[ویکی فقه] تخصیص به متصل، یعنی تخصیص عام به وسیله دلیل خاصِ متصل به دلیل عام است.
هر گاه تخصیص عام به وسیله مخصِّصی صورت گیرد که مستقل نیست بلکه از اجزا و ضمایم یا ملحقاتِ جمله عام است، آن را تخصیص به متصل گویند، مثل: استثنای متصل در جمله «أشهد أن لا اله اِلاّ الله»، و مثل: شرط، غایت، صفت، بدل بعض و قرینه حالیه ای که بر اراده خصوص از عام دلالت می کند.
تخصیص به منفصل
تخصیص به متصل، مقابل تخصیص به منفصل است. در تخصیص به منفصل، مخصِّص عرفاً جدای از عام و در ضمن کلام مستقل دیگری می آید.
تفاوت مخصص متصل با منفصل
مخصص متصل و منفصل از آن جهت که سبب تخصیص عام می شوند، فرقی ندارند؛ بلکه تفاوت آن دو در این است که در تخصیص به متصل، وجود مخصِّص از ابتدا مانع انعقاد ظهور کلام در عموم می شود، اما در تخصیص به منفصل، ظهور ابتداییِ عام، در عموم منعقد می شود؛ ولی از آن جا که ظهور خاص قوی تر است، از باب تقدیم اظهر بر ظاهر، یا نص بر ظاهر، ظهور خاص مقدم می شود.
هر گاه تخصیص عام به وسیله مخصِّصی صورت گیرد که مستقل نیست بلکه از اجزا و ضمایم یا ملحقاتِ جمله عام است، آن را تخصیص به متصل گویند، مثل: استثنای متصل در جمله «أشهد أن لا اله اِلاّ الله»، و مثل: شرط، غایت، صفت، بدل بعض و قرینه حالیه ای که بر اراده خصوص از عام دلالت می کند.
تخصیص به منفصل
تخصیص به متصل، مقابل تخصیص به منفصل است. در تخصیص به منفصل، مخصِّص عرفاً جدای از عام و در ضمن کلام مستقل دیگری می آید.
تفاوت مخصص متصل با منفصل
مخصص متصل و منفصل از آن جهت که سبب تخصیص عام می شوند، فرقی ندارند؛ بلکه تفاوت آن دو در این است که در تخصیص به متصل، وجود مخصِّص از ابتدا مانع انعقاد ظهور کلام در عموم می شود، اما در تخصیص به منفصل، ظهور ابتداییِ عام، در عموم منعقد می شود؛ ولی از آن جا که ظهور خاص قوی تر است، از باب تقدیم اظهر بر ظاهر، یا نص بر ظاهر، ظهور خاص مقدم می شود.
wikifeqh: تخصیص_متصل