[ویکی فقه] تصدیق اقناعی، از اصطلاحات علم منطق بوده و به تصدیق راجح، بدون مقارنت با اعتقاد بالفعل به امکان نقیض، اطلاق می گردد.
ابن سینا در منطق شفا تصدیق (مقابل تصور) را به لحاظ مراتب بر سه قسم می داند: ۱.یقینی: اعتقادی است که همراه آن اعتقاد دیگری (بالفعل یا قوّه قریب به فعل) وجود دارد، مبنی بر اینکه احتمال خلاف در اعتقاد وی منتفی است و امکان زوال این اعتقاد در او نیست.۲.شبه یقینی: اعتقادی است که یا همراه آن، اعتقادی که در قسم اول گفتیم وجود ندارد یا اگر وجود دارد امکان زوال دارد.۳.اقناعی ظنی: اعتقادی است که همراه آن، اعتقاد دیگری (بالفعل یا قوّه قریب به فعل) وجود دارد، مبنی بر اینکه احتمال خلاف در اعتقاد وی منتفی نیست. اگر هم وی این اعتقاد دوم را ندارد، از این روست که ذهن، متعرض آن نشده است و به آن توجه ندارد.
یادآوری
ابن سینا تصدیق اقناعی را با تصدیق ظنی مترادف می داند، اما خواجه طوسی بین این دو تفاوت قائل شده است: «… و در غیر (تصدیقِ) جازم اگر مقارنت حکم به امکان نقیض، بالفعل نباشد و سبب قبولش، مسامحت نفس بُوَد آن تصدیق اقناعی است، ولی اگر مقارنتِ (حکم به امکان نقیض) بالفعل باشد، چه امکان اقلی باشد چه اکثری، آن تصدیق که متعلق به طرف راجح باشد ظنی است».
ابن سینا در منطق شفا تصدیق (مقابل تصور) را به لحاظ مراتب بر سه قسم می داند: ۱.یقینی: اعتقادی است که همراه آن اعتقاد دیگری (بالفعل یا قوّه قریب به فعل) وجود دارد، مبنی بر اینکه احتمال خلاف در اعتقاد وی منتفی است و امکان زوال این اعتقاد در او نیست.۲.شبه یقینی: اعتقادی است که یا همراه آن، اعتقادی که در قسم اول گفتیم وجود ندارد یا اگر وجود دارد امکان زوال دارد.۳.اقناعی ظنی: اعتقادی است که همراه آن، اعتقاد دیگری (بالفعل یا قوّه قریب به فعل) وجود دارد، مبنی بر اینکه احتمال خلاف در اعتقاد وی منتفی نیست. اگر هم وی این اعتقاد دوم را ندارد، از این روست که ذهن، متعرض آن نشده است و به آن توجه ندارد.
یادآوری
ابن سینا تصدیق اقناعی را با تصدیق ظنی مترادف می داند، اما خواجه طوسی بین این دو تفاوت قائل شده است: «… و در غیر (تصدیقِ) جازم اگر مقارنت حکم به امکان نقیض، بالفعل نباشد و سبب قبولش، مسامحت نفس بُوَد آن تصدیق اقناعی است، ولی اگر مقارنتِ (حکم به امکان نقیض) بالفعل باشد، چه امکان اقلی باشد چه اکثری، آن تصدیق که متعلق به طرف راجح باشد ظنی است».
wikifeqh: تصدیق_اقناعی