تدبر

در سوره ی کافرون چنین آمده است:
قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ ﴿۱﴾
بگو اى کافران ( ۱ )
لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ ﴿۲﴾
آنچه را شما ‏می پرستید، من نمی ‏پرستم ( ۲ )
وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿۳﴾
و شما پرستنده ی آنچه من می ‏پرستم، نیستید ( ۳ )
وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدْتُمْ ﴿۴﴾
و من نیز پرستنده ی آنچه شما می ‏پرستید، نیستم ( ۴ )
وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿۵﴾
و شما هم پرستنده ی آنچه من می ‏پرستم، نیستید ( ۵ )
تعقل ( تفکر ) : منظور از کافران چه کسانی است؟ کافران چه چیزهایی می پرستیدند؟ چرا ( با چه استدلالی ) با اطمینان می گوید که آنچه را من می پرستم شما نمی پرستید؟ این گفتگو با کافران برای چیست؟ جنبه ی هدایتی این چند آیه کدام است؟ و. . .
تدبر: چرا یک معنی، یعنی نپرستیدن را برای هر دو طرف یک بار به صورت فعل صرف شده آورد و گفت: لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ. و یک بار به صورت اسم فاعل آورد و گفت: وَلَا أَنَا عَابِدٌ، وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ؟
پاسخ: در فعل صرف شده زمان هست؛ وقتی می گوید: لَا أَعْبُدُ ( نمی پرستم ) شاید شنونده چنین برداشت کند که اکنون نمی پرستد ولی شش ماه دیگر نظرش عوض شود و بپرستد؛ ولی در اسم فاعل زمان نیست؛ و با آوردن وَلَا أَنَا عَابِدٌ ( پرستنده نیستم ) این ذهنیت احتمالی شنونده را از میان بر می دارد و می گوید پرستش آنچه شما می پرستید در سرشت من نیست و پرستش آنچه من می پرستم در سرشت شما نیست.