تطوع

[ویکی فقه] تطوّع یعنی به‏جا آوردن طاعتهای غیر واجب به قصد تقرب.
تطوّع از مادّه (طوع) به معنای به‏جا آوردن طاعت است. مراد از آن در کلمات فقها انجام دادن طاعتهایی است که بر مکلف واجب نیست، بلکه مستحب است.
تطوّع بر خود طاعات مستحب نیز اطلاق شده است، مانند روزه تطوّعی و نماز تطوّعی که مراد روزه و نماز مستحب است.
تفاوت تطوع با تبرع
تفاوت تطوع و تبرع این است که مورد تبرّع (متبرع به) اعم از مورد تطوّع است. تبرّع، واجبات، عقود و ایقاعات را نیز دربر می‏گیرد. ضمن آنکه در تطوّع قصد اطاعت و تقرّب معتبر است برخلاف تبرّع که در مفهوم آن چین قصدی نهفته نیست. از این عنوان در بابهایی نظیر صلات، صوم، حج و نذر سخن رفته است.
حکم کلّی
تطوّع به معنای به‏جا آوردن آنچه طاعت به شمار می‏رود به قصد تقرّب، فی نفسه امری مطلوب و مستحب است مگر در صورت وجود مانع مانند سفر در روزه تطوّعی بنابر قولی که سفر را مطلقا مانع صحت روزه می‏داند و یا مزاحمت با واجبی، مانند خواندن نماز مستحب در وقت نماز واجبی که وقت آن تنگ است. تطوّع در این فرض حرام و نماز نافله باطل است. در حرمت تطوّع در وسعت وقت نماز واجب، اختلاف است یا گزاردن حج تطوّعی از سوی کسی که حج واجب بر او استقرار یافته که صحیح نیست؛
همچنین نذر زن در انجام دادن اعمال تطوّعی بدون اذن شوهرش که بنابر مشهور باطل است.

[ویکی الکتاب] معنی تَطَوَّعَ: با میل ورغبت انجام دهد(از ماده طوع به معنی اطاعت است البته برای اطاعت مستحبی استعمال می شود.تطوع به معنای انجام عملی است که نفس آدمی از آن کراهت نداشته باشد و آن را دشوار نداند و داوطلبانه انجامش دهد ، و به همین جهت بیشتر در مستحبات استعمال میشود )
معنی مُطَّوِّعِینَ: آنانکه بدون اجبار و اکراه و از روی میل و رغبت کاری را انجام می دهند - داوطلبان (کلمه تطوع به معنای انجام عملی است که نفس آدمی از آن کراهت نداشته باشد و آن را دشوار نداند و داوطلبانه انجامش دهد ، و به همین جهت بیشتر در مستحبات استعمال میشود ، چون در و...
ریشه کلمه:
طوع (۱۲۹ بار)

رغبت. میل. راغب گوید: طوع به معنی انقیاد است، طاعت نیز بدان معنی می‏باشد لیکن بیشتر در فرمانبرداری و اطاعت بکار رود .آن که در آسمانها و زمین است با رغبت یا کراهت به خدا تسلیم است. . بگو قسم نخورید کار جهاد اطاعت شناخته‏ای است. در آیه 81 نساء و 21 سوره محمد نیز «طاعة» خبر مبتدای محذوف است. تطوّع از باب تفعّل به قول راغب تکلّف اطاعت است و در متعارف به معنی تبرّع و انجام کار غیر واجب است طبرسی نیز تبرّع به نافله فرموده است ولی به نظرم تحمّل با رغبت بهتر است. . یعنی هر که کار خیر را به رغبت انجام دهد آن بهتر است. صوعّت در آیه . از باب تفعیل تفعیل است. و به معنی تسهیل و تزیین است یعنی نفسش قتل برادر را به او آسان کرد. از باب «طاعَ لَهُ الْمَرْتَعُ: اِتَّسَعَ». استطاعت: به معنی قدرت و طلب طاعت است ولی در قرآن پیوسته به معنی قدرت آمده و به قول راغب آن از قدرت اخصّ است. گاهی برای ثقیل بودن تاء آن را حذف می‏کنند مثل . ظاهراً این از طوع به معنی وسعت و آسانی است که در بالای نقل شد . * . آن در اصل متطوّعین به معنی با رغبت دهندگان صدقات است.