[ویکی نور] تصحیح الوجوه و النظائر، اثر ابوهلال عسکری (متوفی 400ق)، کتابی است پیرامون وجوه (لفظ مشترکی که در معانی گوناگون کاربرد دارد و در هر مورد به کمک قرینه، به معنایی خاص انصراف پیدا می کند؛ خواه آن معنا حقیقی یا مجازی یا استعاری یا کنایی باشد) و نظایر (به الفاظی گفته می شود که متواطی و در دلالت بر مصادیق، یکسان باشند) در قرآن کریم.
تحقیق و تصحیح کتاب، توسط محمد عثمان، صورت گرفته است.
برای کسانی که تبحر کافی در زبان و لغت عربی ندارند، تشخیص معانی دقیق واژه در هر موردی به آسانی ممکن نیست. این امر سبب شده که دانشمندان اسلامی برای بیان معانی این گونه واژه ها در قرآن کریم، توجه خاصی مبذول دارند و علمی را به نام «وجوه و نظائر قرآن» پایه گذاری کنند و کتاب ها و مقالاتی را در این باره به رشته تحریر درآورند. بعضی در این باره اثر مستقل پدید آورده و برخی دیگر در ضمن کتاب های علوم قرآنی، بابی را به آن اختصاص داده اند که از جمله کسانی که در این باره اثر مستقلی به عنوان الوجوه و النظائر از خود به جای گذاشته، ابوهلال عسکری است که متأسفانه این کتاب همچون هزاران کتاب دیگر خطی بوده و کمتر کسی از آن اطلاع داشته است.
هیچ یک از شرح حال نویسان و نویسندگان معجم های کتاب شناسی، اثر حاضر را در زمره مؤلفات ابو هلال عسکری نیاورده اند و فواد سزگین ، برای اولین بار به این کتاب اشاره کرده است. وی در مقام استدلال بر اینکه این کتاب از ابوهلال است، می گوید: «ابوهلال مطالبی از کتاب الوجوه و النظائر را در کتاب الفروق اللغویة آورده است». در تأیید نظر فواد سزگین باید گفت: ابوهلال در کتاب الوجوه و النظائر به کتاب های دیگر خود اشاره کرده است. اگر نسخه خطی این کتاب برحسب اتفاق به دستمان نمی رسید، به نبودن چنین اثری باور داشتیم و....
کتاب با دو مقدمه از محقق و مصنف آغاز و مطالب در بیست ونه باب، به ترتیب حروف الفبا، تنظیم شده است.
شیوه ارائه مطالب کتاب بدین گونه است که نویسنده در هر ماده یا لفظی که می آورد، اول به معانی آن در لغت اشاره کرده، سپس -مانند مصنفین دیگر در این فن- تعداد وجوه آن را می گوید و در اول هر وجه، نام آن معنا را عنوان می کند و برای هر وجهی از وجوه معانی آن لفظ، آیه یا آیاتی را که مصداق آن معانی باشد، آورده و به تفسیر و شرح بعضی از آیات می پردازد.
تحقیق و تصحیح کتاب، توسط محمد عثمان، صورت گرفته است.
برای کسانی که تبحر کافی در زبان و لغت عربی ندارند، تشخیص معانی دقیق واژه در هر موردی به آسانی ممکن نیست. این امر سبب شده که دانشمندان اسلامی برای بیان معانی این گونه واژه ها در قرآن کریم، توجه خاصی مبذول دارند و علمی را به نام «وجوه و نظائر قرآن» پایه گذاری کنند و کتاب ها و مقالاتی را در این باره به رشته تحریر درآورند. بعضی در این باره اثر مستقل پدید آورده و برخی دیگر در ضمن کتاب های علوم قرآنی، بابی را به آن اختصاص داده اند که از جمله کسانی که در این باره اثر مستقلی به عنوان الوجوه و النظائر از خود به جای گذاشته، ابوهلال عسکری است که متأسفانه این کتاب همچون هزاران کتاب دیگر خطی بوده و کمتر کسی از آن اطلاع داشته است.
هیچ یک از شرح حال نویسان و نویسندگان معجم های کتاب شناسی، اثر حاضر را در زمره مؤلفات ابو هلال عسکری نیاورده اند و فواد سزگین ، برای اولین بار به این کتاب اشاره کرده است. وی در مقام استدلال بر اینکه این کتاب از ابوهلال است، می گوید: «ابوهلال مطالبی از کتاب الوجوه و النظائر را در کتاب الفروق اللغویة آورده است». در تأیید نظر فواد سزگین باید گفت: ابوهلال در کتاب الوجوه و النظائر به کتاب های دیگر خود اشاره کرده است. اگر نسخه خطی این کتاب برحسب اتفاق به دستمان نمی رسید، به نبودن چنین اثری باور داشتیم و....
کتاب با دو مقدمه از محقق و مصنف آغاز و مطالب در بیست ونه باب، به ترتیب حروف الفبا، تنظیم شده است.
شیوه ارائه مطالب کتاب بدین گونه است که نویسنده در هر ماده یا لفظی که می آورد، اول به معانی آن در لغت اشاره کرده، سپس -مانند مصنفین دیگر در این فن- تعداد وجوه آن را می گوید و در اول هر وجه، نام آن معنا را عنوان می کند و برای هر وجهی از وجوه معانی آن لفظ، آیه یا آیاتی را که مصداق آن معانی باشد، آورده و به تفسیر و شرح بعضی از آیات می پردازد.
wikinoor: تصحیح_الوجوه_و_النظائر