تزریق عضلانی

تزریق ماهیچه ای ( به انگلیسی: Intramuscular injection ) به اختصار IM در کنار تزریق وریدی یکی از رایج ترین انواع تزریق آمپول به فرد است. هنگامی که دارو جذب گوارشی ندارد یا به آن آسیب می زند، یا پس از جذب در کبد به مقدار زیاد تخریب می شود، مجبور به استفاده از روش تزریق هست. در بین روش های مختلف تزریق چنانچه مقدار دارو زیاد باشد یا بافت های سطحی را تحریک کند یا احتیاج به جذب سریعتر باشد آن را داخل عضله تزریق می کنند. [ ۱]
• معمولاً سرنگ ۲–۵ میلی لیتری به کار می رود.
• شماره و طول سوزن بسته به نوع ماهیچه، محل تزریق، یا میزان بافت چربی که ماهیچه مورد نظر را پوشانیده است و سن بیمار متفاوت خواهد بود. برای تزریق در ماهیچه سرینی ( گلوتئال ) معمولاً از سوزن شماره ۲۰–۲۳ استفاده می شود و برای تزریق در ماهیچه دالی معمولاً از سوزن شماره ۲۳–۲۵ استفاده می شود. [ ۲]
محل تزریق در این ماهیچه معمولاً قسمت فوقانی خارجی یا ربع فوقانی خارجی باسن در حدود ۵–۸ سانتی متر پایین تر از کرست ایلیاک خواهد بود، که به دو روش مشخص می گردد. [ ۳]
یک لب باسن را با خطوط فرضی به چهار قسمت تقسیم کنید، در این هنگام شما با لمس کرست ایلیاک از انتخاب محل صحیح تزریق که به اندازه کافی بالا می باشد مطمئن شده اید. انتخاب محل تزریق بدون لمس کرست ایلیاک روش مطمئنی نخواهد بود. این عضله در کودکان کم تر از ۲ سال به دلیل عدم تحرک کافی مکان مناسبی جهت تزریق نمی باشد و احتمال آسیب به اعصاب سیاتیک این نواحی وجود دارد.
برای تعیین محل تزریق بر روی این ماهیچه در بیمار می باید کف دست خود را بر روی تروکانتر بزرگ قرار دهید به طوری که انگشتان وی متوجه سر بیمار باشد. معمولاً دست راست برای ران چپ به کار رفته و از دست چپ برای ران راست استفاده می شود. انگشت سبابه بر روی بر جستگی فوقانی قدامی استخوان نشیمنگاهی قرار می گیرد و انگشت میانی دست به طرف عقب کشیده شود، به طوری که لبه کرست ایلیوم را لمس کنید سپس با انگشت خود به باسن آن فشار می آورید. محل تزریق در این حالت مرکز مثلثی خواهد بود که با انگشت سبابه، میانی و لبه کرست ایلیاک تشکیل شده است. این محل برای کودکان و بزرگسالان قابل استفاده می باشد. بیمار می تواند در وضعیت به پشت خوابیده قرار گیرد، در این حالت بهتر است زانوها و لگن خم شده باشد تا ماهیچه مربوطه شل شود حجم قابل تزریق ۱–۵ میلی لیتر می باشد.