[ویکی نور] تعلیقه علی معالم الاصول (موسوی قزوینی). تعلیقة علی معالم الأصول، به زبان عربی، اثر سید علی موسوی قزوینی است. این کتاب، جلد هفتم از تعلیقه مفصلی است که مؤلف، بر کتاب «معالم الأصول»، در قرن سیزدهم نگاشته است. این جلد، تماما به مسائل و مبانی نظری و استدلال های مربوط به اجتهاد و تقلید اختصاص دارد.
متن معالم، در بالای صفحه و تعلیقات آن در ذیل قرار گرفته است. این تعلیقات، بیش از هر چیز شامل تتبعات مفصل شارح و استخراج اقوال و عبارات اصولیان و پاسخ به اشکالات و تحریر محل نزاع در هر مبحث می باشد.
شارح، بعد از نقل عبارت صاحب معالم در تعریف اجتهاد از نظر لغوی و اصطلاحی، ابعاد این تعریف را با تبیین مفاهیم و توصیف گرهایی مانند استفراغ الوسع، ظن و تحصیل ظن و حکم شرعی روشن ساخته است. در ذهنیت صاحب معالم، ظاهرا دفاع از انسداد و حجیت مطلق ظن وجود دارد، زیرا تحصیل ظن، به طور کلی، هدف و وظیفه مجتهد است. شارح به تفصیل اشکالات این تعریف و اهمیت قیود و صفات مطرح شده را بررسی کرده و پاسخ داده است، سپس ادله اخباریان را در عدم مشروعیت اجتهاد و اقوال مختلف آنها بررسی و رد نموده است.
مسئله دیگر، عدم جواز تقلید توسط مجتهد مطلق است، اما اینکه آیا مجتهد متجزی نیز بی نیاز از تقلید است یا نه؟ وی، با گشت و گذار در اقوال، ابعاد این موضوع را کنکاش کرده است. در ادامه، به تفصیل از اجتهاد متجزی و دلایل مخالفان و موافقان آن بحث شده است. مبحث بعدی به شرایط اجتهاد، علومی که مقدمه رسیدن به اجتهاد قرار می گیرند و ارتباط هر کدام از علوم اسلامی با علم اصول، اختصاص یافته است.
در موضوع بعدی از تخطئه و تصویب، بحث و جوانب آن بررسی شده است. به طور معمول این مبحث به اصابت و عدم اصابت رأی مجتهد با واقع و نفس الامر مرتبط است و به احکام شرعی اختصاص دارد، اما در این کتاب، به تفصیل از تصویب و تخطئه در مسائل عقلی، مسائل اصولی، عقلیات فرعی، شرعیات ضروری و در موضوعات خارجی بحث شده است و مثال ها و ثمرات و نتایج این مبحث ارزیابی شده است. مسئله تبدل رأی مجتهد، تحت عنوان «وجوب تجدید النظر و عدمه» مطرح شده است، سپس مبحث تقلید، احکام، مسائل و جنبه های نظری تقلید و مناسبات آن با اجتهاد مطرح شده است.
متن معالم، در بالای صفحه و تعلیقات آن در ذیل قرار گرفته است. این تعلیقات، بیش از هر چیز شامل تتبعات مفصل شارح و استخراج اقوال و عبارات اصولیان و پاسخ به اشکالات و تحریر محل نزاع در هر مبحث می باشد.
شارح، بعد از نقل عبارت صاحب معالم در تعریف اجتهاد از نظر لغوی و اصطلاحی، ابعاد این تعریف را با تبیین مفاهیم و توصیف گرهایی مانند استفراغ الوسع، ظن و تحصیل ظن و حکم شرعی روشن ساخته است. در ذهنیت صاحب معالم، ظاهرا دفاع از انسداد و حجیت مطلق ظن وجود دارد، زیرا تحصیل ظن، به طور کلی، هدف و وظیفه مجتهد است. شارح به تفصیل اشکالات این تعریف و اهمیت قیود و صفات مطرح شده را بررسی کرده و پاسخ داده است، سپس ادله اخباریان را در عدم مشروعیت اجتهاد و اقوال مختلف آنها بررسی و رد نموده است.
