تخت مرمر
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
رجوع شود به:کاخ گلستان
wikijoo: تخت_مرمر
پیشنهاد کاربران
تخت مرمر یا تخت مرمرین ۲۱۸ ساله فتحعلی شاه قاجار به صورت ۶۳ قطعه به هم وصل شده است و دارای تزیینات بسیار زیبا و منحصر به فردی است. این تخت در ایوان تخت مرمر واقع در کاخ موزه گلستان قرار دارد.
در سال ۱۲۲۱هجری قمری فتحعلی شاه قاجار به سبب محفوظ نبودن ایوان تخت مرمر و دشواری جابجایی تخت طاووس ، دستور داد تختی بسازند که همیشه در وسط ایوان قرار داشته باشد. این تخت به تخت مرمر یا تخت سلیمانی مشهور شد. طراحی تخت را میرزا بابای شیرازی نقاش باشی و سرپرستی حجاری آن را استاد محمد ابراهیم اصفهانی حجارباشی دربار انجام دادند.
... [مشاهده متن کامل]
تخت مرمر به شکل سکوی بلند دیواره داری روی دوش سه دیو و شش فرشته و یازده ستون مارپیچی که بعضی از آنها بر پشت شیر قرار دارند، در وسط ایوان مستقر شده است. در سطح عمودی پله ها و بر روی طارمیهای تخت مرمر اشکال و دورتادور تخت کتیبه هایی است که درون هر یک از آن ها یک بیت یا مصرع از دو قصیده فتحعلی خان صبا ( ملک الشعراء ) که دارای مادّه تاریخ ساخت تخت می باشد در مدح فتحعلی شاه حک و زراندود شده است. این اشعار به قلم نستعلیق استاد مهدی تهرانی ملک الکتاب سلطانی نوشته شده و نام سازنده اصلی تخت، محمدابراهیم، بر روی مجسمه ها حک شده است.
تخت مرمر از ۶۵ قطعه مرمر زرد معادن یزد شامل ۵ قطعه سنگ مرمر صاف به ضخامت ۱۲ سانتی متر که از زیر به یکدیگر وصل شده ساخته شده: پله ها ۷ قطعه، طارمی ها ۲۱ قطعه، پایه ها و ستونها و مجسمه های حامل تخت ۲۱ قطعه و مجسمه های کوچک دور تخت ۱۲ قطعه. تخت مرمر از چهار طرف بر دوش ۳ دیو و ۶ فرشته و بر ۱۱ ستون مارپیچی قرار گرفته است. این تعداد فرشتگان از آن جهت است که در قرآن، در پیش گویی روز رستاخیز، عرش خدا را ۸ فرشته به دوش میبرند.
ارتفاع تخت یک متر است و نشیمنگاه آن از دو سطح ۳*۲ متر ( سطح جلو ) و ۲۷ر۱*۷۰ر۱ متر ( سطح عقب ) تشکیل می شود. بعضی از ستونها در زیر تخت و بقیه در کناره های تخت و هرکدام در پشت شیری قرار گرفته اند. بر روی سطح عمودی کنار دو پله جلو تخت، نقش دو اژدها و در دوسوی پله اول دو مجسمه شیر حجاری شده است. به دستور کریم خان ایوان تخت مرمر بنای نخستین دیوانخانه و ایوان دارالاماره نامیده شد .






در سال ۱۲۲۱هجری قمری فتحعلی شاه قاجار به سبب محفوظ نبودن ایوان تخت مرمر و دشواری جابجایی تخت طاووس ، دستور داد تختی بسازند که همیشه در وسط ایوان قرار داشته باشد. این تخت به تخت مرمر یا تخت سلیمانی مشهور شد. طراحی تخت را میرزا بابای شیرازی نقاش باشی و سرپرستی حجاری آن را استاد محمد ابراهیم اصفهانی حجارباشی دربار انجام دادند.
... [مشاهده متن کامل]
تخت مرمر به شکل سکوی بلند دیواره داری روی دوش سه دیو و شش فرشته و یازده ستون مارپیچی که بعضی از آنها بر پشت شیر قرار دارند، در وسط ایوان مستقر شده است. در سطح عمودی پله ها و بر روی طارمیهای تخت مرمر اشکال و دورتادور تخت کتیبه هایی است که درون هر یک از آن ها یک بیت یا مصرع از دو قصیده فتحعلی خان صبا ( ملک الشعراء ) که دارای مادّه تاریخ ساخت تخت می باشد در مدح فتحعلی شاه حک و زراندود شده است. این اشعار به قلم نستعلیق استاد مهدی تهرانی ملک الکتاب سلطانی نوشته شده و نام سازنده اصلی تخت، محمدابراهیم، بر روی مجسمه ها حک شده است.
تخت مرمر از ۶۵ قطعه مرمر زرد معادن یزد شامل ۵ قطعه سنگ مرمر صاف به ضخامت ۱۲ سانتی متر که از زیر به یکدیگر وصل شده ساخته شده: پله ها ۷ قطعه، طارمی ها ۲۱ قطعه، پایه ها و ستونها و مجسمه های حامل تخت ۲۱ قطعه و مجسمه های کوچک دور تخت ۱۲ قطعه. تخت مرمر از چهار طرف بر دوش ۳ دیو و ۶ فرشته و بر ۱۱ ستون مارپیچی قرار گرفته است. این تعداد فرشتگان از آن جهت است که در قرآن، در پیش گویی روز رستاخیز، عرش خدا را ۸ فرشته به دوش میبرند.
ارتفاع تخت یک متر است و نشیمنگاه آن از دو سطح ۳*۲ متر ( سطح جلو ) و ۲۷ر۱*۷۰ر۱ متر ( سطح عقب ) تشکیل می شود. بعضی از ستونها در زیر تخت و بقیه در کناره های تخت و هرکدام در پشت شیری قرار گرفته اند. بر روی سطح عمودی کنار دو پله جلو تخت، نقش دو اژدها و در دوسوی پله اول دو مجسمه شیر حجاری شده است. به دستور کریم خان ایوان تخت مرمر بنای نخستین دیوانخانه و ایوان دارالاماره نامیده شد .





