تعارض عرف و شرع

[ویکی فقه] تعارض عرف و شرع یعنی تنافی معنای عرفی با معنای شرعی است.
تعارض عرف و شرع، به معنای تنافی میان معنای عرفی و معنای شرعی است.
صور تعارض عرف و شرع
تعارض عرف و شرع به دو صورت است:۱. گاهی موضوع از عرف گرفته می شود؛ در این صورت، عرف بر شرع مقدم است؛ برای مثال، کسی سوگند یاد کرده که گوشت نخورد، سپس گوشت ماهی می خورد؛ در این جا چون گوشت در عرف از گوشت ماهی انصراف دارد، این شخص در نزد عرف خطایی مرتکب نشده است، ولی چون خداوند در قرآن ، گوشت ماهی را از مصادیق گوشت برشمرده، در نزد شرع، حنث قسم نموده است. به این ترتیب، تعارض میان عرف و شرع محقق می گردد، زیرا عرف به حنث قسم حکم نمی کند اما شرع چنین حکمی دارد.۲. گاهی موضوع از شرع گرفته می شود؛ در این صورت شرع بر عرف مقدم است؛ برای مثال، کسی سوگند خورده که نماز نخواند، ولی بعد نماز میت می خواند؛ در این جا چون نماز موضوع شرعی است و در شرع، کلمه نماز، شامل نماز میت هم می گردد، در صورت انعقاد چنین سوگندی، شخص، حنث قسم نموده است، اما در عرف، نماز به فعلی گفته می شود که دارای رکوع و سجود باشد، بنابراین، نماز میت در نزد عرف، نماز شمرده نمی شود؛ از این رو، در این مورد، شرع به حنث قسم حکم می کند، اما عرف چنین حکمی ندارد.