تردد ضمایر

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تردد ضمایر، از اصطلاحات علم منطق بوده و به معنای تردید در مرجع یک ضمیر و از اسباب مغالطه می باشد.
یکی از انواع ممارات، «تردد ضمایر» است؛ به این معنا که ضمیری در قضیه، قابل رجوع به چند چیز باشد؛ مثل: «کل ما علمه العاقل فهو کما علمه؛ مرد دانا هر چه را بداند آن چنان است که می داند یا آن چنان است که تصور می کند». از این جمله ممکن است دو معنا استفاده شود:یکی آنکه «آن چنان» را به معلومات او برگردانیم («فهو» را به معقول برگردانیم) ؛ یعنی معلوماتش به همان صورتی است که تعقل کرده است. در این صورت قضیه صادق است.اگر کلمه «آن چنان» را به خود شخص بازگشت دهیم («فهو» را به عاقل برگردانیم) معنای جمله، این خواهد بود که خود او شبیه به معلوماتش است و چون ممکن است سنگی را تصور کرده باشد، از آنجا که او شبیه به سنگ نیست در نتیجه، قضیه کاذب می شود.

پیشنهاد کاربران

بپرس