تربیت احساساتی

تربیت احساساتی (L\' Education sentimentale)
عنوان دو رمان از گوستاو فلوبر، به زبان فرانسوی، رمان اول منتشرشده در ۱۹۱۴، رمان دوم منتشرشده در ۱۸۶۹. تربیت احساساتی اول، که مهم ترین رمان دورۀ جوانی فلوبر به شمار می رود، هرگز نظر خود نویسنده را جلب نکرد. فلوبر دست نویس آن را نگاه داشت، اما خود به چاپ آن رضایت نداد چراکه در آن مفادی از رویدادهای دردناک زندگی اش را داخل کرده بود. به نظر می رسد تربیت احساساتی اول برای فلوبر طرحی برای تربیت احساساتی دوم بوده است. در رمان دوم، که از شاهکارهای ادبیات قرن ۱۹ به شمار می رود، تنوع صحنه ها و رخدادها به مراتب بیشتر است. رمان، ماجرای عشق فردریک مورو به مادام آرنو را بازمی گوید که زن ناشری بدنام است و با این همه، فداکارانه شوهرش را پاس می دارد. فردریک، که جوابی را که خواهان است (ازدواج) از مادام آرنو نمی گیرد، با فاحشه ای هوسران ازدواج می کند و صاحب فرزندی می شود که بسیار زود می میرد. عشق های دیگری نیز در رمان روی می نماید، اما عشق به مادام آرنو همچنان پرقدرت و دردناک در مرکز رمان قرار دارد. مادام آرنو، که از لطیف ترین و جذاب ترین مخلوقات فلوبر است و معشوقۀ ابدی او را به یاد می آورد، در صحنۀ آخر دست های از موی سفید سرش را به فردریک می دهد و پایان ماجرا را اعلام می کند. تربیت احساساتی، به باور بسیاری از منتقدان، منبع و مأخذ همۀ دستاوردهای رمان معاصر است.