تفسیر شریف لاهیجی

[ویکی فقه] مؤلف:بهاءالدین محمد بن شیخ علی شریف لاهیجی (م ۱۰۸۸ ق).
مفسر خود در مقدمه تفسیر می گوید: «غرض این است که ترجمه ای مختصر و قابل اعتماد بر مبنای مذهب امامیة برای قرآن بنویسم» به تحقیق مراد وی از «ترجمه» در این مقام «تفسیر» می باشد، زیرا تفسیر وی چیزی فراتر از «ترجمه تفسیرآمیز» می باشد.
روش تفسیر
اشاره شد که مشرب فکری مفسر حکمی و فلسفی بوده ولی این تفسیر طبق مذاق اهل حدیث و روایت نوشته است. در این تفسیر، همانند تفسیر صافی و کنز الدقائق ، تنها به ذکر روایت بسنده نشده است، از این رو در نقل روایات و دیگر مباحث، به برنامه منظمی نیاز داشته تا بر اساس آن، مطالب را ارائه نماید. شرح روایات، رنگ شبه اجتهادی به این تفسیر می دهد. تغییر رویکرد مفسر می تواند عوامل متفاوتی داشته باشد، که به همین مناسبت بد نیست گذری هر چند خلاصه بر سیر تفسیر روائی داشته باشیم.
گذری بر سیر تفسیر روایی
دانش تفسیر، در آغاز، بخشی از علم حدیث به شمار می رفت تا این که در نخستین گام تکامل خویش از این علم جدا شد و به صورت علمی مستقل درآمد و بر پایه آن، در کنار دیگر مجموعه های روایی، تفسیرهای روایی (چون تفسیر علی بن ابراهیم قمی عیاش و فرات کوفی ) ظهور نمود. چنانکه تفسیرهایی منسوب به ائمه علیه السّلام و یارانشان، مانند تفسیر صاحب عسکر- امام هادی علیه السّلام - و تفسیر منسوب به امام عسکری علیه السّلام نیز وجود داشت. این شاخه از علوم اسلامی، در روند رشد خود، و در گامی دیگر، پا به عرصه اجتهاد گذاشت و در نتیجه، تفسیرهایی به شیوه اجتهادی و عقلی به صحنه آمد و روایات تفسیری تا حد زیادی کنار نهاده شده، در حاشیه روایات فقهی قرار گرفتند، چرا که با روی کار آمدن شیوه اجتهادی، دیگر به روایات به دید منبع منحصر به فرد نگریسته نمی شد، بلکه روایات، در نهایت به عنوان یکی از منابع تفسیر قلمداد می گردید. یکه تازی شیوه عقلی و اجتهادی همچنان و البته با اندک فراز و فرودی ادامه داشت، تا اینکه در قرن یازدهم (که به گفته مرحوم علامه طباطبایی «عصر اساطین الحدیث و جهابذة الروایة» لقب گرفت.) ، اوضاع دگرگون شد و شیوه اجتهاد در تفسیر دچار کندی گردید، بدان حد که در طول این قرن، تفسیری جامع و کامل به سبک اجتهادی تدوین نیافت، مگر تفسیر چند سوره و آیه، و یا تعلیقیه و حاشیه ای بر تفاسیر گذشته، برای نمونه می توان به بیش از ده حاشیه بر تفسیر بیضاوی اشاره داشت و نیز حاشیه بر تفسیر کشاف . در این میان، بیشترین تفسیر به شیوه غیر روایی به قلم ملاصدرای شیرازی نگارش یافت که تفسیر سوره های سجده، فاتحه- یس، حدید، جمعه، طارق- اعلی، زلزال و چند آیه از سوره بقره و آیه های نور، کرسی و جبال است.
نفش روی کرد اخباریگری در این روش تفسیری
...

[ویکی شیعه] تفسیر شریف لاهیجی نوشته بهاءالدین محمد بن علی شریف لاهیجی از عالمان قرن ۱۱ هجری قمری است. این اثر که به زبان فارسی و تفسیر کل قرآن است، به بیانی ساده و قابل فهم برای مخاطبان نگاشته شده است. مفسر در تفسیر آیات، روایات اهل بیت را نقل کرده و به اختصار شرح داده است و از این رو تفسیر لاهیجی در زمره تفاسیر روایی محسوب می گردد.
بهاءالدین (قطب الدین) محمد بن شیخ علی لاهیجانی از اعلام اواخر قرن یازدهم هجری است. وی مفسری امامی است که معاصر با فیض کاشانی، علامه مجلسی و شیخ حرّ عاملی بوده و از محضر سید محقق داماد کسب فیض نموده است. همه علمای رجال و تراجم که بر حال یا کتب وی واقف شده اند، به مراتب فضل و تقوا و شخصیت علمی وی اعتراف نموده و از او تجلیل کرده اند.
مؤلف در مقدمه کتاب، غرض خویش را از تفسیر، ترجمه ای مختصر و قابل اعتماد برای قرآن و بر مبنای مذهب امامیه بیان می کند.

