تغییر جمعیّتی (demographic transition)
تغییر در میزانِ مرگ ومیر و باروری. هر دو متغیّر در گذر زمان به تدریج کاهش یافته اند. چه بسا تغییراتی در سازه های اجتماعی، مثل سطح تحصیلات و تغییر کردن نقش زنان، و سازه های اقتصادی، نظیرِ بهبودِ سطح زندگی و تغذیه، احتمالاً ازجمله علت های کاهشِ میزانِ مرگ ومیر و باروری بوده اند. مدلِ تغییر جمعیتی نشان می دهد که این تغییر در چهار یا پنج مرحله بدین شرح رخ داده است: ۱. میزان باروری بالا و میزان مرگ ومیر پرنوسان اما بالا؛ ۲. میزانِ باروری بالا، میزان مرگ ومیر روبه کاهش، و رشد جمعیت در بالاترین میزان؛ ۳. میزانِ باروری روبه کاهش و ادامۀ روند کاهندۀ میزان ِ مرگ ومیر؛ ۴. میزانِ باروری پایین و میزان مرگ ومیر پایین. جوامع توسعه یافته به مرحلۀ پنجم رسیده اند که در آن جمعیت درحال پیر شدن است و میزان مرگ ومیر از میزان باروری بیشتر و جمعیت روبه کاهش است. تغییرات جمعیت درگذر تاریخی بسیاری از کشورهای اروپایی با مدلِ تغییر جمعیتی مطابقت دارد ولی جوامع فقیرتر کمتر بر آن منطبق اند. ترکیب جمعیتیِ جوامع را با هرمِ جمعیتی نشان می دهند. بدبینانه ترین نظریه درخصوص تغییر جمعیت را مالتوس طرح کرده است.
تغییر در میزانِ مرگ ومیر و باروری. هر دو متغیّر در گذر زمان به تدریج کاهش یافته اند. چه بسا تغییراتی در سازه های اجتماعی، مثل سطح تحصیلات و تغییر کردن نقش زنان، و سازه های اقتصادی، نظیرِ بهبودِ سطح زندگی و تغذیه، احتمالاً ازجمله علت های کاهشِ میزانِ مرگ ومیر و باروری بوده اند. مدلِ تغییر جمعیتی نشان می دهد که این تغییر در چهار یا پنج مرحله بدین شرح رخ داده است: ۱. میزان باروری بالا و میزان مرگ ومیر پرنوسان اما بالا؛ ۲. میزانِ باروری بالا، میزان مرگ ومیر روبه کاهش، و رشد جمعیت در بالاترین میزان؛ ۳. میزانِ باروری روبه کاهش و ادامۀ روند کاهندۀ میزان ِ مرگ ومیر؛ ۴. میزانِ باروری پایین و میزان مرگ ومیر پایین. جوامع توسعه یافته به مرحلۀ پنجم رسیده اند که در آن جمعیت درحال پیر شدن است و میزان مرگ ومیر از میزان باروری بیشتر و جمعیت روبه کاهش است. تغییرات جمعیت درگذر تاریخی بسیاری از کشورهای اروپایی با مدلِ تغییر جمعیتی مطابقت دارد ولی جوامع فقیرتر کمتر بر آن منطبق اند. ترکیب جمعیتیِ جوامع را با هرمِ جمعیتی نشان می دهند. بدبینانه ترین نظریه درخصوص تغییر جمعیت را مالتوس طرح کرده است.
wikijoo: تغییر_جمعیتی