تحفه علاییه

تُحفۀ عَلائیّه
کتابی به فارسی، در شرح عرفانی حدیثی از پیامبر اسلام، تألیف صائن الدین علی بن ترکه. مؤلف این رساله را گویا به منظور اهدا به علاءالدین فرزند بایسنقر میرزا پرداخته و در آن سخنی جامع منسوب به پیامبر اکرم (ص) را شرح کرده است. این حدیث، از نظر اشتمال بر تمام مراتبِ احسان و اسلام و ایمان برگزیده است. رساله مشتمل است بر دو «مدرج». «مدرج» نخست، در شش باب و مقدماتی در معنای ظاهری حدیث است. اما از «مدرج» دوم که گویا در شرح اسرار عرفانی این حدیث بوده است، اثری برجا نیست. ابن ترکه در این کتاب از دیگر کتاب خود اِصباح یاد می کند و از مصادری همچون شرح السنّه اثر بغوی نام می برد. در پایان بخش موجود رساله نیز مدعی است که آنچه در این رساله آمده است، عاریت کس نیست و پرداختۀ ذهن خود اوست. این رساله، با نثری ساده و به دور از صناعات ادبی، در شمار متونِ متوسط ادب فارسی است و به چاپ نیز رسیده است.