ترازیابی ( به انگلیسی: Leveling ) بخشی از نقشه برداری است و شامل موارد زیر است:
• یافتن تراز یک نقطهٔ معلوم برحسب تراز پایهٔ معلوم یا فرضی
• قرار دادن نقطه ای در تراز معلوم برحسب تراز پایهٔ معلوم یا فرضی
ترازیابی به معنی اندازه گیری ارتفاع با استفاده از تجهیزات ترازیابی نوری و میله ای مدرج است.
در ترازیابی چشمی از دستگاهی شامل یک تلسکوپ مدرج و یک ترازیاب لوله ای استفاده می شود. هنگامی که حباب درون ترازیاب لوله ای در مرکز قرار گیرد، فرض می شود که خط دید تلسکوپ، افقی است.
ترازیاب چشمی روی یک سه پایه به گونه ای قرار داده می شود که دو نقطه ای که باید اختلاف ارتفاعشان به دست آید، دیده شوند. در هر نقطه، یک میلهٔ مدرج به صورت عمودی نگه داشته می شود. نقشه بردار، مقدار مشاهده شده روی هر میله را می خواند. تفاضل دو مقدار به عنوان اختلاف ارتفاع دو نقطه، در نظر گرفته می شود.
اگر دستگاه در فاصلهٔ مساوی از هر دو نقطه قرار داشته باشد، خطای ناشی از تنظیم ابزار و اثرات کرویت زمین، قابل چشم پوشی هستند.
یک فرایند رایج، تنظیم دستگاه در فاصلهٔ ۱۰۰ متری یک نقطه با تراز معلوم یا فرضی است. میله ای به صورت عمودی در آن نقطه نگه داشته و خوانده می شود. مقدار خوانده شده، معادل با ارتفاع ترازیاب نسبت به نقطهٔ آغاز است. به این ترتیب، ارتفاع دستگاه نسبت به تراز پایه مشخص می شود.
سپس میله در نقطه ای با تراز نامعلوم قرار داده می شود و با خواندن مقدار روی میله، تراز آن نقطه محاسبه می شود. این فرایند تا زمان رسیدن به نقطهٔ هدف ادامه می یابد. در عمل، می توان اندازه گیری را در یک حلقهٔ بسته که پایانش همان نقطهٔ آغاز است یا به سوی نقطه ای با تراز معلوم انجام داد. به این ترتیب، از اشتباه عملیاتی جلوگیری می شود و خطای باقیمانده در ایستگاه ها توزیع می شود.
برخی از دستگاه ها دارای سه خط هستند که می توان به وسیلهٔ آن ها فاصلهٔ نقاط را نیز اندازه گیری کرد. هم چنین می توان با خواندن تراز روی سه خط و میانگین گیری از آن ها، اشتباه در خواندن تراز را کاهش داد.
انحنای زمین باعث می شود که خط دید افقی روی دستگاه، در فاصله های زیاد، بالاتر از تراز واقعی کروی قرار گیرد. در برخی موارد، این اثر در فاصله های کمتر از ۱۰۰ متر نیز ممکن است قابل توجه باشد.
خط دید افقی دستگاه، به دلیل انکسار نور در هوا، خط مستقیم نیست. تغییر چگالی هوا با تراز، باعث خم شدن خط دید به سمت زمین می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف• یافتن تراز یک نقطهٔ معلوم برحسب تراز پایهٔ معلوم یا فرضی
• قرار دادن نقطه ای در تراز معلوم برحسب تراز پایهٔ معلوم یا فرضی
ترازیابی به معنی اندازه گیری ارتفاع با استفاده از تجهیزات ترازیابی نوری و میله ای مدرج است.
در ترازیابی چشمی از دستگاهی شامل یک تلسکوپ مدرج و یک ترازیاب لوله ای استفاده می شود. هنگامی که حباب درون ترازیاب لوله ای در مرکز قرار گیرد، فرض می شود که خط دید تلسکوپ، افقی است.
ترازیاب چشمی روی یک سه پایه به گونه ای قرار داده می شود که دو نقطه ای که باید اختلاف ارتفاعشان به دست آید، دیده شوند. در هر نقطه، یک میلهٔ مدرج به صورت عمودی نگه داشته می شود. نقشه بردار، مقدار مشاهده شده روی هر میله را می خواند. تفاضل دو مقدار به عنوان اختلاف ارتفاع دو نقطه، در نظر گرفته می شود.
اگر دستگاه در فاصلهٔ مساوی از هر دو نقطه قرار داشته باشد، خطای ناشی از تنظیم ابزار و اثرات کرویت زمین، قابل چشم پوشی هستند.
یک فرایند رایج، تنظیم دستگاه در فاصلهٔ ۱۰۰ متری یک نقطه با تراز معلوم یا فرضی است. میله ای به صورت عمودی در آن نقطه نگه داشته و خوانده می شود. مقدار خوانده شده، معادل با ارتفاع ترازیاب نسبت به نقطهٔ آغاز است. به این ترتیب، ارتفاع دستگاه نسبت به تراز پایه مشخص می شود.
سپس میله در نقطه ای با تراز نامعلوم قرار داده می شود و با خواندن مقدار روی میله، تراز آن نقطه محاسبه می شود. این فرایند تا زمان رسیدن به نقطهٔ هدف ادامه می یابد. در عمل، می توان اندازه گیری را در یک حلقهٔ بسته که پایانش همان نقطهٔ آغاز است یا به سوی نقطه ای با تراز معلوم انجام داد. به این ترتیب، از اشتباه عملیاتی جلوگیری می شود و خطای باقیمانده در ایستگاه ها توزیع می شود.
برخی از دستگاه ها دارای سه خط هستند که می توان به وسیلهٔ آن ها فاصلهٔ نقاط را نیز اندازه گیری کرد. هم چنین می توان با خواندن تراز روی سه خط و میانگین گیری از آن ها، اشتباه در خواندن تراز را کاهش داد.
انحنای زمین باعث می شود که خط دید افقی روی دستگاه، در فاصله های زیاد، بالاتر از تراز واقعی کروی قرار گیرد. در برخی موارد، این اثر در فاصله های کمتر از ۱۰۰ متر نیز ممکن است قابل توجه باشد.
خط دید افقی دستگاه، به دلیل انکسار نور در هوا، خط مستقیم نیست. تغییر چگالی هوا با تراز، باعث خم شدن خط دید به سمت زمین می شود.
wiki: ترازیابی