ترنابازی

تُرْنابازی
(یا: شاه و وزیر؛ شاه (و) وزیری) از سرگرمی های گروهی. این بازی مخصوص لوطیان و جاهلان است و در قهوه خانه ها اجرا می شود. تُرنا رشته ای کرباس یا لُنگِ تابیده، است که یک سر آن را گره می زنند تا پیچ وتاب آن باز نشود. بازی با یک قاپ (← قاپ بازی) یا قوطی کبریت انجام می شود. هریک از چهار بَرِ قاپ یا کبریت معنایی دارد: ۱. شاه؛ ۲. وزیر؛ ۳. دزد؛ ۴. شیخ. راست نشستن قاپ «لُمبه» خوانده می شود و حکمی ندارد. ترنابازان به نوبت قاپ می اندازند تا نقش ها روشن شود. پس از شناسایی دزد، وزیر، که اجراکنندۀ فرمان شاه است، برمی خیزد و خطاب به شاه می گوید: «قبلۀ عالم! دزدی گرفته ام، برای مجازات او چه فرمانی می دهید؟» شاه، تعداد ضربه هایی را که باید بر پشت او نواخته شود، با اصطلاح «آتشی»، یعنی سخت و دردآور، و «پنبه ای»، یعنی نرم و آرام، تعیین می کند.