ترکمانان اق قویونلو

[ویکی فقه] ترکمانان آق قویونلو. "آق قویونلوها" به معنای "دارندگان گوسفندان سفید " می باشد که تشکیل شده بودند از چند قبیله ترکمنی که در دیاربکر و شرق آناطولی (نواحی غربی آسیا) پس از دورۀ مغول در قرن چهاردهم میلادی بوجود آمدند و تا سال ۱۵۰۲ میلادی ادامه داشتند.
آق قویونلوها اهل تسنن بودند و مثل همه ترکمانان زندگی شبانی و کوچرو داشتند و کینه های قدیمی بر سر آبشخور و چراگاه باعث عداوت و دشمنی همیشگی بین طوایف، مخصوصاً دو قبیلۀ آق قویونلوها و قراقویونلوها بود.
زرین کوب، عبدالحسین، روزگاران (تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی، تهران، انتشارات سخن، ۷۸، ج۲.
آق ها به هنگام ضعیف شدن مغولان در آسیای صغیر در قرن هشتم از فرصت استفاده کرده و در عرصه سیاسی با فعالیت و کاردانی رهبرشان "قره عثمان" حکومتی را بنیان گذاشتند.هنگامی که امیر تیمور گورکانی در سال ۸۰۴ هـ.ق بر ایلدرم بایزید عثمانی شوریده و سوریه را متصرف کرده بود، بزرگ آق قویونلوها قره عثمان یا "قره ایلوک" به معنای "زالوی سیاه" نیز همراه و ملازم امیر گورکانی بود. دلاوری ها و جنگاوری های او در این جنگ ها باعث شد امیر تیمور، حکومت ارمنستان و عراق عرب را به او بدهد.بعد از "قرایوسف" فرزندش "اسکندر بیگ" به این دشمنی ها ادامه داد، قرا عثمان به ارزروم نواحی تحت قلمرو اسکندر دست اندازی کرده و این خود بهانه جنگ دیگری با اسکندر شد. او که کهنسال و رنجور شده بود در این جنگ بر اثر زخم هایی که برداشته بود سرانجام در سال ۸۳۹ هـ.ق در ارزروم در گذشت.بعد از قرا عثمان که بر دیار بکر، ماردین و ارزنجان حکومت می کرد علی بیگ فرزند او امیر آق ها شد، اما چندی بعد علی بیگ توسط برادرش حمزه کنار زده شده و به سلطان عثمانی پناه برد، حمزه در سال ۸۴۸ هـ در گذشت و برادرش جهانگیر جانشین او شد.
فرمانروایی اوزون حسن
"اوزون حسن" برادر دیگر جهانگیر در سال ۸۵۷ هـ.ق با تصرف دیار بکر به فرمانروایی آق قویونلوها رسید. وی در ابتدای حکومت در "بکر" کلید شهر را به "جَقْمَق" مملوک مصر فرستاد تا اطاعت خود و علاقمندی را به داشتن روابط و مناسبات با مصر ابراز کرده باشد.
پارسا دوست، منوچهر، شاه اسماعیل اول، شرکت تهران، شرکت سهامی انتشار، چ اول ۷۵.
...