تحوتموس چهارم

تحوتموس چهارم مِن خِپِرورَع هشتمین فرعون دودمان هجدهم در مصر باستان بود. مان تو او را توتمُسیس نامیده و طول دوران فرمانروایی او را ۹ سال و ۸ ماه ذکر کرده[ ۱] و کمتر از نه سال بودن فرمانروایی تحوتموس چهارم را دیگر مدارک بر جای مانده از دوران معاصر او نیز تایید می کنند. نام تاجی او، مِن خِپِرورَع، به معنای «آنکه در ساختارها جای گرفته رع است» می باشد. [ ۲]
توتمس چهارم یکی از پسران پرشمار فرعون آمن حوتپ دوم [ ۳] بود و امید او برای به دست آوردن تاج و تخت بسیار کم. از سوی دیگر او از زنی جز شهبانوی نخست به دنیا آمده بود و این شانس او را کمتر نیز می کرد. با این حال چرخ سرنوشت باعث شد که در هنگام مرگ پدرش، دیگر وارثان زودتر از او درگذشته باشند و توتمس چهارم پس از آمن حوتپ دوم شاه شود.
در دوره کوتاه فرمانروایی او رویدادهای پدید آمدند که در نهایت باعث بحران دینی در دوران نوه اش، آخناتون، شد. در این هنگام قدرت کاهنان آمون بسیار زیاد بود و این کاهنان آغاز به رقابت با شاه کرده بودند. این توتمس را بر آن داشت تا به جای آنکه تاجگذاری خود را با آمون بر جای آورد، با نام رع بر تخت نشیند؛ کسی که به گفته توتمس پادشاهی اش را به او بخشید به شرط آنکه ابوالهول بزرگ جیزه را که برای سده ها تا نیمه در شن مدفون شده و از یادها رفته بود، از آن بیرون آورد. [ ۴]
از آنجا که توتمس چهارم پسر شهبانوی نخست نبود، ناچار شد تا با دو تن از خواهران ناتنی خود ازدواج کند؛ شاهدختان اییارت و نفرتاری. او از آن دو دختران بسیاری به دست آورد. بزرگترین پسر او و جانشینش از زن یکم خود، موتمویا، آمن حوتپ سوم بود.
از آنجا که توتمس در جوانی مرد، پسرش در ۱۲ سالگی جای او را گرفت. مومیایی او در دره پادشاهان به خاک سپرده شد و بعدها در آرامگاه آمن حوتپ دوم در شرایط بسیار عالی یافت شد.