تفسیر الشهید زید بن علی

[ویکی نور] تفسیر الشهید زید بن علی(ع) المسمی تفسیر غریب القرآن، از جمله کتب تفسیری عربی منسوب به زید فرزند امام زین العابدین (ع) (شهادت 121ق) است که با تحقیق حسن محمدتقی حکیم منتشر شده است. اهمیت این کتاب به دلیل قدمت آن است و اینکه از قدیمی ترین کتبی است که در علم لغت و تفسیر به دست ما رسیده است. این کتاب پس از سال 118ق، تألیف شده است ...
کتاب را یکی از شاگردان وی به نام عمرو بن خالد واسطی گردآوری و تدوین کرده است. آن گونه که تراجم نویسان گفته اند برخی از سوره های این اثر، به ویژه سوره «فاتحةالکتاب» و «البقره» در زمان حبس - پنج ماه - زید بن علی(ع) در زندان شام نگاشته شده است ...
کتاب، مشتمل بر یک مقدمه مفصل از محقق کتاب و متن تفسیر است. بعد از مقدمه، تفسیر غریب القرآن زید بن علی(ع) آورده شده است که در این قسمت به ترتیب مصحف، واژه یا واژگان غریب هر 114 سوره قرآن کریم از سوره «فاتحةالکتاب» تا «الناس» معنا شده است.
این کتاب شامل مقدمه ای مفصل به قلم محمدتقی حکیم است که در آن بخش های مختلفی از جمله شرح حال زید از ولادت تا شهادت، نام والدین، القاب، مناقب، تألیفات وی، راویان، دلایل قیام زید، فرقه زیدیه و معرفی تألیفات دیگر در زمینه غریب القرآن به ترتیب قدمت آنها آورده شده است. توضیحاتی پیرامون تفسیر غریب القرآن زید بن علی(ع) و شیوه تحقیقی محقق کتاب از دیگر مطالب مقدمه است.
در اینجا به روش شناسی کتاب غریب القرآن می پردازیم که البته برخی از موارد ذیل مانند شماره های 7 و 9 از نقاط ضعف این اثر بشمار می روند: