تعظیم شعایر

[ویکی فقه] پایبندی به ارزش ها، ایمان، عمل، جانب داری، برپا کردن و محترم شمردن همه چیزهایی است که از نظر اسلام، خوب و حق شمرده و التزام قلبی و عملی به آنها را تعظیم شعائر میگویند.
مسلمانان بر اساس جهان بینی توحیدی، پاره ای از امور را مطلوب و پسندیده می دانند که باید به آنها پایبند باشند و برخی از امور را زشت و ناپسند می شمارند و از آنها گریزانند. معیار زشت و زیبا و پسند و ناپسند نیز «حق و باطل» است به این معنی که هر چه در مکتب اسلام، «حق» شمرده شود، پسندیده و هر چه باطل باشد ناپسند است.واژه هایی چون «حق»، «خیر»، «معروف» «فضائل اخلاقی»، «واجبات و مستحبات»، «ایمان و عمل صالح» و مانند آن در فرهنگ اسلامی بیانگر ارزش های فکری، اخلاقی و عملی است و واژه های «باطل»، «شرّ»، «کفر»، «فساد»، «منکر»، «رذائل اخلاقی»، «محرّمات و مکروهات» و مانند آن نیز ضد ارزش ها را نشان می دهند.آیات و روایات شریف اسلامی با روش های گوناگون ضمن تبیین ارزش ها و ضد ارزش ها، به طور مکرّر و قاطع از مخاطبان خود می خواهند که در حدّ توان و در تمام زندگی، خود را ملتزم به ارزش ها بدانند و روزبه روز بر خوبی های خود بیفزایند و تلاش کنند از ضد ارزش ها فاصله بگیرند و آنها را در زندگی فردی و اجتماعی و نسبت به خود و دیگران به حدّ صفر برسانند، به چند نمونه توجّه کنید:
← تقوا
نخستین و مهم ترین گام در حفظ و اعتلای ارزش ها، شناخت و بصیرت نسبت به آنهاست، کسی که شهد شیرین حقایق و ارزش ها را بچشد، در هر شرایطی به آنها پایبند است و به هیچ قیمتی آنها را نمی فروشد. چنان که امیرمؤمنان (علیه السّلام) می فرماید: «ما شَکَکْتُ فِی الْحَقَّ مُذْ رایتُهُ؛ از وقتی که حق را شناخته ام در آن تردید نکرده ام.و با شناخت عمیقی که از عدالت و ستم دارد، می فرماید: به خدا سوگند اگر هفت اقلیم را با آنچه زیر آسمان های آنهاست به من بدهند تا نسبت به مورچه ای خدا را نافرمانی کنم و پوست جوی را از آن بربایم، چنین نخواهم کرد. مؤمنان واقعی و پیروان آن حضرت نیز چنین اند و امام در وصف آنها می فرماید: «لَوْ ضَرَبْتُ خَیْشُومَ المُؤمِنِ بِسَیفی هذا عَلی اَنْ یُبغِضَنی ما اَبْغَضَنی؛ اگر با این شمشیرم بر بن بینی مؤمن بزنم تا دشمنم گردد، با من دشمنی نخواهد کرد.»در تاریخ آمده است که حجّاج بن یوسف ثقفی قنبر خدمتگزار امام علی (علیه السّلام) را احضار کرد و به او گفت: دست از دین علی بشوی! قنبر در پاسخ گفت: اگر از مذهب علی (علیه السّلام) دست بردارم، آیا مرا به مذهب بهتری راهنمایی می کنی؟ حجاج در پاسخ قنبر فروماند و دستور داد و او را کشتند! رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلّم) با بصیرتی کامل نسبت به ارزش نماز، به خصوص نماز شب و کم ارزشی مظاهر مادّی دنیا می فرماید: «اَلرَّکعَتانِ فی جَوْفِ اللّیلِ اَحَبُّ اِلَیَّ مِنَ الدُّنیا وَ ما فیها؛ دو رکعت نماز در دل شب، از دنیا و آنچه در آن است برای من محبوب تر است.»چنین شناختی، سبب می شود که مردان الهی و مؤمنان حقیقی به جای پرداختن به جمع ثروت غیر ضرور و امور دنیوی غیر لازم، به تحکیم مبانی فکری و ترویج عقاید صحیح و اشاعه فرهنگ انسانی بپردازند و همه کارهای خود را رنگ خدایی زنند که زیباترین رنگ است و در تمام فعالیت های شبانه روزی خویش، قرب الهی را جستجو کنند و در پی کسب ارزش ها باشند که هرگز نابود و کم بها نشود. آنان با چنین انگیزه و اقدامی در واقع بر ارزش خود می افزایند و بهای خویش را بالا می برند و برتر از هر ارزشی وجود ارزشمند و گوهر گران بهای این رادمردان خودساخته و خداجوست چنان که امام آنان، حضرت علی (علیه السّلام) می فرماید: «اِفْعَلِ الْخَیرَ وَ لا تَفْعَلِ الشَّرَّ فَخَیْرٌ مِنَ الْخَیْرِ مَنْ یَفْعَلُهُ وَ شَرُّ مِنَ الشَّرَّ مَنْ یَاتیهِ بِفِعْلِهِ؛ کار نیک انجام بده و از شرّ بپرهیز چرا که نیکوکار از نیکویی ارجمندتر است و برپاکننده شرّ از شرّ بدتر است.»
انتخاب برترین ها
انجام هر کار نیکی، چه خُرد و چه کلان، چه آسان و چه سخت، و چه عیان باشد یا نهان، پسندیده و نیکوست ولی از منظر عقل و شرع، برخی از ارزش ها از برخی دیگر پربهاتر است. شاخص های زیر، می تواند، کارهای برتر را نشان دهد.
← اهمّ و مهم
...