[ویکی فقه] تعادل و تراجیح متزاحمین، فقدان یا وجود مرجّح برای یکی از دو دلیل متزاحم را می گویند.
هرگاه دو حکم شرعی الزامی متوجه مکلفی شود و او توان امتثال هر دو را با هم نداشته باشد مسئله از دو حال خارج نیست:۱. یا هر دو حکم از هر نظر متعادل بوده و هیچ برتری و امتیازی بر یک دیگر ندارند ( تعادل متزاحمین )؛۲. یا یکی از دو حکم بر دیگری برتری دارد ( تراجیح متزاحمین ).در صورتی که هر دو حکم متعادل باشند، میان اصولیون از نظر مقتضای قاعده اولی اختلاف وجود دارد؛ مشهور اصولیون به تساقط، و دیگران به تخییر معتقد شده اند. ولی نسبت به مقتضای قاعده ثانوی (مستفاد از اخبار)؛ مشهور اصولیون به تخییر معتقد شده اند.و اگر یکی از دو حکم بر دیگری برتری داشته باشد، بر اساس قاعده مرجحات باب تزاحم عمل می گردد.
عناوین مرتبط
۱. ↑ اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۲، ص ۲۰۰-۱۹۶.
...
هرگاه دو حکم شرعی الزامی متوجه مکلفی شود و او توان امتثال هر دو را با هم نداشته باشد مسئله از دو حال خارج نیست:۱. یا هر دو حکم از هر نظر متعادل بوده و هیچ برتری و امتیازی بر یک دیگر ندارند ( تعادل متزاحمین )؛۲. یا یکی از دو حکم بر دیگری برتری دارد ( تراجیح متزاحمین ).در صورتی که هر دو حکم متعادل باشند، میان اصولیون از نظر مقتضای قاعده اولی اختلاف وجود دارد؛ مشهور اصولیون به تساقط، و دیگران به تخییر معتقد شده اند. ولی نسبت به مقتضای قاعده ثانوی (مستفاد از اخبار)؛ مشهور اصولیون به تخییر معتقد شده اند.و اگر یکی از دو حکم بر دیگری برتری داشته باشد، بر اساس قاعده مرجحات باب تزاحم عمل می گردد.
عناوین مرتبط
۱. ↑ اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۲، ص ۲۰۰-۱۹۶.
...
wikifeqh: تعادل_و_تراجیح_متزاحمین