مسئله دیگر، عدم جواز تقلید توسط مجتهد مطلق است، اما اینکه آیا مجتهد متجزی نیز بی نیاز از تقلید است یا نه؟ وی، با گشت و گذار در اقوال، ابعاد این موضوع را کنکاش کرده است. در ادامه، به تفصیل از اجتهاد متجزی و دلایل مخالفان و موافقان آن بحث شده است. مبحث بعدی به شرایط اجتهاد، علومی که مقدمه رسیدن به اجتهاد قرار می گیرند و ارتباط هر کدام از علوم اسلامی با علم اصول، اختصاص یافته است.
در موضوع بعدی از تخطئه و تصویب، بحث و جوانب آن بررسی شده است. به طور معمول این مبحث به اصابت و عدم اصابت رأی مجتهد با واقع و نفس الامر مرتبط است و به احکام شرعی اختصاص دارد، اما در این کتاب، به تفصیل از تصویب و تخطئه در مسائل عقلی، مسائل اصولی، عقلیات فرعی، شرعیات ضروری و در موضوعات خارجی بحث شده است و مثال ها و ثمرات و نتایج این مبحث ارزیابی شده است. مسئله تبدل رأی مجتهد، تحت عنوان «وجوب تجدید النظر و عدمه» مطرح شده است، سپس مبحث تقلید، احکام، مسائل و جنبه های نظری تقلید و مناسبات آن با اجتهاد مطرح شده است.
wikinoor: تعلیقة_علی_معالم_الأصول_(موسوی_قزوینی)
[ویکی نور] تعلیقه علی معالم الاصول (نجفی). تعلیقة علی معالم الاصول، اثر محمد طه بن مهدی نجفی ، شرح و بررسی قسمت هایی از کتاب«معالم الاصول» شیخ حسن بن شیخ زین الدین است که به زبان عربی و در سال 1315ق. نوشته شده است.
این کتاب، به صورت غیر مزجی است. مؤلف، در هر مبحث، بخش کوتاهی- گاه در حد یک یا دو کلمه- از عبارت«معالم» را با عنوان«قوله...» ذکر کرده و به توضیح و گاه به نقد آن پرداخته است. کلیات مطالب کتاب و چینش آنها بر اساس«معالم» می باشد.
(قوله: ان لاستثناء خلاف الاصل)؛ لا یخفی ان الاصل فی اللغة انما هو المبنی و الذی یمکن اعتباره مبنی هنا انما هو ذات العام و معناه سواء جعلنا الخصوص حقیقة ام مجاز ان العمل علیه حتی یعلم المخصص...(ص 146).
کتاب، فاقد هر گونه فهرست و پاورقی است، ولی در بعضی از موارد، توضیحاتی پیرامون برخی از مطالب، توسط نویسنده در حاشیه کتاب نوشته شده است.
مطالعه کتاب تعلیقة علی معالم الأصول (نجفی، محمد طه) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور
این کتاب، به صورت غیر مزجی است. مؤلف، در هر مبحث، بخش کوتاهی- گاه در حد یک یا دو کلمه- از عبارت«معالم» را با عنوان«قوله...» ذکر کرده و به توضیح و گاه به نقد آن پرداخته است. کلیات مطالب کتاب و چینش آنها بر اساس«معالم» می باشد.
(قوله: ان لاستثناء خلاف الاصل)؛ لا یخفی ان الاصل فی اللغة انما هو المبنی و الذی یمکن اعتباره مبنی هنا انما هو ذات العام و معناه سواء جعلنا الخصوص حقیقة ام مجاز ان العمل علیه حتی یعلم المخصص...(ص 146).
کتاب، فاقد هر گونه فهرست و پاورقی است، ولی در بعضی از موارد، توضیحاتی پیرامون برخی از مطالب، توسط نویسنده در حاشیه کتاب نوشته شده است.
مطالعه کتاب تعلیقة علی معالم الأصول (نجفی، محمد طه) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور
wikinoor: تعلیقة_علی_معالم_الأصول_(نجفی)