ترمذی ابوعبدالله

تِرمِذی، ابوعبدالله (تِرمِذ ۲۰۵ـ۲۸۵ق)
(ملقب به حکیم ترمذی) از عارف بزرگ قرن ۳ق. در خانواده ای اهل علم در خراسان به دنیا آمد. به مکه مشرف شد. خود آغاز راه عرفانی اش را بعد از تحولی می داند که پس از حج به او دست داد. او را به سبب این که ولایت را بر نبوت ترجیح می داده به ارتداد محکوم کردند و از تِرمِذ بیرون کردند. ولی در بلخ او را پذیرا شدند و او توانست نزد حاکم بلخ از خود رفع اتهام کند. بسیاری از صوفیه از شاگردان و مریدان وی بوده اند که از آن جمله اند ابوبکر وراق ترمذی. امام محمد غزالی و ابن عربی تحت تأثیر او بوده اند. از مهم ترین آثار ترمذی رسالۀ سیرةالاولیاء است که با نام ختم الولایة و نوادرالاصول چاپ شده است. در این رساله برای اولین بار موضوع سلسله مراتب اولیاء الله مطرح شد که تأثیر آن بر ابن عربی و از طریق او بر صوفیان دیگر مشهود است. ترمذی به علوم زمان خود آگاه بود و نمایندۀ حکمت قدیم اسلامی به شمار می رود.