[ویکی فقه] یکی از اصطلاحات کاربردی در علم درایه (حدیث شناسی)، «تعلیق» است. تعلیق به معنای «افتادگی در آغاز سند بدون هیچ نشانه ای» است.
در همین راستا، افتادگی در سند، به سه صورت است: الف. افتادگی در ابتدای سند: اگر در یک کتاب حدیثی، افتادگی در ابتدای سند روایت وجود داشت و هیچ نشانه ای هم دالّ بر این که افتادگی وجود دارد نبود، به آن تعلیق گفته می شود. ب. افتادگی در میان سند که به آن حدیث، منقطع می گویند. ج. افتادگی در انتهای سند که به آن حدیث، مرسل می گویند. گاه این نوع افتادگی در سند، به منظور اختصار در نگارش رخ داده است. نویسندگان کتاب ها، برای این که متن کتاب طولانی و ملال آور نشود، در بسیاری از موارد، به نگارش اختصاری روی می آوردند که با این کارشان، علاوه بر تندنویسی، در میزان استفاده از کاغذ و قلم هم صرفه جویی می شد.
توضیح تعلیق با مثال
مثلاً سند دو روایت پیاپی ذیل را ملاحظه کنید: ۱. محمد بن یعقوب الکلینی رَضِیَ اللهُ عَنْهُ عن اَبی علی الاَشْعَری عن الحسن بن علی الکُوفی عن عَبَّاس بن عَامر عن اَبانِ بن عُثْمانَ عن الفُضَیل بن یَسار عن اَبی جعفر (علیه السّلام) قال: ... » . ۲. و عن علی بن ابراهیم عن اَبیه و عبدالله بن الصَّلْت جَمیعاً عن حَمَّاد بن عیسی عن حریز بْنِ عبدالله عن زُرارة عن اَبی جعفر (علیه السّلام) قال: ... ». در سند روایت دوم تعلیق شکل گرفته است؛ چرا که با اعتماد به سند روایت اول، نام «محمد بن یعقوب کلینی» از ابتدای سند دوم حذف شده است. البته چنین تعلیق هایی به مُسند بودن روایت ضربه نزده و روایت می تواند در صورت ثقه بودن راویان دیگر، از صحت و اعتبار برخوردار باشد.
در همین راستا، افتادگی در سند، به سه صورت است: الف. افتادگی در ابتدای سند: اگر در یک کتاب حدیثی، افتادگی در ابتدای سند روایت وجود داشت و هیچ نشانه ای هم دالّ بر این که افتادگی وجود دارد نبود، به آن تعلیق گفته می شود. ب. افتادگی در میان سند که به آن حدیث، منقطع می گویند. ج. افتادگی در انتهای سند که به آن حدیث، مرسل می گویند. گاه این نوع افتادگی در سند، به منظور اختصار در نگارش رخ داده است. نویسندگان کتاب ها، برای این که متن کتاب طولانی و ملال آور نشود، در بسیاری از موارد، به نگارش اختصاری روی می آوردند که با این کارشان، علاوه بر تندنویسی، در میزان استفاده از کاغذ و قلم هم صرفه جویی می شد.
توضیح تعلیق با مثال
مثلاً سند دو روایت پیاپی ذیل را ملاحظه کنید: ۱. محمد بن یعقوب الکلینی رَضِیَ اللهُ عَنْهُ عن اَبی علی الاَشْعَری عن الحسن بن علی الکُوفی عن عَبَّاس بن عَامر عن اَبانِ بن عُثْمانَ عن الفُضَیل بن یَسار عن اَبی جعفر (علیه السّلام) قال: ... » . ۲. و عن علی بن ابراهیم عن اَبیه و عبدالله بن الصَّلْت جَمیعاً عن حَمَّاد بن عیسی عن حریز بْنِ عبدالله عن زُرارة عن اَبی جعفر (علیه السّلام) قال: ... ». در سند روایت دوم تعلیق شکل گرفته است؛ چرا که با اعتماد به سند روایت اول، نام «محمد بن یعقوب کلینی» از ابتدای سند دوم حذف شده است. البته چنین تعلیق هایی به مُسند بودن روایت ضربه نزده و روایت می تواند در صورت ثقه بودن راویان دیگر، از صحت و اعتبار برخوردار باشد.
wikifeqh: تعلیق_درون_سندی