تداخل سنج

تَداخُل سَنج (interferometer)
تَداخُل سَنج
در فیزیک، وسیله ای برای تقسیم باریکۀ نور به دو قسمت. این دو باریکه از مسیرهای متفاوت عبور می کنند، دوباره با هم ترکیب می شوند و نقشی تداخلی، متشکل از نوارهای تاریک و روشن، می سازند. تداخل سنج در بسیاری از شاخه های علوم و مهندسی برای اندازه گیری دقیق فواصل و زوایا کاربرد دارد. در تداخل سنج مایکلسون، باریکۀ نور به کمک آینه ای که نیمی از آن نقره اندود است به دو قسمت تقسیم می شود. سپس، باریکه ها روی آینه هایی که کاملاً نقره اندودند باز می تابند و دوباره با هم ترکیب می شوند. نقش نوارهای تاریک و روشن به تغییرات جزیی در محل استقرار آینه ها حساس است. بر این اساس، تداخل سنج تغییر مکان آینه ها را با دقت ۱۰میلیونیم متر آشکارسازی می کند. با استفاده از لیزر تداخل سنج های کوچکی برای اندازه گیری فاصله ها، مثلاً برای سنجش دقت ماشین ابزارها، ساخته اند. تداخل سنج های به کار گرفته شده در اخترشناسی رادیویی، از رادیوتلسکوپهای جداگانه ای تشکیل می شوند که برای رصدکردن یک جرم سماوی، مثلاً کهکشان، به کار می روند. در آن ها، سیگنالی که هر تلسکوپ دریافت می کند، به رایانه داده می شود و از آن جا که تلسکوپ ها در نقاط گوناگون قرار دارند، فاصله ای که هر سیگنال طی می کند تا به هر تلسکوپ برسد متفاوت است و سیگنال کلی شبیه به نقش تداخلی حاصل از تداخل سنج مایکلسون است. با تحلیل رایانه ای سیگنال کلی، تصویری دقیق از منبع ارسال امواج رادیویی به دست می آید. در فناوری فضایی، از تداخل سنج در سیستم های رادیویی و رادار استفاده می کنند. این سیستم ها برای هدایت فضاپیماها به کار می روند و در آن ها، مکان فضاپیما با ترکیب سیگنال های دریافتی دو آنتنی تعیین می شود که به فاصله ای معین روی آن نصب شده اند.