تتبعات

تَتَبُّعات (Essais)
کتابی در فلسفه، تألیف میشل دو مونتنی، به زبان فرانسوی، منتشرشده در ۱۵۹۵. این اثر بسیار مهم مونتنی، که پس از درگذشت او منتشر شد، از ارزشمندترین آثار در زبان فرانسوی به شمار می رود. مؤلف از کاروبار دنیوی دست می کشد و گوشۀ عزلت می گزیند و زیر عنوان اصیل و بی ادعای تتبعات گفتارهای شکاکانه و غریب خود را می نویسد. هرچند مونتنی خود اذعان کرده که برای دوری از آشفتگی های وجدان بر آن است که همچنان بر ایمان کاتولیکی استوار بماند، اما در فحوای دیدگاه موشکافانه و شکاکانۀ او تردید همچنان باقی است، چراکه او با نوعی محافظه کاری نرم و مصلحت جویانه از تردید مستقیم در مسئلۀ مذهب می پرهیزد. تتبعات حاوی درون نگری های بسیار درباب سیاست و مذهب و اجتماع و فلسفه و اخلاق و تعلیم و تربیت است و همۀ گفتارها بر محور اصیل ترین شیوه های نگرش به انسان باوری ترتیب یافته اند. کل تاریخ فلسفه و ادبیات خلاقانۀ مغرب زمین از پاسکال و دکارت و مولیر و لافونتن، تا استندال و برگسون و ژید از این اثر تأثیر پذیرفته اند. انگلیسیان مونتنی را می ستودند و گوته ضمن تحسین او از تأثیرش دور نماند. لذت پرستی، شادخواری، طنزپردازی، تأملات روان شناسانه، شکاکیت مبتنی بر ذوق سلیم و شیطنتی متبوع، صداقت و بی ریایی در بیان آنچه به ذهن می آید، همه را یک جا در این کتاب می توان به عینه دید.