تداخل سنج ماخ زندر

تداخل سنج ماخ - زندر ( به انگلیسی: Mach–Zehnder ) نوعی تداخل سنج است که برای تعیین نسبت اختلاف فاز بین دو باریکه هم راستا که از یک منبع نوری همدوس هستند بکار می رود. این تداخل سنج به ویژه برای اندازه گیری اختلاف فاز اندکی که بین دو باریکه نور به وسیلهٔ یک نمونه یا تغییر در طول یا پیمایش یکی از آن ها بوجود آمده است بکار می رود. از این دستگاه در آیرودینامیک و فیزیک پلاسما و انتقال گرما در اندازه گیری تغییر فشار، چگالی و دمای گازها استفاده می شود. این دستگاه به افتخار دو فیزیکدان لودویگ ماخ ( به انگلیسی: Ludwig Mach ) و لودویگ زندر ( به انگلیسی: Ludwig Zehnder ) نام گذاری شده است.
مشابه تداخل سنج مایکلسون، تداخل سنج ماخ - زندر بر مبنای دو پرتوی تداخل کننده با دامنة شکافته شدة موج فرودی است. دو موج در دو مسیر مختلف با اختلاف راه مهاجرت می کنند ( شکل ۴–۳۰ - ب ) . قرار دادن یک شیء شفّاف در یک بازوی تداخل سنج اختلاف راه نوری بین دو باریکه را عوض می کند. این اختلاف باعث تغییر الگوی تداخلی می شود که تعیین بسیار دقیق ضریب شکست نمونه و تغییرات موضعی آن را ممکن می سازد؛ لذا تداخل سنج ماخ - زندر می تواند به عنوان یک شکست سنج حسّاس در نظر گرفته شود.
اگر شکافنده های پرتو B1، B2 و آینه های M1، M2 کاملاً موازی باشند، اختلاف راه بین دو پرتوی شکافته شده به زاویة فرودی α بستگی ندارد چون اختلاف راه بین دو پرتوی ۱ و ۳ دقیقاً با طول راه پرتوی ۴ بین M2 و B2 جبران می شود ( شکل ۴–۳۰ - الف ) . به تعبیر دیگر امواج تداخل کننده در یک تداخل سنج متقارن ( بدون حضور نمونه ) اختلاف راه یکسانی را در مسیر ثابت ( مسیر خط چین در شکل ۴–۳۰ - الف ) تجربه می کنند؛ بنابراین بدون حضور نمونه، اختلاف راه کل صفر است؛ این اختلاف راه در حضور نمونه ای با ضریب شکست n در یک بازوی تداخل سنج برابر Δs= ( n - 1 ) L می شود.