در ۲۸ ژوئن ۱۹۱۴ میلادی، آرشیدوک فرانتس فردیناند وارث تاج و تخت پادشاهی اتریش - مجارستان و همسرش سوفی خوتک در سارایوو توسط گاوریلو پرنسیپ یکی از گروه شش نفرهٔ تروریست ها ( ۵ صرب و یک بوسنیایی ) کشته شدند. این عملیات توسط دنیلو ایلیاک یک صرب بوسنیایی و از اعضا انجمن سری دست سیاه هماهنگ شده بود. هدف سیاسی از این ترور، قطع کردن ارتباط امپراتوری اتریش - مجارستان با استان های اسلاوهای جنوبی بود. تا زمینهٔ الحاق استان های مذکور به یوگسلاوی فراهم شود. انگیزهٔ تروریست ها تحکیم جنبشی بود که بعدها با نام بوسنی جوان شناخته شد. این ترور پس از اولتیماتوم اتریش - مجارستان به پادشاهی صربستان رخ داد. پادشاهی صربستان این اولتیماتوم را نپذیرفت. سپس امپراتوری اتریش - مجارستان به صربستان اعلام جنگ داد. این اعلام جنگ، منجر به جنگ جهانی اول شد.
... [مشاهده متن کامل]
عوامل پشت پرده این ترور، رئیس اطلاعات ارتش صربستان دراگوتین دیمیترییویچ، و مرد اصلی دست راستش وگیسلاو تنکوسیچ، و جاسوس اخاده ماخوبابیچ بود. تنکوسیچ تروریست ها را تربیت کرده و بمب و تفنگ در اختیار آنها گذاشت. همان شبکه های مخفی خانه های امن و عواملی که ماخوبابیچ برای نفوذ تسلیحات و عوامل به اتریش - مجارستان استفاده کرده بود در اختیار تروریست ها قرار گرفت.
تروریست ها، اعضای کلیدی شبکه های مخفی و اعضای اصلی توطئه گران نظامی اهل صربستان که زنده بودند، دستگیر، محاکمه، محکوم و مجازات شدند. کسانی که در بوسنی دستگیرشده بودند در اکتبر ۱۹۱۴ در سارایوو محاکمه شدند. دیگر توطئه گران دستگیر و در یک دادگاه صرب در سالونیکا جبههٔ تحت کنترل فرانسه در ۱۹۱۷–۱۹۱۶ به اتهام های نادرست غیرمرتبط محاکمه شدند، صربستان سه نفر از توطئه گران نظامی رده بالا را اعدام کرد. بسیاری از اطلاعات مربوط به ترور از این دو محاکمه و یادداشت های مرتبط به آنها کسب شده است.
در صبح روز ۲۸ ژوئن ۱۹۱۴ آرشیدوک فرانتس فردیناند ( ولیعهد ) و همسر چک تبارش، سوفی با قطار وارد سارایوو شده، مورد استقبال رسمی فرماندار بوسنی - هرزگوین، اسکار پوتیورِک قرار گرفتند. شش اتومبیل منتظر زوج سلطنتی بودند. به اشتباه، سه افسر پلیس محلی به همراه رئیس پلیس امنیت ویژه داخل خودروی اول شدند؛ افسران امنیتی ویژه که قرار بود رئیس خود را همراهی نمایند، جاگذاشته شدند. ( یا شاید فراموش شده بودند ) خودروی دوم حامل شهردار و رئیس پلیس سارایوو بود. در سومین خودرو، ولیعهد و همسرش به همراه پوتیورک ( فرماندار ) و کنت هاراش، نشسته بودند که لئوپلد لویکا راننده شان بود. آنها طبق برنامه از پیش تنظیم شده ابتدا به کمپ نظامی فیلیپوویچ رفته و مختصراً از آن بازدید کردند. اکنون می خواستند با گذر از مسیر اسکله اَپل، به تالار شهر رفته تا استقبال اصلی از آنان به عمل آید. محافظت امنیتی در شهر محدود بود. فرمانده نظامی محلی، ژنرال میکال فون اَپل پیشنهاد کرد که سربازان در طول مسیر خودرو مستقر شوند اما به وی گفتند که این کار توهین به شهروندان وفادار است. محافظت از زوج سلطنتی و هیئت همراهشان بر پلیس سارایوو سپرده شده بود، نیرویی که تنها ۶۰ نفر را در آن یکشنبهٔ تعطیل در خدمت داشت.
... [مشاهده متن کامل]
عوامل پشت پرده این ترور، رئیس اطلاعات ارتش صربستان دراگوتین دیمیترییویچ، و مرد اصلی دست راستش وگیسلاو تنکوسیچ، و جاسوس اخاده ماخوبابیچ بود. تنکوسیچ تروریست ها را تربیت کرده و بمب و تفنگ در اختیار آنها گذاشت. همان شبکه های مخفی خانه های امن و عواملی که ماخوبابیچ برای نفوذ تسلیحات و عوامل به اتریش - مجارستان استفاده کرده بود در اختیار تروریست ها قرار گرفت.
تروریست ها، اعضای کلیدی شبکه های مخفی و اعضای اصلی توطئه گران نظامی اهل صربستان که زنده بودند، دستگیر، محاکمه، محکوم و مجازات شدند. کسانی که در بوسنی دستگیرشده بودند در اکتبر ۱۹۱۴ در سارایوو محاکمه شدند. دیگر توطئه گران دستگیر و در یک دادگاه صرب در سالونیکا جبههٔ تحت کنترل فرانسه در ۱۹۱۷–۱۹۱۶ به اتهام های نادرست غیرمرتبط محاکمه شدند، صربستان سه نفر از توطئه گران نظامی رده بالا را اعدام کرد. بسیاری از اطلاعات مربوط به ترور از این دو محاکمه و یادداشت های مرتبط به آنها کسب شده است.
در صبح روز ۲۸ ژوئن ۱۹۱۴ آرشیدوک فرانتس فردیناند ( ولیعهد ) و همسر چک تبارش، سوفی با قطار وارد سارایوو شده، مورد استقبال رسمی فرماندار بوسنی - هرزگوین، اسکار پوتیورِک قرار گرفتند. شش اتومبیل منتظر زوج سلطنتی بودند. به اشتباه، سه افسر پلیس محلی به همراه رئیس پلیس امنیت ویژه داخل خودروی اول شدند؛ افسران امنیتی ویژه که قرار بود رئیس خود را همراهی نمایند، جاگذاشته شدند. ( یا شاید فراموش شده بودند ) خودروی دوم حامل شهردار و رئیس پلیس سارایوو بود. در سومین خودرو، ولیعهد و همسرش به همراه پوتیورک ( فرماندار ) و کنت هاراش، نشسته بودند که لئوپلد لویکا راننده شان بود. آنها طبق برنامه از پیش تنظیم شده ابتدا به کمپ نظامی فیلیپوویچ رفته و مختصراً از آن بازدید کردند. اکنون می خواستند با گذر از مسیر اسکله اَپل، به تالار شهر رفته تا استقبال اصلی از آنان به عمل آید. محافظت امنیتی در شهر محدود بود. فرمانده نظامی محلی، ژنرال میکال فون اَپل پیشنهاد کرد که سربازان در طول مسیر خودرو مستقر شوند اما به وی گفتند که این کار توهین به شهروندان وفادار است. محافظت از زوج سلطنتی و هیئت همراهشان بر پلیس سارایوو سپرده شده بود، نیرویی که تنها ۶۰ نفر را در آن یکشنبهٔ تعطیل در خدمت داشت.
