[ویکی فقه] تدبیر الحبالی و الأطفال و الصبیان و حفظ صحتهم (کتاب). کتاب «تدبیر الحبالی و الاطفال و الصبیان و حفظ صحتهم و مداواة الامراض العارضة لهم»، که بیشتر با نام اختصاری «تدبیر الحبالی والاطفال» شناخته می شود، توسط احمد بن محمد بن یحیی بلدی برای وزیر دستگاه فاطمی نگاشته شده است. مؤلف این اثر را برای درمان و بهداشت کودکان و مادران باردار نگاشته است و شاید بتوان آن را جامع ترین تالیف در این زمینه تا روزگار مؤلف دانست.
مؤلف مباحث تخصصی مربوط به طب و بهداشت مادر و کودک را در سه فصل (مقاله) به نگارش درآورده که هر یک از فصول به ترتیب مشتمل بر ۵۸، ۴۸ و ۶۰ باب تشکیل شده است. در فصل اول کتاب به تدبیر مادران باردار، جنین و اطفال و مداوای بیماری های آن ها پرداخته شده است. مؤلف در این فصل نکته های بسیار جالبی، که مقایسه آن ها با اطلاعات زمان ما اهمیت و دانش او را مشخص می کند، آورده است. مؤلف در فصل دوم مراقبت های اطفال و دگرگونی های بعد از تولد، شیر مادر و دایه ، رژیم خاص مادران شیرده و مراقبت های غذایی آن ها، آزمایش شیر مادر و اصلاح آن، مراحل رشد و تکامل کودک، تغذیه طفل، ورزش های مناسب و ده ها مطلب مفید دیگر را مطرح کرده است. وی در فصل سوم به ذکر بیماری های گوناگون دوران کودکی و درمان آن ها پرداخته است.
مؤلف مباحث تخصصی مربوط به طب و بهداشت مادر و کودک را در سه فصل (مقاله) به نگارش درآورده که هر یک از فصول به ترتیب مشتمل بر ۵۸، ۴۸ و ۶۰ باب تشکیل شده است. در فصل اول کتاب به تدبیر مادران باردار، جنین و اطفال و مداوای بیماری های آن ها پرداخته شده است. مؤلف در این فصل نکته های بسیار جالبی، که مقایسه آن ها با اطلاعات زمان ما اهمیت و دانش او را مشخص می کند، آورده است. مؤلف در فصل دوم مراقبت های اطفال و دگرگونی های بعد از تولد، شیر مادر و دایه ، رژیم خاص مادران شیرده و مراقبت های غذایی آن ها، آزمایش شیر مادر و اصلاح آن، مراحل رشد و تکامل کودک، تغذیه طفل، ورزش های مناسب و ده ها مطلب مفید دیگر را مطرح کرده است. وی در فصل سوم به ذکر بیماری های گوناگون دوران کودکی و درمان آن ها پرداخته است.
[ویکی فقه] تدبیر الحبالی و الاطفال و الصبیان و حفظ صحتهم (کتاب). کتاب «تدبیر الحبالی و الاطفال و الصبیان و حفظ صحتهم و مداواة الامراض العارضة لهم»، که بیشتر با نام اختصاری «تدبیر الحبالی والاطفال» شناخته می شود، توسط احمد بن محمد بن یحیی بلدی برای وزیر دستگاه فاطمی نگاشته شده است. مؤلف این اثر را برای درمان و بهداشت کودکان و مادران باردار نگاشته است و شاید بتوان آن را جامع ترین تالیف در این زمینه تا روزگار مؤلف دانست.
مؤلف مباحث تخصصی مربوط به طب و بهداشت مادر و کودک را در سه فصل (مقاله) به نگارش درآورده که هر یک از فصول به ترتیب مشتمل بر ۵۸، ۴۸ و ۶۰ باب تشکیل شده است. در فصل اول کتاب به تدبیر مادران باردار، جنین و اطفال و مداوای بیماری های آن ها پرداخته شده است. مؤلف در این فصل نکته های بسیار جالبی، که مقایسه آن ها با اطلاعات زمان ما اهمیت و دانش او را مشخص می کند، آورده است. مؤلف در فصل دوم مراقبت های اطفال و دگرگونی های بعد از تولد، شیر مادر و دایه ، رژیم خاص مادران شیرده و مراقبت های غذایی آن ها، آزمایش شیر مادر و اصلاح آن، مراحل رشد و تکامل کودک، تغذیه طفل، ورزش های مناسب و ده ها مطلب مفید دیگر را مطرح کرده است. وی در فصل سوم به ذکر بیماری های گوناگون دوران کودکی و درمان آن ها پرداخته است.
