تِسونامی (tsunami)
(یا: سونامی، واژه ای ژاپنی به معنای «موج بندرگاه») موجی اقیانوسی، حاصل از حرکت های عمودی کف دریا بر اثر زمین لرزه یا فعالیت آتشفشانی، یا زمین لغزههای بزرگ زیر آبی. در تسونامی، برخلاف موج هایی که بادهای سطحی ایجاد می کنند، تمام عمق آب در حرکت موجی دخیل است. در دریاهای آزاد، تسونامی به شکل چندین موج پی درپی با ارتفاعی کمتر از یک متر مشاهده می شود که با سرعتی حدود ۶۵۰ـ۸۰۰ کیلومتر حرکت می کنند. سرعت امواج تسونامی در نواحی کم عمق ساحلی کاهش می یابد، اما ارتفاع آن ها در بعضی موارد تا پانزده متر، و در موارد نادر بیش از ۳۰ متر، افزایش می یابد. این امواج نواحی ساحلی را درهم می کوبند و خسارت های جانی و مالی سهمناک به بار می آورند. پیش از رسیدن هر موج ممکن است آب نواحی ساحلی ناگهان فروکش کند. استفاده از اصطلاح «موج کشندی» به جای تسونامی گمراه کننده است، زیرا نیروهای گرانشی ای که سبب پیدایش امواج کشندی می شوند، در تسونامی نقشی ندارند.
(یا: سونامی، واژه ای ژاپنی به معنای «موج بندرگاه») موجی اقیانوسی، حاصل از حرکت های عمودی کف دریا بر اثر زمین لرزه یا فعالیت آتشفشانی، یا زمین لغزههای بزرگ زیر آبی. در تسونامی، برخلاف موج هایی که بادهای سطحی ایجاد می کنند، تمام عمق آب در حرکت موجی دخیل است. در دریاهای آزاد، تسونامی به شکل چندین موج پی درپی با ارتفاعی کمتر از یک متر مشاهده می شود که با سرعتی حدود ۶۵۰ـ۸۰۰ کیلومتر حرکت می کنند. سرعت امواج تسونامی در نواحی کم عمق ساحلی کاهش می یابد، اما ارتفاع آن ها در بعضی موارد تا پانزده متر، و در موارد نادر بیش از ۳۰ متر، افزایش می یابد. این امواج نواحی ساحلی را درهم می کوبند و خسارت های جانی و مالی سهمناک به بار می آورند. پیش از رسیدن هر موج ممکن است آب نواحی ساحلی ناگهان فروکش کند. استفاده از اصطلاح «موج کشندی» به جای تسونامی گمراه کننده است، زیرا نیروهای گرانشی ای که سبب پیدایش امواج کشندی می شوند، در تسونامی نقشی ندارند.
wikijoo: تسونامی