار روی برنتافته اند. نخستین نتیجه این دیدگاه، یکسان بودن همه صحابیان است که به هیچ روی پذیرفتنی نیست. افزون بر اینکه واقع زندگانی بسیاری از صحابیان همچون ولید بن عقبه که با توجه به نزول آیه نبأ در باره وی فاسق بود و تا آخر نیز فاسق ماند ، ثعلبة بن حاطب که از حکم رسول الله (صلی الله علیه وآله) روی بر تافت ، حکم بن ابی العاص بن امیه که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) او و فرزندانش را لعنت کرد این دیدگاه را نقض می کند.
[ویکی فقه] در این نوشتار تفسیر مأثور از صحابه، بررسی می شود.
ثعالمان عامّه در حجیّت روایات و اجتهادات صحابه به تفصیل بحث کرده اند. گروهی از آنان به افراط گراییده و بر پایه نظریه عدالت صحابه سنت آنان را یکسر حجت دانسته اند؛ ابوحاتم رازی ، یوسف بن عبدالله قرطبی ، ابن اثیر علی بن محمد الجزری ، خطیب بغدادی و ابن حجر عسقلانی از این جمله اند. ابن حجر نوشته است:اهل سنت اتفاق دارند که تمام صحابیان عادل اند و از این سخن جز اندکی بدعتگذار روی برنتافته اند. نخستین نتیجه این دیدگاه، یکسان بودن همه صحابیان است که به هیچ روی پذیرفتنی نیست. افزون بر اینکه واقع زندگانی بسیاری از صحابیان همچون ولید بن عقبه که با توجه به نزول آیه نبأ در باره وی فاسق بود و تا آخر نیز فاسق ماند ، ثعلبة بن حاطب که از حکم رسول الله (صلی الله علیه وآله) روی بر تافت ، حکم بن ابی العاص بن امیه که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) او و فرزندانش را لعنت کرد این دیدگاه را نقض می کند.
دلایل نظریه عدالت صحابه
حامیان این نظریه به آیات و روایاتی استدلال کرده اند؛ از جمله:
← دلیل اول
تصویر قرآن کریم از صحابیان نیز گوناگون است؛ گاه آنان را به سبب پیشتازی در اسلام و پشتیبانی از پیامبر (صلی الله علیه وآله) ، پیمان استوارشان با رسول خدا (صلی الله علیه وآله) با قلب هایی سرشار از ایمان ، سختگیری بر کافران و مهربانی با یکدیگر، رکوع و سجود و جست و جوی رضوان الهی و... ستوده است؛ ولی زمانی نیز برخی از آنان را به سبب خودداری از جهاد و تخلف از فرمان پیامبر (صلی الله علیه وآله) با بهانه ها و عذرهای واهی ، وعده های خدا و پیامبر (صلی الله علیه وآله) را فریب تلقی کردن و ایجاد تزلزل در جبهه حق و... مذمّت کرده است. وجود پدیده نفاق در میان صحابیان انکارپذیر نیست. افزون بر سوره ای ویژه با عنوان «منافقون»، آیات فراوانی در این باره نازل شده است. این تصویر یعنی صحابه با منش ها و روش های گوناگون، تصویری است قرآنی، سنتی و واقعی که صحابیان خود نیز بر این باور بودند و سخن یکدیگر را جز با اطمینان نمی پذیرفتند و به نقد کلام یکدیگر می پرداختند ؛ گویا بر اساس همین شواهد است که گروهی از عالمان، نظریه عدالت صحابه را مردود دانسته و آنان را نیز همچون دیگران نیازمند تعدیل معرفی کرده اند.
دیدگاه شیعه
...
ثعالمان عامّه در حجیّت روایات و اجتهادات صحابه به تفصیل بحث کرده اند. گروهی از آنان به افراط گراییده و بر پایه نظریه عدالت صحابه سنت آنان را یکسر حجت دانسته اند؛ ابوحاتم رازی ، یوسف بن عبدالله قرطبی ، ابن اثیر علی بن محمد الجزری ، خطیب بغدادی و ابن حجر عسقلانی از این جمله اند. ابن حجر نوشته است:اهل سنت اتفاق دارند که تمام صحابیان عادل اند و از این سخن جز اندکی بدعتگذار روی برنتافته اند. نخستین نتیجه این دیدگاه، یکسان بودن همه صحابیان است که به هیچ روی پذیرفتنی نیست. افزون بر اینکه واقع زندگانی بسیاری از صحابیان همچون ولید بن عقبه که با توجه به نزول آیه نبأ در باره وی فاسق بود و تا آخر نیز فاسق ماند ، ثعلبة بن حاطب که از حکم رسول الله (صلی الله علیه وآله) روی بر تافت ، حکم بن ابی العاص بن امیه که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) او و فرزندانش را لعنت کرد این دیدگاه را نقض می کند.
دلایل نظریه عدالت صحابه
حامیان این نظریه به آیات و روایاتی استدلال کرده اند؛ از جمله:
← دلیل اول
تصویر قرآن کریم از صحابیان نیز گوناگون است؛ گاه آنان را به سبب پیشتازی در اسلام و پشتیبانی از پیامبر (صلی الله علیه وآله) ، پیمان استوارشان با رسول خدا (صلی الله علیه وآله) با قلب هایی سرشار از ایمان ، سختگیری بر کافران و مهربانی با یکدیگر، رکوع و سجود و جست و جوی رضوان الهی و... ستوده است؛ ولی زمانی نیز برخی از آنان را به سبب خودداری از جهاد و تخلف از فرمان پیامبر (صلی الله علیه وآله) با بهانه ها و عذرهای واهی ، وعده های خدا و پیامبر (صلی الله علیه وآله) را فریب تلقی کردن و ایجاد تزلزل در جبهه حق و... مذمّت کرده است. وجود پدیده نفاق در میان صحابیان انکارپذیر نیست. افزون بر سوره ای ویژه با عنوان «منافقون»، آیات فراوانی در این باره نازل شده است. این تصویر یعنی صحابه با منش ها و روش های گوناگون، تصویری است قرآنی، سنتی و واقعی که صحابیان خود نیز بر این باور بودند و سخن یکدیگر را جز با اطمینان نمی پذیرفتند و به نقد کلام یکدیگر می پرداختند ؛ گویا بر اساس همین شواهد است که گروهی از عالمان، نظریه عدالت صحابه را مردود دانسته و آنان را نیز همچون دیگران نیازمند تعدیل معرفی کرده اند.
دیدگاه شیعه
...
wikifeqh: تفسیر_مأثور_از_صحابه