گزارش محتوا
۱. مؤلف در این اثر از دو شیوه تجربی و نظری در کنار هم بهره می گیرد. وی در چند باب اول مبانی نظری و فلسفی ای را که در تدبیر و درمان کودکان و زنان باردار مورد نیاز است، شرح و توضیح می دهد. علاوه بر این در جای جای اثرش مصطلحات به کار رفته در متن کتاب را به دقت و در عین حال وضوح تعریف می کند. ۲. در کنار پرداختن به مباحث نظری، استفاده از تجربیات شخصی نیز یکی از شاخصه های مؤلف است. عبارت های «ان التجربة تشهد علی صحته» «قد راینا ذلک» و «ما احفظ انی رایتها» شاهد توجه مؤلف به امور بالینی و تجربی است. ۳. یکی دیگر از مزایای قابل توجه این اثر جامعیت آن است. مؤلف در بررسی امراض سعی بر این دارد که از پرداختن به بیماری ای غفلت نورزد، از این رو گاه به شرح و درمان بیماری هایی می پردازد که قبل از او کسی به آن ها توجهی ننموده است. ۴. مؤلف در کنار پرداختن به بیماری های اطفال از توجه به حالات زنان باردار نیز غفلت نمی ورزد، چرا که سلامت طفل و جنین به حالات مادر باردار بستگی تام دارد و نمی توان این ها را دو مبحث جدای از هم دانست. این مطلب نشانگر ذوق و آگاهی مؤلف به دانش طب است. ۵. اهمیت این امر آنگاه برای ما روشن می شود که می بینیم که در قانون ابن سینا که سالیان درازی پس از مؤلف نگاشته شده، این مباحث به صورت پراکنده و گاه استطرادی مطرح شده است.
وضعیت کتاب
این کتاب دکتر محمود حاج قاسم محمد با استفاده از پنج نسخه خطی موجود تحقیق و تصحیح نموده است. محقق علاوه بر تصحیح و تحقیق متن کتاب، مقدمه ای درباره زندگی و آثار مؤلف و نیز جایگاه این اثر نگاشته است. علاوه بر این، وی در خاتمه کتاب فهرستی را برای اعلامی (اشخاص و کتب) که ذکر آن ها در متن کتاب آمده، ترتیب داده است. مصحح در پاورقی های این اثر به بیان اختلاف نسخ و نیز بیان شرح حال اشخاصی که نام آن ها در متن کتاب آمده، و یا توضیح عباراتی از متن کتاب پرداخته است.
مؤلف مباحث تخصصی مربوط به طب و بهداشت مادر و کودک را در سه فصل (مقاله) به نگارش درآورده که هر یک از فصول به ترتیب مشتمل بر ۵۸، ۴۸ و ۶۰ باب تشکیل شده است. در فصل اول کتاب به تدبیر مادران باردار، جنین و اطفال و مداوای بیماری های آن ها پرداخته شده است. مؤلف در این فصل نکته های بسیار جالبی، که مقایسه آن ها با اطلاعات زمان ما اهمیت و دانش او را مشخص می کند، آورده است. مؤلف در فصل دوم مراقبت های اطفال و دگرگونی های بعد از تولد، شیر مادر و دایه ، رژیم خاص مادران شیرده و مراقبت های غذایی آن ها، آزمایش شیر مادر و اصلاح آن، مراحل رشد و تکامل کودک، تغذیه طفل، ورزش های مناسب و ده ها مطلب مفید دیگر را مطرح کرده است. وی در فصل سوم به ذکر بیماری های گوناگون دوران کودکی و درمان آن ها پرداخته است.
گزارش محتوا
۱. مؤلف در این اثر از دو شیوه تجربی و نظری در کنار هم بهره می گیرد. وی در چند باب اول مبانی نظری و فلسفی ای را که در تدبیر و درمان کودکان و زنان باردار مورد نیاز است، شرح و توضیح می دهد. علاوه بر این در جای جای اثرش مصطلحات به کار رفته در متن کتاب را به دقت و در عین حال وضوح تعریف می کند. ۲. در کنار پرداختن به مباحث نظری، استفاده از تجربیات شخصی نیز یکی از شاخصه های مؤلف است. عبارت های «ان التجربة تشهد علی صحته» «قد راینا ذلک» و «ما احفظ انی رایتها» شاهد توجه مؤلف به امور بالینی و تجربی است. ۳. یکی دیگر از مزایای قابل توجه این اثر جامعیت آن است. مؤلف در بررسی امراض سعی بر این دارد که از پرداختن به بیماری ای غفلت نورزد، از این رو گاه به شرح و درمان بیماری هایی می پردازد که قبل از او کسی به آن ها توجهی ننموده است. ۴. مؤلف در کنار پرداختن به بیماری های اطفال از توجه به حالات زنان باردار نیز غفلت نمی ورزد، چرا که سلامت طفل و جنین به حالات مادر باردار بستگی تام دارد و نمی توان این ها را دو مبحث جدای از هم دانست. این مطلب نشانگر ذوق و آگاهی مؤلف به دانش طب است. ۵. اهمیت این امر آنگاه برای ما روشن می شود که می بینیم که در قانون ابن سینا که سالیان درازی پس از مؤلف نگاشته شده، این مباحث به صورت پراکنده و گاه استطرادی مطرح شده است.
وضعیت کتاب
این کتاب دکتر محمود حاج قاسم محمد با استفاده از پنج نسخه خطی موجود تحقیق و تصحیح نموده است. محقق علاوه بر تصحیح و تحقیق متن کتاب، مقدمه ای درباره زندگی و آثار مؤلف و نیز جایگاه این اثر نگاشته است. علاوه بر این، وی در خاتمه کتاب فهرستی را برای اعلامی (اشخاص و کتب) که ذکر آن ها در متن کتاب آمده، ترتیب داده است. مصحح در پاورقی های این اثر به بیان اختلاف نسخ و نیز بیان شرح حال اشخاصی که نام آن ها در متن کتاب آمده، و یا توضیح عباراتی از متن کتاب پرداخته است.