[ویکی اهل البیت] بهاالدین محمد بن شیخ علی شریف لاهیجی.(م 1088 ق)
بهاءالدین محمد شریف لاهیجی، دانشمند وارسته قرن یازدهم و معاصر دانشمندی به نام ملا عبدالرزاق لاهیجی صاحب شوارق الالهام و گوهرمراد است. وی در خدمت محقق داماد و برخی از استادان بزرگ آن دوران تلمذ کرد و آثار ارزشمندی از خود برجای گذاشت. از وی چند اثر قرآنی، اخلاقی و عرفانی باقی مانده است.
محبوب القلوب، رساله فی عالم المثال، تفسیر قرآن.
مفسر خود در مقدمه تفسیر می گوید:«غرض این است که ترجمه ای مختصر و قابل اعتماد بر مبنای مذهب امامیة برای قرآن بنویسم» به تحقیق مراد وی از«ترجمه» در این مقام«تفسیر» می باشد، زیرا تفسیر وی چیزی فراتر از«ترجمه تفسیرآمیز» می باشد.
این تفسیر ظاهراً در هندوستان به اتمام رسیده و صاحب تفسیر لوامع التنزیل و سواطع التأویل، سید ابوالقاسم رضوی قمی که ساکن هند بود در تألیف خود از آن بهره جسته است. این اثر مانند بیشتر تفاسیر قرن یازدهم، متأثر از فضای فرهنگی و از دو ویژگی آن دوران برخوردار است: نخست گرایش به حدیث و دیگری داشتن صبغه عرفانی.
مفسر در آغاز کتاب مقدمه ای نگاشته و در آن به انگیزه نگارش خود اشاره کرده است. وی هدف از نگارش این کتاب را ارائه تفسیری ساده و مورد اعتماد در مذهب امامیه برای برادران اهل ایمان می داند که اشتغالات و موانع روزگار آن ها را از تحصیل علوم محروم کرده و خود را نیازمند به ترجمه قرآنی می دانند؛ اما در حقیقت این کتاب فراتر از ترجمه است.

[ویکی نور] «تفسیر شریف لاهیجی»، به زبان فارسی، اثر قطب الدین محمد بن شیخ علی لاهیجی است. وی، تألیف تفسیر را در پتنه(پشا)، از بلاد هند، در سال 1086ق، به پایان رسانیده است، البته آقای محدث ارموی احتمال می دهند که ایشان هنگام تألیف در ایران بوده اند.
کتاب، گر چه در بدو تألیف، در دو مجلد ارائه شده بود(مجلد اول، از ابتدای قرآن تا سوره کهف و مجلد دوم، از سوره کهف تا آخر قرآن)، ولی بعدا در چهار جلد تدوین گردید. سوره های زیر، به ترتیب، در مجلدات چهارگانه، تفسیر شده است:
1. «حمد، بقره، آل عمران، نساء، مائده و انعام»؛
2. «اعراف، انفال، توبه، یونس، هود، یوسف، رعد، ابراهیم، حجر، نحل، اسراء و کهف»؛
3. «مریم، طه، انبیاء، حج، مؤمنون، نور، فرقان، شعراء، نمل، قصص، عنکبوت، روم، لقمان، سجده، احزاب، سبا، فاطر، یس، صافات، ص، زمر و مؤمن»؛

[ویکی شیعه] تفسیر شریف لاهیجی (کتاب). تفسیر شریف لاهیجی نوشته بهاءالدین محمد بن علی شریف لاهیجی از عالمان قرن ۱۱ هجری قمری است. این اثر که به زبان فارسی و تفسیر کل قرآن است، به بیانی ساده و قابل فهم برای مخاطبان نگاشته شده است. مفسر در تفسیر آیات، روایات اهل بیت را نقل کرده و به اختصار شرح داده است و از این رو تفسیر لاهیجی در زمره تفاسیر روایی محسوب می گردد.
بهاءالدین (قطب الدین) محمد بن شیخ علی لاهیجانی از اعلام اواخر قرن یازدهم هجری است. وی مفسری امامی است که معاصر با فیض کاشانی، علامه مجلسی و شیخ حرّ عاملی بوده و از محضر میرداماد کسب فیض نموده است. همه علمای رجال و تراجم که بر حال یا کتب وی واقف شده اند، به مراتب فضل و تقوا و شخصیت علمی وی اعتراف نموده و از او تجلیل کرده اند.
کتاب تفسیر شریف لاهیجی، کتابی است به زبان فارسی که آیات قرآن را تفسیر کرده است. مؤلف در مقدمه کتاب، غرض خویش را از تفسیر، ترجمه ای مختصر و قابل اعتماد برای قرآن و بر مبنای مذهب امامیه بیان می کند.